ساموئل وارنر کسی بود که برای ورود صدا به سینما تلاش زیادی کرد و درنهایت موفق شد این تکنولوژی را به هنر هفتم وارد کند گرچه مرگ ناگهانی اجازه حضور وی در افتتاحیه فیلم «خواننده جز» را نداد.
دیباچه:
سال ۱۹۲۴ چهار برادر وارنر افرادی شناخته شده در هالیوود بودند و کمپانی آنها یکی از مهمترین استودیوهای تولید فیلم در جهان بود. پیشرفتی که از آغاز برای آنها به همواری طی شده بود، اما دنیای سینما خواب های جدیدی در سر داشت.
همزمان با افزایش اقبال عمومی به مدیوم سینما پیشرفت های تکنولوژیک در این حوزه با سرعت ادامه داشت و اینک به یکی از نقاط گذار خود رسیده بود؛ ورود صدا.
صدا؛ عصری جدید
استودیوی برادران وارنر پیشگام تولید فیلم های صدادار و ناطق در جهان است، اما این عنوان به سادگی به دست نیامد. داستانی که خود ماجرایی معروف در هالیوود است و به تنهایی یک داستان ملودرام سینمایی به حساب می آید.
از همان روزهای آغازین ابداع تکنیک های ضبط و پخش صدا در سالن های سینما یکی از برادران کوچکتر - ساموئل وارنر - شیفته این قابلیت جدید شد و در تلاش بود تا با همراه کردن برادران بزرگتر و مذاکره با شرکت های مهندسی صدا راهی برای افزودن این سرگرمی جدید به تولیدات کمپانی پیدا کند، اما این ایده یک مخالف سرسخت داشت و او کسی نبود جز برادر ارشد و تصمیم‌گیر اصلی کمپانی؛ هری وارنر.
جمله بسیار معروفی از هری وارنر در مخالفت با فیلم های ناطق در تاریخ وجود دارد که «کدام احمقی می خواهد صدای بازیگران را بشنود!؟»
ساموئل اما دلسرد نشد و همچنان سرسختانه بر ایده خود پافشاری کرد تا در نهایت برادران بزرگتر و مخصوصا «هری» علی رغم میل خود با خواسته او موافقت کردند، اما یک شرط وجود داشت و آن محدود شدن این ماجرا به موسیقی پس زمینه فیلم بود.
با مسئولیت ساموئل قراردادی انحصاری با شرکت مهندسی صدای «وسترن الکتریک» منعقد شد و شاخه جدیدی در کمپانی با نام VitaPhone «ویتافون» ایجاد شد تا با همکاری یکدیگر قطعه های کوتاه موزیکال تولید شود.
اولین آزمون جدی ویتافون در راه بود. درام رمانتیک دون خوان Don Juan (۱۹۲۶) اولین فیلم تاریخ سینماست که از این سیستم بهره می برد. دون خوان دیالوگی نداشت اما از افکت های صدایی و موسیقی بهره می برد. برادران وارنر با به خدمت گرفتن ارکستر فیلارمونیک نیویوک ۸ قطعه موزیکال برای ابتدای این فیلم تهیه کرد و برای افتتاحیه آن سینمای «پیکادلی»، یکی از بزرگترین سالن های سینما در منهتن نیویورک را به مالکیت خود درآورد و آن را به سینمای وارنر تغییر نام داد.
سرانجام دون خوان با سر و صدای بسیار به اکران رسید و بیش از یک میلیون دلار فروش کرد اما حتی این مقدار فروش نیز کمتر از حد مورد انتظار بود و توازنی با هزینه های سرسام آور تولید با این سیستم جدید نداشت. اینک برادر بزرگتر دست بالا را داشت و مطمئن بود که دیگر چیزی به اسم فیلم ناطق در کمپانی او جایی ندارد. شرایطی که بعید به نظر می رسید به زودی عوض شود.
اما در این بین اتفاق دیگری افتاد. «آدولف زوکر» - مدیر عامل استودیوی پارامونت – سعی کرد از شرایط پیش آمده نهایت استفاده را ببرد و سمت مدیریت اجرایی کمپانی را به ساموئل پیشنهاد داد؛ مشروط به آن که وی امتیاز ویتافون را نیز به همراه خود به پارامونت ببرد.
ساموئل که از این شکست و رفتار برادر خود دلسرد شده بود این پیشنهاد را به سادگی پذیرفت اما قبل از آن که این توافق رنگ اجرا به خود بگیرد «رادولف والنتینو» بازیگر خوش آتیه و ستاره پارامونت بر اثر ترکیدگی آپاندیس درگذشت و ضرر هنگفتی بر دوش کمپانی طرف قرارداد خود گذاشت.
اوضاع برادران وارنر اما همچنان رو به وخامت بود و آمار، ضرر خالص ۳۳۳ هزار دلاری را تا پایان سال مالی ۱۹۲۶ نشان می داد. شرایطی که حتی باعث شد برادران وارنر بخشی از دارایی های خود را به – هری کوهن – مالک استودیوی فیلمسازی مستقل «کلمبیا» بفروشد.
دیگر رقبا نیز سعی داشتند از این شرایط نهایت استفاده را ببرند و با تحریک شرکت «وسترن الکتریک» شرایطی را ایجاد کردند که قراردادی جدید با برادران وارنر امضا کند. قراردادی که دیگر تکنولوژی ویتافون را تنها در انحصار برادران وارنر نمی گذاشت و مابقی استودیوها نیز از آن سهم داشتند.
خیز دوباره – مرد آوازه خوان
هری وارنر که خود دیگر متقاعد به تسلیم در برابر موج جدید شده بود بی محابا به میدان زد و تمام سرمایه کمپانی را برای ساخت یک فیلم بسیج کرد. او بیش از ۴ میلیون دلار از سرمایه شخصی خویش را برای نجات کمپانی به میان آورد؛ اگر دوره جدید آمده است، وارنر باید صدرنشین باشد.
«خواننده جز» (۱۹۲۷) را به عنوان اولین فیلم کاملا ناطق جهان می شناسند. فیلمی موزیکال بر اساس نمایشنامه ای به نام «روز جزا» و نقش آفرینی « آل جولسون». فیلم روایتگر زندگی پسری است که با علاقه اش به خواندن بر ضد ارزش های خانواده سنتی یهودی خود بر می خیزد و از سوی آنان طرد می شود. پسر سال ها بعد به عنوان خواننده جزی موفق و مشهور به شهر باز می گردد اما تعارضات او با خاندان، سنت و خانواده اش همچنان ادامه دارد.
«خواننده جز» با زیرکی تمام در تعطیلات مذهبی «یوم کیپور» به نمایش در آمد. اقدامی تبلیغاتی هم جهت با تم یهودی فیلم که تماشاچیان بیشتری را به سالن های سینما کشاند.
در نهایت فیلم درخششی فوق العاده داشت و دیالوگ های آن بر سر زبان ها جاری شد. «خواننده جز» را به عنوان آغازگر عصر فیلم های ناطق می شناسند که بر دوران فیلم های صامت پایان داد. خواننده جز برای «داریل زانوک» به عنوان تهیه کننده جایزه اسکار ویژه ای به ارمغان آورد و با بودجه ۴۰۰ هزار دلاری بیش از ۷ میلیون دلار فروش کرد و وارنر را از پیچی خطرناک عبور داد.
اما هیچکدام از برادران وارنر در افتتاح این فیلم حضور نداشتند.؛ چرا که تنها یک روز پیش از نمایش رسمی فیلم، ساموئل وارنر – برادری که بیشترین پافشاری را برای ورود به دنیای سینمای ناطق داشت – بر اثر عفونت سینوزیت درگذشت و در حسرت دیدن محقق شدن رویای خود ماند و شیرینی این موفقیت را در کام برادران خود تلخ کرد.
