به گزارش خبرنگار سینما و تئاتر پایگاه خبری دیباچه، حال دیگر بیشتر آنهایی که سینمای خودمان یا
برنامه های شبکه های ماهواره ای را دنبال می کنند می دانند که شبکه GEM مدتی است به ظن خود، خدمت به فرهنگ ایران را آغاز کرده است. اتفاقی عجیب
که با یک تیزر تبلیغاتی آغاز شد!عده ای ازعوامل شبکه زل زده به دوربین با حالتی دلسوزانه از
هنرمندان ساکن ایران می خواهند که محصولات و آثارشان را به GEM بفرستند تا به صورت
رایگان(!) تبلیغ شود. دقیقأ مشخص نیست چه اشخاص حقیقی و حقوقی از این پیشنهاد
استقبال کردند و تیزر آثار و محصولاتشان را به این شبکه فرستادند؛ اما واضح است که
این شبکه پس از مدتی کوتاه با تغییر رویه در سیاست های شعاری اش به صورت خودسرانه اقدام
به پخش تیزرهای تبلیغاتی کرد! گاه تئاتر، گاه سینما و گاه یک محصول تجاری!
چرا GEM چنین رویه ای
را پیش گرفته است؟
در ابتدا تصور بر این بود که شبکه جم داعیه
فرهنگ و هنر دارد و هدفش کمک به سینما، تئاتر و دیگر هنرهاست اما عوامل شبکه پس از
مدتی خلاف آن را ثابت کردند و با تبلیغات غیر قانونی و بدون اجازه صاحب اثر، موجب
بروز مشکلاتی شدند که حدودا یکسال است دامن سینماگران وطنی را گرفته است.
قصه از کجا شروع شد؟
سال 94 خبرهایی مبنی بر تبلیغ فیلم های ایرانی
از شبکه جم در رسانه ها منتشر شد و این اتفاق با تبلیغ فیلم های «استراحت مطلق»
و «ایران برگر» آغاز شد.
پس از مدتی مهرداد فريد نايب
رييس انجمن تهيه‌کنندگان سينمای ايران در گفت و گو با يکی از خبرگزاری ها با اشاره
به جلسه‌ای که شورای عالی تهيه‌کنندگان با ايوبی رييس سازمان سينمايی داشت گفت:«به
دنبال تمهيداتی هستيم تا کم لطفی های تلويزيون که باعث کم شدن توجه مردم به سينما شده
است را جبران کنيم و دنبال راهکارهايی برای جبران پخش نشدن تيزر فيلم‌ها از تلويزيون
هستيم تا در زير سايه قانون آن را اجرايی کنيم. البته از سازمان سينمايی درخواست کرديم
تا امکانی داده شود تا از طريق شبکه‌های ماهواره‌ای بتوانيم آثار سينمايی را تبليغ
کنيم. آقای ايوبی هم اعلام کردند منع قانونی وجود ندارد و دنبال ضابطه‌مند کردن آن
هستيم».
فريد درادامه گفته بود:«در
پروانه نمايشی که از ارشاد دريافت می‌کنيم جمله‌ای زير آن درج شده که صاحبان فيلم‌ها
را از تبليغ آثارشان در شبکه‌های ماهواره‌ای منع کرده است که درخواست کرديم اين جمله
حذف شود و رييس سازمان سينمايی هم قول مساعد دادند تا اين امکان ايجاد شود».
زمان گذشت و گفته های فرید
نايب رييس انجمن تهيه‌کنندگان سينمای ايران به وقوع نپیوست و کمی پس از آن نوش
آبادی سخنگوی وزارت ارشاد چنین گفت:«هيچ‌گونه ارتباط و رابطه رسمی بين دستگاه‌های دولتی
با شبکه‌های ماهواره‌ای وجود ندارد و هنرمندانی که آثارشان مجوز دستگاه فرهنگي کشور
را دارد، حق تبليغ در شبکه‌های ماهواره‌ای را ندارند و اگر به اين کارمبادرت کنند با
آنها برخورد می شود؛ اما اگر اين تبليغ‌ها از سوی خود شبکه‌های ماهواره‌ای و با هدف
تبليغ و جذب مخاطب بيشتر باشد، هيچ مسئولیتی متوجه دستگاه‌های دولتی و هنرمندان ما نيست!»
پس از آن سعيد خانی مجری طرح و مدير پخش فيلم «استراحت
مطلق» از شرایط پیچیده تلویزیون گفته بود و اینکه مدیران تلویزیون به دلیل بی
محتوا بودن فیلم از پخش تیزر فیلم سر باز زده اند!
سعیدخانی درباره هماهنگی با
وزارت ارشاد نیز گفته بود: «با ارشاد برای اين موضوع در ارتباط بوديم و آنها گفتند
اگر تلويزيون به شما تبليغ نمی دهد اشکالی ندارد برويد تيزرتان را در ماهواره پخش کنيد!»
اما تناقض زمانی بیشتر شد
که حسين نوش آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد ضمن ابراز بی اطلاعی از اين مسئله گفت: «اگر
عوامل فیلم آگاهانه به شبکه های ماهواره ای آگهی داده باشند با آن ها برخورد می شود!».
پس از جشنواره فیلم فجر و
پس از پخش تیزر برخی فیلم ها از شبکه GEM،
صدا و سیما در اقدامی جالب به تشویق فیلم هایی می پردازد که تیزرهای تبلیغی خود را
به شبکه جم نداده اند و پس از آن علی سرتیپی اعلام کرد که سازمان
صداوسیما به دلیل عدم پخش آگهی تبلیغاتی «بارکد» در شبکه‌های ماهواره‌ای، تعدادی از
تیزرهای تبلیغاتی این فیلم را به شکل رایگان پخش خواهد کرد!
علی سرتیپی مدیر فیلمیران
نیز در این باره گفته بود:«فیلم به دلیل نداشتن هیچ تبلیغی در شبکه های ماهواره ای
مورد تشویق رسانه ملی قرار گرفت و تعدادی تیزر به صورت رایگان به فیلم اختصاص یافته
است. امیدوارم رسانه ملی این نوع تشویق ها و نگاه درست به سینمای کشور را ادامه دهد
و شرایطی ایجاد کند که تهیه کنندگان و صاحبان آثار علاقه ای به ارایه تبلیغ به شبکه
های ماهواره ای نداشته باشند . تاثیری که رسانه ملی برروی مخاطب دارد به مراتب بیشتر
از تاثیر ماهواره است به همین دلیل پخش تبلیغات از رسانه ملی از اهمیت زیادی برخوردار
است. تیزر فیلم «بارکد» آماده شده که زمان آن 25 ثانیه است و از امشب در رسانه ملی
پخش خواهد شد.»
کش و قوس ها ادامه داشت و
پس از سی و چهارومین جشنواره فیلم فجر با نزدیک شدن به ماه رمضان و اکران فیلم‌های
جدید همچون «بارکد»، «عادت نمی‌کنیم»، «ایستاده در غبار» و... بسیاری از پخش‌کنندگان
و تهیه کنندگان این فیلم‌ها حساب ویژه‌ای روی تبلیغات ماهواره‌ای فیلم‌هایشان کرده
بودند که به ناگهان با ابلاغیه جدید دادستان تهران مواجه شدند و حتی فیلم «آاادت نمی‌کنیم»
تا مرز توقیف هم پیش رفت و پس از آن نیز مشکلات و اتفاق های متناقض
ادامه داشت؛ تا اینکه دوم شهریورماه امسال معاون ارزشیابی و نظارت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی ابلاغ حکم دادستانی
مبنی بر ممنوع‌الفعالیت بودن برخی از سینماگران با آنها نشستی برگزار کرد.
حبیب ایل‌بیگی در آن نشست
گفته بود: «بازپرس ویژه رسیده کننده به پرونده با ابلاغ ویژه رئیس قوه قضاییه نامه‌ای
را به آقای ایوبی فرستاد که در آن برخی از سینماگرانی که تیزر فیلم‌هایشان از ماهواره
پخش شده بود، ممنوع الفعالیت شده‌اند و ما تا اطلاع ثانوی از صدور مجوزهای جدید برای
این افراد اعم از مجوزهای ساخت، نمایش و حتی
پروانه نمایش خانگی بازداشته شدیم». ایل بیگی در نشست مذکور از علی سرتیپی و رضا میرکریمی، مصطفی کیایی، سید امیر پروین
حسینی، عبدالله علیخانی و محمدرضا صابری نام برده بود و در ادامه گفته بود:«نامه مذکوردر
پی پخش تبلیغ فیلم‌های بارکد، دراکولا، زاپاس، دختر، آبنبات چوبی از شبکه‌های ماهواره‌ای
به تهیه‌کنندگان این فیلم‌ها و سه دفتر پخش فیلمیران، نور تابان و پویا فیلم ابلاغ
شده است».
پس از آن نیز گفته بود:«گفت‌وگوی
وزیر ارشاد و رییس سازمان سینمایی با مسئولان دادستانی در حال انجام است و به محض به
نتیجه رسیدن رایزنی‌ها اعلام می‌شود».
در مهر ماه نیز دادستانی از تعلیق دو دفتر پخش سینمایی به دلیل
تبلیغات شبکه جم خبر داد و گفت: «ادامه این تعلیق باعث می شود تا فیلم‌هایی چون «نفس» ، «متولد 65»، «یتیم خانه
ایران» با مشکل مواجه می‌شوند. وزارت ارشاد باید این مهم را در نظر داشته باشد که اهالی
سینما برای رفع این مشکل از مدیران توقع دارند اما متاسفانه گویا مدیران ارشاد تنها
به اعلام رسمی اسامی هنرمندان و دفاتر به حکم قضایی بسنده کرده اند» و خوشبختانه، پس از رایزنی هنرمندان با مسئولان بالاخره
فیلم های «نفس» ، «متولد
65»، «یتیم خانه ایران» اکران شدند.
این کنش وقوسها تا آبان ماه امسال ادامه داشت و سازمان
سینمایی طی نامه ای به پخش تبلیغات غیر قانونی تذکر داد و نوشت: «بار دیگر تأکید می شود در صورت پخش آگهی تبلیغاتی
در شبکه های معاند از جمله GEM، سازمان
سینمایی با متخلفان به شدت برخورد و ادامه نمایش فیلم در سینماها و شبکه نمایش خانگی
در هر مرحله ای که باشد
متوقف خواهد شد. با توجه به تذکرات متعدد و اعلام مسئولان عالی رتبه قضایی، همکاری با
شبکه های معاند، معاونت در جرم تلقی می شود». پس از آن نیز
خبرگزاری ها به باز نشر نامه و اخبار متعدد دراین باره پرداختند.
ماجرا همچنان ادامه داشت تا اینکه نوبت به فیلم سینمایی
«مشکل گیتی» ساخته بهرام کاظمی رسید. فیلمی که در اوائل اکرانش به دلیل پخش تیزرماهواره‌ای آن از شبکه GEM با حکم قوه قضاییه توقیف شده بود، با تلاش عوامل
فیلم و با همکاری مسئولان وزارت ارشاد و سازمان سینمایی رفع توقیف شد و حکم آن از سوی
قوه قضاییه وحجت‌الاسلام منصوری معاون دادستان تهران صادر شد و فیلم روی پرده
سینما رفت ؛ همچنین حبیب اسماعیلی پخش‌کننده فیلم، برای برگرداندن سینماهای نمایش‌دهنده
این فیلم با عوامل آن همکاری کرد تا لطمه‌ای به فروش فیلم وارد نشود. گفته می شود ظاهرا این ابهام که سازندگان فیلم تیزری
به شبکه‌های ماهواره‌ای سفارش نداده‌اند در قوه قضاییه رفع شده است.
حبیب اسماعیلی در این‌باره
گفته است:«این اتفاق باعث خوشحالی است، اما اصولا فیلم سینمایی مثل یک کالای تجاری
نیست که بتوان مدتی آن را در انبار نگه داشت و بعد تصور کرد که گران‌تر به فروش می‌رسد.
به هر حال این فیلم در بخش خصوصی تولید شده و قوه قضاییه برای ضایع نشدن حق سرمایه‌گذار
و تهیه‌کننده همکاری خوبی کرد».
فیلم سینمایی «سه بیگانه» ساخته مهدی ظلومی
فیلم سه بیگانه ساخته کارگردان مهاجرت کرده
به شبکه GEM که سرنوشت
مشابهی چون «مشکل گیتی» داشت از توقیف درآمد. حبیب اسماعیلی درباره این فیلم نیز
گفته است:«این فیلم دیگر مشکل
تیزر و... نداشت. کارگردان آن به خارج از کشور مهاجرت کرده و قوه قضاییه در این‌باره
حسن نیت به خرج داده تا سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده فیلم متضرر نشوند و جا دارد به خاطر
این موضوع از آنها تشکر کنیم. سعی می‌کنیم فیلم را پس از جشنواره فجر اکران کنیم».
ابهام ماجرا
اینکه شبکه GEM چرا محصولات
ایرانی را تبلیغ می کند و چه نیتی دارد؟ و اینکه چرا داعیه فرهنگ سر داده و کاسه
داغ تر از آش شده و بر خلاف ادعایش تیشه به ریشه فیلم های ایرانی می زند مشخص
نیست! اما اینکه چرا مسئولان وطنی فقط و فقط روی سینما حساسیت به خرج می دهند و با
دیگر محصولات تبلیغ شده از این شبکه مشکلی ندارند جای سوال دارد!
در آخر
با این امید که آثار سینمایی ایرانی که در شرایط
سخت تولید و به امید بازگشت سرمایه به روی پرده می روند از این چرخه باز نمانند و
در فضایی آرام و بی حاشیه اکران شوند. این مهم آرزوی بزرگی نیست که اگر شرایط تبلیغی مناسب و تاثیر گذار که ظاهرا در فروش خوب این ماه های سینما بی تاثیر نبوده در رسانه ملی برای همه آثار سینمایی فراهم شود؛ و اگر مسئولان شفاف
سازی کنند و با تصویب قانونی مدون تکلیف فیلم های در شرف اکران را مشخص کنند و
آرزوی دیگر اینکه امیدواریم همه اینها اتفاق بیفتد...!
گزارش وحید خانه ساز
عالی بود 
