دیباچه: چند وقتی است که به طراحی لباس برای کنسرت های موسیقی در کنار توجه به نور و طراحی صحنه اجرا اقبال نشان داده می شود که می تواند به مخاطب در درک و شناخت بهتر موسیقی و گروهی که موسیقی را اجرا می کند کمک کند و امکانات تصویری بیشتری به او بدهد و در سطحی شناسنامه ای برای گروه موسیقی و یا خواننده محسوب شود. با این رویکرد با حجت اشرف زاده؛ خواننده گفت وگو کرده ایم.



شما استایل و لباس خودتان را دارید چه در اجرا و چه در فضای عمومی. ضرورت طراحی لباس برای شما در کجاست که برای کنسرت یا اجرای خودتان طراحی لباس داشته باشید؟

نقدی که به طور معمول به من می شود این است که مردم با دیدن من کمتر متوجه نوع فعالیت من می شوند به خاطر نداشتن یک مشخصه خاص که مثلا ممکن است بلند کردن مو و ریش باشد -که به این اتفاق علاقه ای ندارم- بعد از چهره، نزدیک ترین آن لباس است که می تواند برای نشان دادن فعالیت و سلیقه موسیقی من شناسه ای درست باشد. نگاهی که به پوشاک دارم تلفیقی از مدرنیته و سنت است که از نگاهم به موسیقی ناشی می شود و خاستگاه آن برایم موسیقی اصیل در کنار علاقه ام به موسیقی فولکلور، کلاسیک و پاپ خوب است که همین نگاه من به فرم ها، سبک ها و ترکیب های موسیقی منجر به شکل گیری و ترکیب چند تا از آنها با همدیگر در کار من شده  است. در واقع من برای خودم و موسیقی ام به دنبال یک تم پوشش مناسب هستم که مناسب عکاسی برای کاور آلبوم موسیقی و پوشش بیرونی و اجتماعی من باشد و هم این که از همان تم در برای اجرا و طراحی جدی تری استفاده شود. نیاز است که برای این اتفاق  به یک نقطه مشترک و یک پوشش برای کارهای آلبوم برسم. به دلیل نگاهی که به مدرنیسم و سنت با هم داشتم سعی کردم که این نگاه را در قالب یک لباس پیاده کنم چون قائل به لباس سنتی به آن شکل معمول و سنتی نیستم.البته این ماجرا برای بعضی از خواننده ها اتفاق افتاده است که حالا به واسطه شناخت خودشان یا طراحانی اندکی که در این زمینه فعال هستند.

از طراحی لباس در کنسرت «ماه و ماهی» بگویید و پیدا کردن رنگ فیروزه ای برای تمی که گروه در پوشش رعایت کرده بود.

اگر بافت و فرم را در کنار هم برای طراحی لباس در نظر بگیریم و همه این اتفاقات را در سایه یک هدف که بیشتر نزدیک شدن مخاطب به محتوای یک موسیقی در نظر بگیریم. ما در کنسرتمان با دانش حداقلی مان در این زمینه از رنگ فیروزه ای بسیار نامحسوس استفاده کردیم. سعی کردیم که در لباس ها به یک ترکیب در گروه برسیم که می توانست انداختن یک شال، کفش و دستبند فیروزه ای و با تفاوت هایی در هر کدام از دوستان باشد و همین موضوع باعث که مردم روی ارکستر «ماه و ماهی» اسم فیروزه ای ها را بگذارند و این اتفاق دلچسبی است و ما این اتفاق را با بضاعت و تجربه خودمان ایجاد کردیم.

 

شما گفتید که کار طراحی لباس برای کنسرت «ماه و ماهی» را خودتان انجام داده اید. چرا از حضور یک طراح استفاده نکرده اید؟

با چند طراح استایل صحبت شده است و جلساتی را داشته ایم ولی تا این جای کار غالب نظرات و تصمیم گیری با خودم بوده که  بخشی به دلیل هزینه های زیادی است که طراحی لباس دارد و برای گروه ها برای داشتن یک طراحی لباس مناسب در یک کنسرت موسیقی با درآمد مشخصی باید نصف درآمدش را بدهد.

اگر طراحان لباس از دستمزدهای خیلی گرانشان کم بکنند، فکر می کنم تعداد بیشتری از گروه های موسیقی به استفاده و توجه بیشتر به طراحی لباس و نظرات این کارشناسان روی خواهند آورد. در واقع یکی از دلایلی که گروه های موسیقی به کمتر طراحان مد و لباس و حتی طراحی صحنه کنسرتها در بخش موسیقی مراجعه می کنند گران بودن این امکانات است و نیاز است اسپانسرها این قسمت را حمایت کنند.



تا این جا شما طراحی لباس کارهای خودتان را انجام داده اید و گفته اید که با گروه طراحانی که تا حال صحبت کرده اید به نتیجه قابل توجهی نرسیده اید. اگر ماجرای هزینه ها را کنار بگذاریم؛ چرا به اتفاق نظری با یک طراح نرسیده اید؟    

ما در بیزینس هنر در تمام بخش ها مثلا تصویربرداری، نورپردازی و... ما تقریبا ضعف داریم. جنس یک موسیقی و محتوا و اشعار آن موسیقی در کنسرت اجرا می شود باید بازگو کننده و یک فرم و هارمونی خاص بینشان باشد که متناسب با هم باشند و از طرفی باید از اشاره های مستقیم دوری کنند؛ مثلا موسیقی «ماه و ماهی» را که برای مخاطبانش کاملا یک موسیقی شناخته شده ای است در نظر بگیرید. ساده ترین طراحی برای این موسیقی استفاده از المان های ماه، ماهی و یا کاشی هاش فیروزه ای رنگ است که تصویر ماه یا ماهی تصویر خیلی دم دستی محسوب می شود.مسئله  این هست که ایده ها از سطح به لایه های عمیق تر نمی روند. در واقع پیشنهادات زیادی بر اساس آن اطلاعات اولیه که باید شکل بگیرد، اتفاق نمی افتد و در حد همان تصویرهای اولیه باقی می ماند.

ایده ما این است که اگر مخاطب بلیت بخرد تا فقط به همان موسیقی که قبلا هم شنیده  است با نورهای در حال چرخش و لباس های خریداری شده از یک فروشگاهی که لباس های سنتی اصیل عرضه می کند در سالن گوش بدهد ما بازنده هستیم. در حالی که ما بهترین موسیقیمان را اجرا می کنیم بنابراین نقش کمک کننده نور، لباس و دیگر بخش ها را نباید فراموش کرد.

چیزی که احتیاج است فعال کردن حواس دیگر مخاطب و پر کردن فاصله تصویر و آواست. در واقع دادن امکانات بیشتری به مخاطب که درک بالاتر و متفاوت تری را از موسیقی که قبلا شنیده است به دست بیاورد که در سطح یک تماشاچی یا شنونده صرف باقی نماند. بخشی از این اتفاق می تواند با طراحی سه بعدی لیزر روی استیج فراهم شود اما متاسفانه ما در این بخش پیشنهادات اندکی داریم و در سمت دیگر ایجاد این اتفاقات در یک کنسرت بسیار گران است که به نظر من اگر این فرآیند برای یک اجرا و پرفورمنس مناسب ارزان تر و فکر شده باشد و در حد کپی نباشد که شامل یک لباس و راش های تصویری مناسب و... برای آن قطعه است باعث استقبال مخاطب از سالن های کنسرت خواهد شد.

شما تا چه اندازه موافق هستید که موسیقی کلاسیک ما، موسیقی درونگرایی محسوب می شود بنابراین نشانه گذاری ها در طراحی لباس برای این نوع از موسیقی به بافت و طرح روی لباس و در نهایت چند برش و نه فرم و حجم برسد تا اندازه ای طبیعی باشد. در مقابل انواع موسیقی دیگر که ما شاهد طراحی های جسورانه تری در «ها هستیم.

در هر جنسی از موسیقی شما باید به یک پیشینه ای از آن موسیقی برسید و بر اساس آن تجربه ای که زیست این نوع از موسیقی در قسمت های مختلف طراحی نور، لباس و... در این سالیان تجربه کرده و داشته به یک نقطه بلوغی برسد که هنوز نرسیده است.

شما در نظر بگیرید که ما در قبل از انقلاب در موسیقی پاپ کمی در بخش دکور و لباس رشد داشته ایم اما موسیقی سنتی که پس از انقلاب توانست بازار خودش را پیدا کند هنوز برایش فرصتی در داشتن طراحی متفاوت در بخش های مختلف ایجاد نشده است و به زعم من ما گذشته پررنگی در هیچ کدام از سبک های موسیقی در بحث نور و لباس و موارد این گونه نداریم چرا که تجربیات ما بسیار اندک هستند.

رشته طراحی لباس در ایران طی همین چند سال اخیر دچار رونق شده است و اهمیتش در حوزه های مختلف پررنگ شده است. پررنگ شدن این اهمیت کمک کرده است تا کمی الگوبرداری های غربی مان در عرصه های مختلف کمتر شود و موسیقی تلفیقی که بارقه ای از راک دارد اگر در این بخش موفق تر بوده است به دلیل الگوبرداری از پیشینه جهانی آن است. ما این الگوهای جهانی را در موسیقی سنتی و کلاسیکمان نداریم و باید خودمان در این بخش نشانه ها را پیدا کنیم که بخشی از آن همچنان تنیده در تاریخ و بخشی مدرن هستند. متاسفانه الگوبرداری ما در این بخش از لباس های کتان با ریشه های هندی است که گاهی ردپایی از طراحی ایرانی در این لباس های با ریشه هندی دیده می شود و در این بخش هنوز نیازمند شناخت هستیم تا به بلوغ برسیم و این اتفاق نیازمند یک جرقه مناسب است که همکاری بخش های مختلف دولتی، علمی و خصوصی را می طلبد.

 

گفت‌وگو: هوم بزی