احد ملکی، پژوهشگر موسیقی آذربایجان و نوازنده ساز قوپوز در گفتگو با دیباچه با اشاره به جایگاه عاشیق‌ها در فرهنگ مردم آذربایجان، گفت: نقش عاشیق‌ها را در حفظ  فرهنگ آذربایجان بسیار با اهمیت است، موسیقی آذربایجان، موسیقی‌ زنده و مردمی است كه با زندگی روزمره مردم پیوند دارد. عاشیق‌ها حافظان اصلی این فرهنگ هستند. آنان تنها نوازنده نیستند؛ بلكه شاعران و هنرمندانی هستند كه با ساز خود تاریخ را روایت می‌كنند.

ملكی، با مقایسه سبک عاشیق‌های ایران و جمهوری آذربایجان افزود: در ایران، عاشیق‌ها بیشتر به‌صورت تک نواز فعالیت می‌كنند؛ اما در كشور آذربایجان استفاده از سازهای كوبه‌ای و همراه بیشتر رواج دارد و اجرای آن‌ها را غنی‌تر و شنیدنی‌ كرده است.

پژوهشگر موسیقی آذربایجان و نوازنده ساز قوپوز با اشاره به‌ اهمیت آموزش موسیقی آذربایجان به نسل جدید تصریح‌كرد: موسیقی عاشیقی اگرچه سنتی است، اما قابلیت انطباق با روزگار معاصر را دارد. به شرطی كه جوانان این سبک موسیقی آن را جدی بگیرند و آموزش صحیح ببینند، این موسیقی می‌تواند همچنان در جامعه زنده و پویا بماند.

ملکی درباره تاریخچه منظومه‌خوانی در میان عاشیق‌ها گفت: عاشیق‌ها، منظومه‌ها را سینه به سینه نگه داشتند. آنها هم نقال و هم آهنگساز هستند و همین‌طور داستان‌های منظومه‌خوانی را می‌نویسند. آذری‌ها به اصطلاح به چنین عاشیق‌هایی حاق عاشیقی می‌گویند. عاشیق‌ها همیشه مورد توجه مردم بودند اما در دوران صفویه به اوج رسیدند و بیشتر به آن‌ها بها داده شد.

پژوهشگر موسیقی آذربایجان و نوازنده ساز قوپوز با بیان این که موسیقی فولکلور یا نواحی مانند گنجینه‌ای بزرگ برای کشور است، گفت: وقتی یک استاد در حوزه موسیقی از دنیا می‌رود، این گنج را هم با خود می‌برد و هیچ بازمانده‌ای به جا نمی‌گذارد. موسیقی آذری مورد بی‌مهری و بی‌توجهی قرار گرفته است و نتوانسته به خوبی به نسل‌های بعدی منتقل شود. حال آنکه داستان‌ها و آهنگ‌های محلی به‌صورت سینه به سینه منتقل می‌شوند و این گنجینه باید با سرمایه‌گذاری گردآوری و حفظ شود.

گفتگو از : معصومه شمسینی غیاثوند