پنجشنبه ۲۷ شهريور ۱۴۰۴  |  Thursday, 18 September 2025
کد خبر: ۹۹۴۴
تاریخ انتشار : ۲۵ : ۱۱ - ۱۹ خرداد ۱۳۹۵
محسن جلیلی در گفت‌و‌گو با دیباچه

مهم‌ترین خاصیت موسیقی عرفانی، تفکر آن است

 

تنظیم‌کننده و نوازنده نی آلبوم «امیر عشق» گفت که قصد داشته‌اند خلاء کمبود تولید آثار در حوزه موسیقی عرفانی را جبران کنند.



دیباچه:

تنظیم‌کننده و نوازنده نی آلبوم «امیر عشق» گفت که قصد داشته‌اند خلاء کمبود تولید آثار در حوزه موسیقی عرفانی را جبران کنند.

محسن جلیلی، نوازنده نی و تنظیم‌کننده آلبوم «امیر عشق» در گفت‌و‌گو با خبرنگار موسیقی دیباچه درباره این آلبوم و همکاری‌اش با سید افشین قریشی، آهنگساز این آلبوم خاطرنشان کرد: اشنایی من با استاد قریشی به همکاری‌مان در موسیقی یک فیلم باز می‌گشت و دیدگاه‌های مشترکی در بعضی آثار داشتیم و شروع کار هم از سال گذشته کلید زدیم. دغدغه‌هایی وجود داشت و مهم‌تر از همه این که مدت‌ها بود که موسیقی ذکر تولید نشده بود یعنی بعد از سالیان که سید خلیل عالی‌نژاد آثار درخشانی در این زمینه خلق کرده بودند خلاء انتشار این شکل از موسیقی احساس می‌شد.

او در ادامه گفت: ما این جای خالی را دیدیم و سراغ تولید این آلبوم رفتیم. هدف و انگیزه ما این بود که هم خوراک خوبی به فضای موسیقی داده شود و هم اینکه می‌خواستیم کار فاخری در مدح مولا تولید شود و ان‌شاءاله توانسته باشیم از پس این کار بربیاییم.

این نوازنده نی اظهار کرد: تنبور از جمله سازهایی است که ضبظ استودیویی صدای آن بسیار دشوار است و طبیعتا ما هم با این دشواری‌ها روبرو بودیم. استودیویی که ما در اختیارمان هست فضای دوستانه و صمیمی دارد اما برای صداگیری از تنبور تمهیداتی اندیشیدیم تا بشود ضبط مناسبی اتفاق بیفتد.

خواننده آلبوم امیر عشق درباره سازبندی قطعات این آلبوم توضیح داد: خاصیتی که سعی کردیم در این آلبوم بگنجانیم این بود که شنونده وقتی صدای یک ساز را می‌شنود، نتواند صدای ساز بعدی را که قرار است جواب بدهد را حدس بزند. دقیقا سازهای مختلف می‌آییند و می‌روند. فقط تنبور است که خط اصلی ملودی را می‌زند و بقیه سازها جواب می‌دهند.

دیباچه - امیر عشق

دایی نبی درباره موسیقی عرفانی تاکید کرد: اولین و مهم‌ترین ویژگی در موسیقی عرفانی نوع تفکری است که در آن پنهان و نهفته است. عبارت عرفانی هم از اینجا می‌آید که در پیدایش این نوع موسیقی، حضور این نوع از تفکر مشهود است. نه موسیقی بلکه این تفکر در هر هنری قرار بگیرد آن را به عنوان هنر عرفانی می‌تواند مطرح کند. سینما و تئاتر و نقاشی هم این شاخصه را طرح می‌کنند. خصیصه دوم این موسیقی، استفاده از اشعار خاص در این موسیقی است که به دلیل فضای خاص هر شعری را نمی‌شود استفاده کرد.

او اضافه کرد: ویژگی سوم سازبندی خاص این موسیقی است که تنبور و نی و دف، سازهای اصلی موسیقی عرفانی را تشکیل می‌دهند و این سه ساز همان سازهایی هستند که قدمای ما در اشعارشان از آنها یاد کردند. ما در این مجموعه کار سعی کردیم سازهای دیگری استفاده کنیم تا از یکنواختی در بیاید و لطافت موسیقی را بیشتر کنیم. اما ویژگی چهارم این نوع موسیقی ریتم آن است که در نوع ریتم‌ها معمولا با جمله‌ها و دوره‌های کوتاه است که عنان ریتم در دستان نوازنده دف است. این ساز می‌تواند با جملات و فیگورهای ساده و طرب انگیز، حرکت مناسب را ایجاد کند.

محسن جلیلی درباره موسیقی عرفانی تاکید کرد: اولین و مهم‌نرین ویژگی در موسیقی عرفانی نوع تفکری است که در آن پنهان و نهفته است. عبارت عرفانی هم از اینجا می‌آید که در پیدایش این نوع موسیقی، حضور این نوع از تفکر مشهود است. نه موسیقی بلکه این تفکر در هر هنری قرار بگیرد آن را به عنوان هنر عرفانی می‌تواند مطرح کند. سینما و تئاتر و نقاشی هم این شاخصه را طرح می‌کنند. خصیصه دوم این موسیقی، استفاده از اشعار خاص در این موسیقی است که به دلیل فضای خاص هر شعری را نمی‌شود استفاده کرد.

او اضافه کرد: ویژگی سوم سازبندی خاص این موسیقی است که تنبور و نی و دف، سازهای اصلی موسیقی عرفانی را تشکیل می‌دهند و این سه ساز همان سازهایی هستند که قدمای ما در اشعارشان از آنها یاد کردند. ما در این مجموعه کار سعی کردیم سازهای دیگری استفاده کنیم تا از یکنواختی در بیاید و بطافت موسیقی را بیشتر کنیم. اما ویژگی چهارم این نوع موسیقی ریتم آن است که در نوع ریتم‌ها معمولا با جمله‌ها و دوره‌های کوتاه است که عنان ریتم در دستان نوازنده دف است. این ساز می‌تواند با جملات و فیگورهای ساده و طرب انگیز، حرکت مناسب را ایجاد کند.

جلیلی درباره موسیقی عرفانی تاکید کرد: اولین و مهم‌نرین ویژگی در موسیقی عرفانی نوع تفکری است که در آن پنهان و نهفته است. عبارت عرفانی هم از اینجا می‌آید که در پیدایش این نوع موسیقی، حضور این نوع از تفکر مشهود است. نه موسیقی بلکه این تفکر در هر هنری قرار بگیرد آن را به عنوان هنر عرفانی می‌تواند مطرح کند. سینما و تئاتر و نقاشی هم این شاخصه را طرح می‌کنند. خصیصه دوم این موسیقی، استفاده از اشعار خاص در این موسیقی است که به دلیل فضای خاص هر شعری را نمی‌شود استفاده کرد.

او اضافه کرد: ویژگی سوم سازبندی خاص این موسیقی است که تنبور و نی و دف، سازهای اصلی موسیقی عرفانی را تشکیل می‌دهند و این سه ساز همان سازهایی هستند که قدمای ما در اشعارشان از آنها یاد کردند. ما در این مجموعه کار سعی کردیم سازهای دیگری استفاده کنیم تا از یکنواختی در بیاید و بطافت موسیقی را بیشتر کنیم. اما ویژگی چهارم این نوع موسیقی ریتم آن است که در نوع ریتم‌ها معمولا با جمله‌ها و دوره‌های کوتاه است که عنان ریتم در دستان نوازنده دف است. بحث دیگر بحث ملودی‌هاست. ملودی‌ها معمولا ساده و تک‌خطی و با یکسری فراز و فرود اندک هستند و ملودی پیچیده در آن استفاده نمی‌شود چون مخاطب عامه مردم هستند. قرار است به ساده ترین شکل پیام منتقل شود.

تنظیم‌کننده آلبوم امیر عشق افزود: ششمین بحث ما تصنیف‌محور بودن این موسیقی است. ما در موسیقی ردیف دستگاهی قواعدی داریم که فرم‌های مختلف در قطعات پشت سر هم قرار می‌گیرند اما در موسیقی عرفانی اغلب از تصنیف استفاده می‌شود و اگر در موارد اندک از آواز استفاده شود خیلی اشاره وار است و بلافاصله تصنیف ادامه پیدا می‌کند. هرچند موسیقی عرفانی به هیچ وجه جدا از موسیقی سنتی ما نیست منتها جنس خاصی از موسیقی است که بیشتر تصنیف دارد.

 

آلبوم «امیر عشق» در مدح حضرت علی (ع) به آهنگسازی «سید افشین قرشی»و تنظیم «محسن جلیلی» است. «محسن دایی نبی» خواننده این اثر است.

در تولید آلبوم «امیر عشق» سعی شده با پایبندی به اصول موسیقی عرفانی، ضمن استفاده از سازهای متنوع و هارمونی‌های دلنشین، سلیقه‌های مختلف جامعه و نسل نواندیش جامعه را نیز با این گرایش موسیقی پیوند زده شود.

آلبوم «امیر عشق» شامل شش قطعه تصنیف و یک قطعه دونوازی تنبور و سازهای کوبه‌ای است. در این آلبوم «صدا سدیفی»(قانون)، «شیما بلوکی‌فر»(کمانچه)، «زانیار حسامی»(دیوان)، «علیرضا مصدقی»(عود)، «بهروز قهاری»(دف و سازهای کوبه ای)، «امیر حسن لیاقت»(دف)، «محسن جلیلی»(نی) و «سید افشین قرشی»، «امیرعلی»، «آرش کی ارسلان»، «مهرناز حمیدی»، «سپیده پارسی»، «آرزو بوستان»، «فرزین رضیی»(تنبور) همنوازی کرده اند. ضبط این آلبوم در استودیو هلال صورت پذیرفته است. «امیر عشق»، «قبله عشق»، «سیمرغ عشق»، «مستی عشق»، «نگین عشق»، «تجلی عشق» و «شیدای عشق» نام قطعات این آلبوم هستند.

دیباچه - آلبوم امیر عشق 2
مطالب برگزیده
یک نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفتگو با دیباچه:

شنیدن قصه، یکی از نیازهای همیشگی کودکان و نوجوانان است/ کار قصه‌گو نگهداری و نگهبانی از زبان فارسی است

۱۹:۵۶  -  ۲۸ تير ۱۴۰۴
عضو تیم ملی اسکیت در گفت‌و‌گو با «دیباچه» مطرح کرد؛

در مسیر قهرمانی هیچ‌وقت عقب ننشستم؛ در دل جنگ تمرین را رها نکردم

۱۹:۵۱  -  ۲۸ تير ۱۴۰۴
کاپیتان تیم ملی واترپلو در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

رسیدن به صدر جهان سخت است/ با یک بازی بیشتر دومین گلزن برتر آسیا می‌شدم

۱۳:۰۴  -  ۲۴ تير ۱۴۰۴
اشکان ممبینی از کارشناسان چهره و شاخص مسائل بین‌الملل به دیباچه گفت؛

تلاش‌های نظامی برای مهار برنامه هسته‌ای ایران، نمی‌تواند اراده ملت را در مسیر پیشرفت و خودکفایی کشورمان متوقف کند

۲۲:۲۴  -  ۱۵ تير ۱۴۰۴
عضو تیم ملی کشتی آلیش بانوان در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

دو طلای آسیا نقطه اوج کارنامه‌ام بود/ ‏طلای جهانی را هدف گرفته‌ام

۱۷:۴۹  -  ۰۸ تير ۱۴۰۴
پژوهشگر موسیقی آذربایجان و نوازنده ساز قوپوز در گفتگو با دیباچه مطرح کرد؛

عاشیق‌ها صدای تاریخ و فرهنگ مردم آذربایجان هستند/ موسیقی آذربایجان، موسیقی زنده و مردمی است

۱۳:۰۱  -  ۱۸ خرداد ۱۴۰۴
ملی پوش فوتبال زنان با «دیباچه» مطرح کرد؛

از لیگ تا تیم ملی؛ گلرهای ایران برای یک رؤیا متحد شده‌اند

۱۲:۵۴  -  ۱۸ خرداد ۱۴۰۴
عضو تیم ملی وزنه برداری در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

قهرمانی آسیا فقط شروع مسیر من است/ تمرین با بزرگان جهان برایم ارزشمند است

۱۲:۳۳  -  ۰۴ خرداد ۱۴۰۴
قهرمان اسکواش زنان کشورمان در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

اسکواش زنان ایران در مسیر پیشرفت حرکت می کند/ هدفم رسیدن به رنکینگ زیر ۵۰ جهان است!

۰۹:۰۰  -  ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۴
سرمربی تیم ملی تنیس در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

از میزبانی تور جهانی برای محک بازیکنان ملی بهره می‌بریم/ همه بازیکنان زیر ذره‌بین هستند

۱۶:۲۳  -  ۲۲ ارديبهشت ۱۴۰۴
سرمربی تیم قهرمان لیگ کانوپولو در گفتگو با«دیباچه» مطرح کرد؛

با تجهیزات حرفه‌ای به مدال جهانی نزدیک می‌شویم/ نسل جوان انگیزه بیشتری برای قهرمانی دارند

۰۹:۰۰  -  ۱۶ ارديبهشت ۱۴۰۴