دیباچه: محمد خزاعی از مدیران سینمایی پس از انقلاب که تهیهکنندگی فیلمهایی چون «قلاده های طلا» را بر عهده داشته است و این روزها هم درگیر برگزاری جشنواره فیلم «مقاومت» در مقام دبیری است، درباره اهمیت برگزاری چهلچراغ گفت: «به نظرم جشنواره فیلم چهلچراغ میتواند مسیری روشن را در زمینه سینمای دینی باز کند. فکر میکنم نتایج اولین دوره جشنواره خروجی سالهای قبل سینمای ایران است و جشنواره چارهای ندارد که از همین اندوختهها استفاده کند اما به تدریج این جشنواره میتواند نقش مهم خود را ایفا کند.»
چهلچراغ بر جریان سینمای دینی ما تاثیر میگذارد
خزاعی در گفتوگو با خبرنگار سینمایی
دیباچه؛ درباره ارزیابی داوریهای انجام شده و نتایج حاصله از جشنواره فیلم چهلچراغ در اولین دورهاش گفت: «در اولین دوره جشنواره نیاز به ارزیابی آثار و نتایج اجرای جشنواره خواهد بود و هنوز نمیتوان سیاستگذاری خاصی انجام داد، بلکه تنها میتوان رصد کرد تا مشخص شود که سینمای ایران در سالهای گذشته درباره فرهنگ عاشورا چه کرده است و همین بررسیها و ارزیابیها میتواند به تقویت سینمای دینی کشورمان کمک کند تا با بررسی معضلات و ایجاد راهکارها بتوان گامهای بلندی را برداشت. از این نظر جشنواره فیلم چهلچراغ در درازمدت میتواند برای جریان سینمای دینی ما تاثیرگذار شود.»
چهلچراغ از حمایتهای خودجوش بهره میبرد
محمد خزاعی در ادامه افزود: «بعد از چند دوره از برگزاری میتوان سیاستهای مناسبی را با توجه به وضعیت موجود و اهداف پیش رو طرحریزی کرد و با توجه به میزان حمایتهایی که انجام میشود به موفقیت دست پیدا کرد. هر جشنواره موضوعی که شکل میگیرد، این فضا را فراهم میسازد که به دلیل وجود آن جشنواره یکسری تولیدات شکل بگیرد که برخیها با حمایت شکل میگیرند و برخی هم به شکل خودجوش انجام میشود که بیشتر در بخش فیلمهای کوتاه و مستند است که بیشتر خود فیلمسازان از طریق سرمایه شخصی این کار را انجام میدهند.»
چهلچراغ به روشن شدن چراغ سینمای دینی در ایران کمک میکند
خزاعی در مورد ضرورت وجود جشنوارههایی مثل چهلچراغ که به فیلمهای ارزشی میپردازند؛ گفت: «در تولید آثار سینمایی به خصوص بخش فیلمهای بلند نیاز به حمایت های مالی وجود دارد و چه جشنواره و چه مسئولان سینمایی میتوانند با برنامهریزی به تولید فیلمهای دینی شکل مناسبی بدهند. وجود جشنواره فیلم چهلچراغ باعث ایجاد حرکتی مثبت در این زمینه میشود و موجب ایجاد انگیزه و شوق فیلمسازی در زمینه آثار معنوی برای مسئولان و فیلمسازان خواهد شد. چهلچراغ میتواند چراغی در دست گرفته و به روشن شدن سینمای دینی در ایران کمک کند تا این جریان به شکل مستمر ادامه پیدا کند.»
خیلیها با فرهنگ عاشورا به شکل یک لایه سطحی برخورد میکنند
وی ادامه داد: «آثاری که ما در جشنواره چهلچراغ مورد داوری قرار دادیم؛ با توجه به این که اولین دوره جشنواره بوده است، قابل قبول بود و جرقههای خیلی خوبی در میان فیلمسازان جوان دیدیم؛ البته یک ضعف عمومی در مورد کلیت آثار میتوان بیان کرد که خیلیها با فرهنگ عاشورا به شکل یک لایه سطحی برخورد میکنند. همین طور که در ماه محرم هم گاهی فراموش میکنیم که پیام اصلی عاشورا چیست و هدف از قیام عاشورا چه بوده است؟ اصلا امام حسین(ع) برای چه قیام کرده است؟ از این نظر برخی فیلمسازان به ریشههای اصلی جریان عاشورا نمیپردازند بلکه برخی اوقات عزاداری ما در سطح باقی میماند و بسیاری از جوانان نسل جدید در جریان ریشههای فرهنگی و نتایج مهم آن نیستند و این مساله کلا در آثار دینی هم مشاهده میشود.»
باید به شناخت عمیقتری نسبت به مفاهیم دینی دست یابیم
داور جشنواره فیلم چهلچراغ افزود: «برایی ساخت آثار دینی احتیاج به پژوهش و انجام کارهای تحقیقاتی وجود دارد تا به شناخت عمیقتری نسبت به مفاهیم و فرهنگ دینی دست یابیم. نیاز است تا حوزه علمیه و موسسههای دینی و افراد صاحبنظر به عنوان مشاور در پروژههای سینمایی حضور بیشتری داشته باشند. ما اگر بتوانیم مضامین دینی و فرهنگ عمیق عاشورا را از طریق سینما ترویج دهیم قطعا کمک میکند تا جوانان ما شناخت بیشتری پیدا کنند. ما در میان آثار دینی و نه فقط این جشنواره شاهدیم که فیلمهای دینی در حد نذر و مراسم عزاداری باقی میماند و خیلی سطحی برخورد میشود.»
«روز واقعه» در تاریخ آثار تصویری ما باقی مانده است
محمد خزاعی درباره موقعیت جشنواره فیلم چهلچراغ و افق این رویداد فرهنگی گفت: «واقعیت این است که هر جشنوارهای تا چند دوره اول نمیتواند سیاستگذار باشد و نباید چنین انتظاری هم داشته باشیم. همین که متولیان این جشنواره اقدام به راهاندازی جشنوارهای با این موضوع مهم کردند باید تقدیر کرد. خلاء وجود جشنوارهای درباره قیام عاشورا کاملا احساس میشد و برپایی جشنواره چهلچراغ اقدام خیلی مناسبی است اما قطعا سیاستگذاران فرهنگی برای آینده سینمای دینی از طریق جشنواره چهلچراغ میتوانند به نتایج بهتری برسند تا با تحقیقات و حمایتهای لازم به آثار بیشتری در زمینه مسائل دینی برسیم. موسسه فرهنگی شهید آوینی به عنوان پایگاهی که در حال تربیت فیلمسازان جوان است، میتواند در این زمینه پیشقدم شود و اقدام به تولید آثاری کند که به شکلی عمیقتر به مساله عاشورا میپردازند. ما در سینمای ایران فیلمی داریم به نام «روز واقعه» که به دلیل فیلمنامه محکمی که دارد (نوشته بهرام بیضایی) در تاریخ آثار تصویری ما باقی مانده در حالی که خیلی از فیلمهای دینی دیگر باقی نماندند. تولید فیلمهای دینی مانند حوزه اجتماعی نیست و دشوارتر است و نیاز به تحقیقات بسیار عمیقی دارد و نیز وجود ایجاد آگاهی و معرفت دارد و باید با تمام وجود به آن پرداخت.»