دیباچه-احسان هوشیارگر؛بار دیگر روز قدس رسید... آخرین جمعه ماه مبارک رمضان آمد تا تمام مردم آزادی خواه جهان یک هدف مشترک را فریاد بزنند. آزادی ملتی که از خانه و کاشانه خود رانده شدهاند آن هم در مقابل رژیمی جعلی که رستگاری امت نداشته خود را در خون مردمانی جستجو میکنند که برای دفاع از وطن و خانه و ناموس خود باید اینچنین به خاک و خون کشیده شوند.
اما روز قدس چیست؟...سالها قبل از پیروزی انقلاب کشورهای عربی و در راس آن سازمان آزادیبخش فلسطین روزی را در ماه اکتبر که یادآور پیروزی فلسطنیان در دره کرامه بود را روز فلسطین عنوان کردند.بعد از جنگ چند روزه سال ۱۹۶۷ و شکست مصر و سوریه برای اولین بار فلسطینیها توانستند با یک سلسله عملیات نظامی در دره کرامه که مرز اردن و سوریه بود ارتش اسرائیل را به داخل آن منطقه بکشانند و با عملیات چریکی لطمات بسیاری شدیدی علیه اسرائیل وارد کردند.
به دنبال این پیروزی آن روز تاریخی به «معرکه کرامه» و «روز جهانی فلسطین» عنوان گردید که در ماه اکتبر مراسمی در این روز در همه جا برگزار میشد. نامگذاری روز فلسطین هویت عربی داشت و مورد استقبال مسلمانان و کشورهای اسلامی قرار نگرفت.
در ۱۶ مرداد ۱۳۵۸، پس از بمباران جنوب لبنان توسط نیروهای دفاعی اسرائیل، امام روحالله خمینی(ره) ، از مسلمانان جهان خواست تا آخرین جمعهٔ ماه رمضان را به عنوان «روز قدس» انتخاب کنند و در این روز همبستگی خود را در حمایت از «حقوق قانونی مردم مسلمان فلسطین» به نمایش بگذارند و حالا 37 سال است که در ایران آخرین جمعه ماه مبارک رمضان فرصتی شده است برای فریاد دفاع از مظلومیت. اما در کنار نقش و جایگاه اجتماعی این فریاد آزادیخواهی هنر چه وظیفهای در این زمینه دارد؟.
هنری که با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 تبدیل به یک هنر متعهد شد حالا با فرمان امامش یک وظیفه سنگین دیگر را نیز بردوش خود میدید. فریاد مظلومیت ملت فلسطین باید در آثار هنری هم طنین انداز میشد اما واقعا در تمام 37 سال گذشته هنر متعهد انقلاب تا چه حد توانسته نقش و تاثیرگذاری خود را در این فریاد مظلومیتخواهی نشان دهد؟
اینکه اساسا عرصه هنر در 38 سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا چه حد توانسته نقش و جایگاه خود را در تبیین ارزشهای انقلاب از یک سو و ارائه صحیح انقلاب مردم ایران به جهانیان عرضه کند مبحثی طولانی است که خود یک نه مطلب بلکه چندین مطلب تحلیلی دیگر را میطلبد اما در خصوص روز قدس چه؟ تا امروز به جز اثر تحستین شده و ارزشمند مرحوم سیفالله داد چه اثر دیگری را میتوانیم نام ببریم که بلافاصله با بردن نامش روز قدس و مظلومیت ملت فلسطین در اذهان تداعی شود.
به جرات میتوان گفت هنوز پس از 37 سال از فرمان تاریخی امام خمینی(ره) در مرداد 58 و نامگذاری آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به نام روز قدس؛ فیلم سینمایی «بازمانده» تنها اثر در خور توجهی است که در این حوزه ساخته شده و تلویزیون نیز هر سال به همین بهانه آنرا پخش میکند. اما واقعا یک «بازمانده» تمام آن چیزی بود که رهبر کبیر انقلاب از روز قدس توقع داشت و هنر متعهد انقلابی باید تا سالیان دیگر هم به همین یک اثر دلخوش باشد؟!.
اینکه برای پرداختن به چنین سوژههایی که جزو موضوعات استراتژیک محسوب میشود یک هنرمند به تنهایی نمیتواند اقدامی انجام دهد درست. اما در این مملکت روز به روز برتعداد سازمان و ارگانهایی که به حمایت از هنر متعهد میپردازند اضافه میشوند و تنها کافی است برای یکبار هم شده همه این ظرفیتها شامل بنیاد سینمایی فارابی، انجمن سینمای دفاع مقدس و انقلاب اسلامی،حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان هنری-رسانهای اوج عزم خود را جزم کنند تا نه یک اثر بلکه دهها مطلوب،شایسته، اثرگذار و البته قابل ارائه در جهان ساخته شود. و آن وقت که میتوانیم با افتخار بگوئیم که هنر متعهد ایران اسلامی نه یک «بازمانده» بلکه دهها «بازمانده» را برای دفاع از مظلوم فلسطین به دنیا عرضه کرد.