به گزارش سینمایی دیباچه، «ماجان» نخستین ساخته بلند رحمان سیفی آزاد فیلمی بی ادعاست که تماشاگر را تا به آخر با خود همراه می کند و او را به همذات پنداری با آدمهای فیلم وا می دارد.

فرهاد اصلانی، مهتاب کرامتی، سیما تیرانداز، بهنوش بختیاری بازیگران اصلی فیلم «ماجان» هستند و فیلمنامه آنرا لیلا لاریجانی نوشته و محمد مهدی عسگرپور تهیه کننده آن بوده است. این فیلم که یکی از آثار بخش چشم انداز جشنواره فیلم فجر سال گذشته نیز بود، بیش از یک هفته است که در سینماهای کشور اکران است.

فیلم «ماجان» درباره خانواده ای جنوب شهری است که وجود فرزندی افلیج زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده است! هاشم (فرهاد اصلانی)، مرد خانواده که راننده کامیون است بر خلاف ماجان، مادر خانواده (مهتاب کرامتی) با حضور فرزند معلولشان در خانه موافق نیست و او را به آسایشگاه برده است؛ زیرا با دیدنش احساس گناه می کند و معتقد است بوی ادرار و گریه های ناوقت او آرامش زندگی آنها را بهم زده می زند! از طرفی ماجان اصرار دارد فرزند افلیجش را نزد خود نگه دارد؛ و بالاخره او را به صورت پنهانی از آسایشگاه به خانه می آورد.

دیری نمی گذرد که هاشم قضیه را می فهمد و با ماجان مشاجره می کند و در نهایت خانه را ترک می کند و شرط بازگشتش عدم حضور بچه افلیج در خانه است. ستیز زناشویی ادامه دارد و کار به جایی می رسد که هاشم تصمیم می گیرد ماجان را طلاق دهد و با زن دیگری ازدواج کند تا به این ترتیب آرامش گم شده اش را باز یابد.

طلاق انجام نمی شود و ازداوج مجدد سر نمی گیرد؛ در نهایت هاشم، پشیمان از رفتارهای تند و تیزش به خانه بازمی گردد و کمی بعد طبق نقشه قبلی خانواده اش را برای تفریح به شمال می برد؛ در حالی که پیش تر به آدمی پول داده تا فرزند افلیجش را بدزد و سر به نیستش کند! آدم اجیر شده جا می زند و هاشم به ناچار تصمیم می گیرد فرزندش را در دریا غرق کند؛ او را به دریا می برد تا غرقش کند و بالاخره پس از کشمکش های بسیار او را در آب می اندازد اما لحظه ای بعد پشیمان می شود و او را از آب می گیرد. ماجان سر می رسد و در نهایت ناباوری فرزند افلیج زنده می ماند و هاشم نفس راحتی می کشد و کات...

«ماجان» اثری اجتماعی و قصه محور است که فیلمنامه آن ساختاری کلاسیک دارد. نویسنده، ایده دست نخورده ای را برای نگارش انتخاب کرده و تلاشش این بوده که به سینمای قصه گو وفادار بماند که اتفاقأ موفق بوده است.

نویسنده از کنار هیچ کدام از آدمهای فیلمنامه اش به راحتی عبور نکرده و همه آنها را با حوصله صیقل داده و پرداخت کرده است؛ تا آنجا که همه آدمهای اثرش شخصیت هستند و شباهتی به تیپ های مرسوم این گونه فیلمها ندارند (منظور آثاری است که به آدمهای طبقه پایین دست جنوب شهری می پردازند).

قصه کشش لازم را برای جذب مخاطب دارد و وجود بچه افلیج ایجاد کنش کرده و گره اصلی را به وجود آورده و درام شکل گرفته است. باقی کنش ها، داستانک هایی هستند که در راستای کنش اصلی روایت می شوند؛ و ایجاد واکنش می کنند.

طبق قواعد کلاسیک شخصیت ها در طول فیلم تغییر می کنند و در نهایت به نوعی متحول می شوند.

درباره ریتم فیلم نیز باید گفت، این عنصر مهم بر اساس موقعیت ها و اتفاق ها تغییر نوسان می دهد و در خدمت فیلم است.

درباره نوع کارگردانی فیلم «ماجان» نیز باید گفت از نوع دکوپاژ و قاب بندی ها و تدوین فیلم مشخص است که سیفی آزاد سینما را می شناسد. به هرحال او سالهاست که در تلویزیون فعال است و تجربه نگارش و تولید آثار قصه گو را دارد.

یکی دیگر از ویژگی های فیلم «ماجان» ریتم و تمپوی مناسب آن است و واضح است که سیفی آزاد و لیلا لاریجانی همچون دو ساز هم کوک در اینباره به نتیجه ای یکسان رسیده اند. شفاف تر اینکه ریتم فیلم بر اساس موقعیتهای فیلم پیش می رود و نوسان های آن بر اساس رفتار شخصیت ها شکل می گیرد

بازیگران با هدایت درست کارگردان به درک درستی از موقعیت ها رسیده اند و نقش ها را چون لباسی خوش دوخت بر تن کرده اند. بازی ها کم و بیش یکدست است و آدمهای فیلم تیپ خاصی را به مخاطب یادآوری نمی کنند. حتی فرهاد اصلانی در نقش راننده کامیون از تیپ مرسوم همیشگی فاصله گرفته و با پر رنگ کردن جزییات نقش به آن رنگ و بوی تازه ای بخشیده است.

مهتاب کرامتی با اینکه کمی تکراری می نماید اما تلاش کرده از کلیشه های مرسوم فاصله بگیرد و زن ستم دیده و صبور را با شکل و شمایلی جدید به مخاطب ارائه دهد.

سیما تیرانداز اما متفاوت ظاهر شده و بازی اش حساب شده و روان است. بازیگران خردسال فیلم نیز درست هدایت شده اند؛ بخصوص عرفان برزین که با سن کمش نقش بچه ناقص را خوب و باور پذیر ایفا کرده است؛ تا آنجا که مخاطب را در سالم یا افلیج بودنش به شک می اندازد. البته این موفقیت حاصل صبوری و حوصله رحمان سیفی آزاد در هدایت بازیگر به سمت نقش است.

موسیقی، گریم، طراحی صحنه و لباس فیلم نیز هم سطح دیگر عناصر فیلم هستند و با کلیت اثر همخوانی دارند.

در پایان باید گفت رحمان سیفی آزاد، نخستین قدمش را محکم برداشته و با فیلم سینمایی «ماجان»، توانایی های خود را به اثبات رسانده است. به هر روی «ماجان» از آن دسته فیلمهایی است که می تواند نگاه مخاطب را به قشر معلول جامعه و نوع برخورد با آنها در خانواده تغییر دهد . به امید اینکه این فیلم تا پایان زمان اکران دیده شود و البته خوب بفروشد.

یادداشت وحید خانه ساز