به گزارش خبرنگار سینمایی دیباچه، اکران فیلم خارجی در ایران همیشه بحث بر انگیز بوده و هیچگاه به نتیجه در خوری نرسیده است! مسئولان ذیربط نیز به این موضوع نپرداخته اند و به صورت اصولی آنرا تحلیل نکرده اند! حال برخی از مسئولان در نشست های رسمی که طی روزهای اخیر برگزار شده تصمیم گرفته اند به این مقوله جدی تر بنگرند.

طی روزهای گذشته محمد حمزه زاده، رییس سازمان سینمایی حوزه هنری در نشست سراسری مدیران امور سینمایی این نهاد از تمایلش به اکران فیلمهای خارجی گفته و این در حالی است که در لیست بلند بالای آثار تحریمی  حوزه هنری نام چند فیلم سینمایی ایرانی به چشم می خورد!

حمزه زاده گفته است: «یکی از وظایف دولت این است که در کنار سایر برنامه‌هایش، به موضوع صنعت و اقتصاد سینما توجه کند. هر کسب‌وکاری، در اتاق بازرگانی یا مراکزی از این دست نماینده دارد، اما سینما از این امکان محروم است. هر فیلمی که تولید می‌شود، از نظر محتوا از مجاری مختلف بررسی می‌شود، اما در کنار توجه به بهداشت محتوا، باید به این موضوع توجه کند که یک فیلم از نظر اقتصادی و جذب مخاطب چه جایگاهی دارد؟ حمایت از تولید ملی اولویت اول، دوم و سوم ماست. همان حساسیتی که برای نمایش فیلم ایرانی داریم، برای انتخاب و نمایش فیلم خارجی هم داریم، اما به اکران فیلم خارجی بعنوان یک گزینه فکر می‌کنیم».

و اما ماجرای اکران آثار خارجی و فواید و مضرات آن!

بی شک اکران فیلمهای خارجی موافق و مخالفانی خواهد داشت و شاید مخالفت برخی از مسئولان است که این اتفاق تاکنون به تعویق افتاده است!

با اینکه شبکه های ماهواره ای و فیلمهای خارجی در قالب «دی وی دی» کپی شده در پیاده روها رخ نمایی می کند و جای خود را میان مردم باز کرده اند؛ اما یکی از بزرگترین مزایای اکران فیلم خارجی در ایران، تغییر ذائقه مخاطب است. 

سینمای ایران با کمبود ژانر مواجه است و اکران آثار خارجی می تواند در رفع این کاستی موثر باشد. به طور مثال ژانر وحشت و جنایی در ایران یکی از گونه های مهجور سینمایی است و سینماگران برای ساخت چنین آثاری اشتیاقی از خود نشان نمی دهند! اکران آثار خارجی در ژانرهای مختلف می تواند قدم مثبتی در پرداختن به این گونه ژانرها باشد؛ تا به این ترتیب فیلمسازان نیز با نحوه تولید روز دنیا آشنا شوند.

از طرفی، مخاطبان ایرانی با دیدن آثار تکراری و سطحی کمدی دچار رکود ذائقه شده اند؛ و اکران فیلمهای خارجی می تواند شاخصی برای تشخیص آثار خوب و بد باشد و مخاطبان بیشتری را به سینماها بکشاند و باعث رونق اقتصادی شود.

سینماگران و مخالفت های مرسوم

به گفته برخی از مسئولان و سینماگران، اکران آثار خارجی می تواند به اقتصاد سینمای داخلی ضربه بزند و چرخه آن را معیوب کند؛ چرا که به روی پرده بردن فیلمی خارجی هزینه های بالایی دارد و ریسک محسوب می شود.

البته به جز سینماداران خصوصی که از اکران فیلمهای خارجی استقبال می کنند، دیگر سینماداران و مسئولان سینماهای دولتی با اکران آثار خارجی موافق نیستند و آنرا تهدیدی برای سینمای ایران می دانند! که در واقع اینطور نیست. شاید اکران آثار خارجی هزینه های گزافی داشته باشد، اما می تواند در پیشرفت سینمای ایران و بالا بردن سطح کیفی آثار ایرانی موثر باشد.

بی شک با اکران آثار خارجی انحصار اکران شکسته خواهد شد و وضعیت ناعادلانه اکران بهبود خواهد یافت؛ زیرا دست بسیاری از سودطلبان از سودهای کلان کوتاه خواهد شد و لابی گری های بی پایه و اساس پایان خواهد یافت.

عدم وجود کپی رایت و ضررهای احتمالی اکران آثار خارجی

واقعیت این است که عدم وجود «کپی رایت» پیش از آنکه به نفع سینما و فرهنگ ما باشد باعث زیان است. اکران فیلمهای خارجی نیز به وجود چنین قانونی بستگی دارد. اکران فیلمهای خارجی بدون وجود قانون «کپی رایت» راه به جایی نخواهد برد؛ جز اینکه شکایت و نارضایتی کمپانی های فیلمسازی خارجی؛ و ضررهای مالی و غرامت های سنگینی را به همراه خواهد داشت!

 بهتر آن است مسئولان پیش از هر تصمیمی نسبت به این کاستی توجه نشان دهند و پس از آن به فکر اکران فیلمهای خارجی باشند.

آزمون و خطاهای قبلی

این اولین بار نیست که درباره اکران فیلمهای خارجی صحبت می شود؛ اگر کمی به عقب برگردیم خواهیم دید که تجربه اکران فیلمهای خارجی در ایران همواره با شکست مواجه بوده است. سینمای ایران در دهه 50 با ورود فیلمهای خارجی به مرز ورشکستگی رسید، اما دلیل این اتفاق نه صرفأ اکران فیلمهای خارجی، که به روی پرده بردن آثار بی کیفیت خارجی بود!

در سال 1392 نیز، طبق برنامه ریزی صورت گرفته قبلی قرار بود فیلم «عشق» ساخته موفق میشاییل هانکه (فیلمساز نامدار اتریشی) از اواخر اسفندماه همان سال در تهران و شهرستان ها اکران شود که با تصمیم مدیران این بنیاد اکران آن به بعد از تعطیلات نوروزی موکول شد. این تصمیم به منظور حمایت از سینمای کشور و با توجه به فشردگی برنامه اکران سینماها در ایام نوروز گرفته شده بود و پس از آن نیز اتفاقی رخ نداد و فیلم «عشق» به روی پرده سینماها نرفت.

در دهه هفتاد نیز فیلم سینمایی «با گرگ ها می رقصد» ساخته مطرح کوین کاستنر به روی پرده سینماها رفت و با استقبال مخاطبان مواجه شد اما ادامه این روند متوقف شد!

آیا حوزه هنری به اکران فیلمهای خارجی تن خواهد داد؟

حوزه هنری با اینکه بیش از 100 سالن سینما در اختیار دارد و توانایی اکران آثار خارجی را دارد اما همواره نسبت به مسائل اخلاقی آثار ایرانی حساسیت بالایی نشان داده و فیلمهای زیادی را تحریم کرده است! حال اینکه مسئولان حوزه هنری چگونه می خواهند فیلمهای خارجی را گزینش و اکران کنند سوالی است که فعلأ پاسخی برای آن نمی توان یافت!

البته پس از صحبت های مدیر حوزه هنری، محمد مهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی نیز موافقت خود را برای اکران فیلم خارجی ابراز کرده است. او در گفت و گویی تلویزیونی گفته با اکران فیلم‌های خارجی موافق است در صورتیکه مزاحم اکران فیلم‌های داخلی نشوند.

حال باید دید مخالفان اکران فیلمهای خارجی و آنهایی که شرایط موجود را بن سود خود می دانند چقدر برای جلوگیری از این اتفاق سنگ اندازی می کنند!