معصومه شمسینی غیاثوند: هنر دوبله جایگاه ویژهای در صنعت سینما، تلویزیون و رادیو دارد و طی سالهای اخیر علاقه مند بسیاری جذب حرفه گویندگی و دوبله شدهاند، منوچهر زندهدل صداپیشه شخصیتهای زیادی در فیلمها و سریالهای تاریخی از جمله «سالامون» در فیلم 12 سال بردگی، «موگول» در سریال افسانه جومونگ، «یوری» در سرزمین بادها ، «نیونگ چانگ» در سریال امپراطور دریا، و «حضرت عباس (ع)» در سریال مختارنامه، «اردشیر توکلی» با بازی علی قربانزاده در سریال مدار صفردرجه، بوده است.
این هنرمند دوبلور در گفتوگو با «دیباچه» در خصوص نقش و جایگاه هنر دوبله در کشور میگوید: هنر دوبله جایگاه بسیار مهمی در آموزش زبان معیار و درست در جامعه دارد و میتواند بسیاری از ایرادات یا اتفاقات که در زبان اتفاق میافتد ولی مناسب این هنر نیست را اصلاح کند البته به این شرط که تحت نظر و کنترل باشد.
وی در خصوص شکلگیری و پیداش هنر دوبله در کشور گفت: هنر دوبله به خاطر پخش فیلمهای غیرایرانی شکل گرفت تا مردم بتوانند متوجه محتوی این فیلمها شوند و اینکه در فیلمها چه اتفاقی افتاده است. زمانی فیلمهای فارسی را به دلیل مشکلات صدابرداری دوبله میکردند و بعد از اینکه صدا در عصر سینما پیشرفت کرد بیشتر فیلمها صداگذاری شدند، در واقع با متعهد بودن به فیلمنامه میتوان مفاهیم درست را به مردم منتقل کرد و هر چه صحیحتر باشد مخاطبان از فیلمی که تماشا کردهاند رضایت بیشتری دارند.
هنر دوبله ایران دوران طلایی را داشته است و هنرمندان دوبلور در استودیوها توانستهاند آثار بیبدیلی را در عرصه دوبلاژ خلق کند، زندهدل در این رابطه میگوید: دوران طلایی که از آن اسم میبریم به واقع شاهد اوج هنر دوبله بودیم. آن زمان دوران طلایی سینما، ادبیات، تئاتر و موسیقی هم بوده است و موسیقی در دهه 40 و 50 به لحاظ شعرو مفهوم بیشتر بر اساس دانش بوده است اما الان سطحی شده است. شاید این افول به خاطر پیشرفت و تکنولوژی باشد و اینکه هر کسی آشنایی به تکنولوژی موسیقی دارد به آن ورود پیدا میکند در حالی که آهنگسازی نیاز به ذوق و قریحه و شناخت سازها دارد تا ملودی خوب ساخته شود و شعر هم نیاز به سواد دارد تا تاثیرگذار و مفهومی خوب داشته باشد و ترکیب موسیقی ایدهآل و دلنواز باشد و حالمان را خوب کند.
این هنرمند عرصه دوبله با اشاره به کیفیت و جایگاه هنر دوبله در سالهای اخیر گفت: در عرصه هنر دوبله رقابت وجود دارد و بعضی موسسات قصد دارند که فیلم را زودتر بیرون بدهند اما صنف انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم سعی میکنند زیر نظر پیشکسوتان این عرصه نظارت بیشتری بر فیلمها وجود داشته باشد. از آن طرف هم گروههای دیگر شکل گرفتندکه عاشق کار صدا پیشهگی بودند اما در بحث آموزش و ارتقای سطح کار، حرفهای نبودند و امیدوار هستم که پیشرفت کنند. در حال حاضر فیلمها کمتر دیالوگ محور و بیشتر مفهومی شدهاند اما سعی میکنیم که فیلمها با کیفیت و تکنیک بهتر ارائه شود و به دست مخاطبان برسد.
خاطرات زیادی از هنرمندهای دوبلور کشور با ایفای نقشهای مختلف به جای شخصیتهای فیلمهای برتر جهان در ذهنها باقی مانده است، از جمله صدای ماندگار «شهلا ناظریان» به جای شخصیت «ایلسا لاند» با بازی اینگرید برگمن در فیلم کازابلانکا که به تازگی بعد از یک دوره بیماری در سن 74 سالگی خاموش شد. زندهدل در رابطه با صدای هنرمندان پیشکسوت عرصه هنر دوبله میگوید: این افراد صدای خاطره انگیزی داشتند و جای آنها الان در جمع ما خالی است به ویژه خانم شهلا ناظریان که در سالهای اخیر به دلیل بیماری نتوانستند مثل قبل گویندگی کنند و چند سالی به عنوان مدیر دوبلاژ کار کردند هنرمندان دیگری مثل مرحوم «حسین عرفانی»، «بهرام زند»، «عطاالله کاملی» که دیگر در بین ما نیستند و امیدوار هستم که افرادی که استعداد و توانایی حضور در این حرفه را دارند وارد هنر دوبله شوند.
صدا پیشه نقش سالامون در سریال 12 سال بردگی با اشاره به رُلهای که بازی کرده است، گفت: فیلمهایی که رُلهای سخت و پیچیدهای دارند برای من ارزشمند هستند از جمله صداپیشگی به جای «سالامون» در فیلم 12 سال بردگی که در تلویزیون پخش شد و سریال «خانه کاغذی» که نقش پرفسور «سرجیو مارکینا» را گویندگی کردم و از نماوا پخش شد و الان هم مشغول کاری به نام «شوالیه ماه» هستیم که امیدوارم مورد استقبال مخاطبان قرار بگیر.
وی با اشاره به ایفای نقش صدا در سریالهای کرهای گفت: در فیلم های کرهای از جمله «موگول» در سریال جومونگ و «یوری» در سریال سرزمین بادها ، «نیونگ چانگ» در سریال امپراتور دریا صدا پیشگی کردم و به هر حال حضور در سریالهای تاریخ با استقبال مردم همراه بوده است اما سریالهای کرهای به لحاظ دوبله به نظر من از نظر هجابندی و آوایی سخت میشوند زیرا در سریالهای کره ای دیالوگهای کوتاه کوتاه و با مکث است. برای دوبله سریالهای چینی و کرهای ژِست خاصی باید گرفت که ما در فرهنگمان نداریم برای همین هماهنگ شدن با آن کار سختتری است.
زندهدل با اشاره به دوبله بازیگر نقش حضرت عباس (ع) گفت: در سریال مختار برای دوبله نقش حضرت عباس (ع) برای گویندگی به تشخیص مدیر دوبلاژ و کارگران سریال دعوت شدم و تنها ذهنیت من از این شخصیت پوسترهای بود که از دوران کودکی دیده بودم اما با توجه به جایگاه ایشان سعی کردم که متانت و دلاوری حضرت ابوالفضل (ع) در صدا رعایت شود هر چند که این بخشها از سریال مختار حذف شد ما آنطور که شنیدم بازخوردها با مقبولیت و پسند مخاطبان همراه بوده است.