دیباچه: ترانه سرای پیشکسوت قطعه «بغض قناریها» از افول موسیقی مردمی و تنزل کیفیت ترانهسرایی در ایران گلایه کرد.
اکبر آزاد؛ ترانه سرای پیشکسوت که تعدادی از خاطرهانگیزترین ترانههای آهنگهای موسیقی پاپ ایران در قبل و بعد از انقلاب از آثار او است در گفتوگو با خبرنگار موسیقی
دیباچه اعلام کرد: خیلی وقت است دیگر ترانه نمینویسم. وقتی ترانهای خریده و پخش نمیشود، ما برای که و برای چه چیزی ترانه بنویسیم؟
به حامی گفتم این روزها هیچ آهنگی گل نمیکند
آزاد در ادامه خاطرنشان کرد: مردم درگیر نان و آب و بیکاری جوانانشان هستند. موسیقی دل خوش میخواهد. پانزده یا شانزده سال پیش بود با چند نفر از جمله یکی از خوانندگان با نام حامی در یک استودیو بودیم. از من پرسیدند به نظرت چه آهنگی میگیرد و گل میکند؟ من پاسخ دادم هیچ آهنگی! زیرا زمانی بود که یک نفر میرفت در رستوران مینشست و آنجا دستگاهی بود که 5 ریال در آن میانداختی و برای همه موسیقی دلخواه را پخش میکرد و وقتی پخش میشد همه میپرسیدند خواننده چه کسی بود؟ یا کدام آهنگ از کدام آلبوم بود؟ و مثلا آن کسی که موسیقی را گذاشته بود پاسخ میداد فریدون فروغی یا هرکس دیگر.
در موسیقی بوم بوم و دوبس دوبس ترانه چه اهمیتی دارد!
ترانهسرای «بغض قناریها» ادامه داد: همینگونه بود که خوانندگان از همان رستورانها و تاکسیها و جاهای دیگر معروف میشدند. اکنون افراد خرج خودشان را هم ندارند، چگونه به رستوران بروند. همه در خانه مینشینند. موسیقی جوانها هم که شده بوم بوم و دوبس دوبس! «نمیخوامت و برو گمشو» کجاست اشعار احساسی و عاطفی و کجاست آن آثار زیبای قدیمی؟
همه ترانهها شده «وقتی تو هستی» یا «وقتی میخوای بری»!
اکبر آزاد درباره دیگر علتهای کار نکردنش هم گفت: هرچه کار زیبا گوش بدهم میتوانم چند ترانه زیبا بنویسم ولی وقتی هیچ فضای شادابی نیست، چگونه آدم سر ذوق بیاید؟ وقتی همه کارها یکنواخت شود نه من که بزرگتر از من هم تهی میشود. اصلا اکنون کدام خواننده وجود دارد که کارش را میشود شنید. خیلی از خوانندگان میآیند 10 تا 20 قطعه خواندهاند و صداهایشان همه معمولی بوده است و بدتر از آن ترانهها معمولی. همهاش شده است «وقتی تو هستی فلان...وقتی تو نیستی بهمان!» بی تو و با تو شده سرنوشت همه خوانندگان. یک نفر هم نیست به اینها بگوید پدر جان بس کنید چقدر با این ترانههای نیمبند تکراری میخواهید کار بیرون بدهید؟
میخواهند با یک میلیون تومان سر و ته آهنگها را هم بیاورند
او تصریح کرد: همه دنبال قطعاتی هستند که با یک میلیون تومان الی یک میلیون و نیم سر و تهش هم بیاید. بعد هم میآید و میگوید قطعات سوم و پنجم و هفتم را خودم ساختهام. هرچیزی هم به آنها میگوییم ناراحت میشوند. آخر چه میشود گفت؟ از آنها میپرسی این کارهایت را کجا پخش میکنید. میگویند «رادیو جوان» میگویم رادیو جوان از 500 آهنگش یکی هم حتی گل نمیکند. به چه دردی میخورد؟ از من میخواهند برایشان ترانه بخوانم و وقتی میخوانم میگویند محشر است و تعریف میکنم. خوب این ترانه که محشر است دستمزدش هم باید محشر باشد اما هیچکس حاضر نیست بهای کیفیت ترانه را بپردازد.
20 سال پیش حاضر بودند 30 میلیون برای ترانه پول بدهند
این ترانهسرا در ادامه یادآور شد: از طرف دیگر خیلیها هم بودند 20 سال پیش که حاضر بودند حتی 30 میلیون هم در ازای ترانه برای یک آلبوم بدهند. آن زمان با 30 میلیون یک واحد آپارتمان میشد خرید. من به آنها میگفتم عزیزان من شما صدا ندارید. و حاضر نشدم ترانههایم را به صداهای متوسط بفروشم. اصرار میکردند که هرچقدر خرجش باشد میدهیم اما میگفتم هرچقدر خرج او کنید خواننده نمیشود. تهیهکننده یک آدم پولدار پیدا کرده بود میخواست به زور خوانندهاش کند ولی من هرگز زیر بار نرفتم.
صدای خواننده؛ بلندگوی احساس آهنگساز و ترانهسراست
آزاد درخصوص اهمیت صدای خواننده در گرفتن و گل کردن آهنگها تصریح کرد: صدا بلندگوی احساس و تکنیک آهنگساز و نوزانده و ترانه سرا و دیگر عوامل است. حتی برای دکلمه هم باید صدای خوبی در میان باشد. شما دوبلورهای قدیمی را نگاه کنید با چه صداهایی شعر را دکلمه میکردند. من در کیش با یکی از همین پیشکسوتان دوبله همسفر بودم و صدایش همچنان شیک، سرحال و زیبا بود و آنچنان صدایش من را سر ذوق آورد که گفتم تو فقط بیا یک آهنگ بخوان و من بهترین شعر و آهنگ را در اختیارت میگذارم و خیلی هم استقبال کرد اما متاسفانه شنیدم کمی ناخوش احوال است.
پیشنهادهای خوبی شد بخوانم اما گفتم چه فایدهای دارد؟
او تاکید کرد: چند سال پیش چند کمپانی به من پیشنهاد دادند که ترانههای خودم را بخوانم و حاضر بودند خرج بالایی برای آن بکنند. میدانستند صدایم هم خوب است و میتوانم بخوانم. اما گفتم چه فایدهای دارد؟ من کارم خلق کردن است و نه خواندن. خوانندگی برای سن و سال من نیست. شادمهر عقیلی یکی از همانها بود. در ابتدا من خیلی تشویقش کردم. اما اکنون یک موقعیتی هستیم که صدای خوب نعمت است.