به گزارش دیباچه، محمدرضا آزادفرد نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشگاه که در عرصه بازیگری و کارگردانی کارنامه پرباری دارد و ارشد رشته کارگردانی از دانشگاه سوره است و نمایش کمدی "لاله زاری ها" را در مقام کارگردانی، نویسندگی و بازیگری در تماشاخانه سنگلج روی صحنه داشته، معتقد است: " نداشن نگاه آکادمیک به عرصه نمایش های ایرانی سبب شده، مهم ترین شاخصه این عرصه که همان اندیشه تئاتر است به فراموشی سپرده شود و نمایش ها صرفا به صورت حرف های تو خالی و بازی های تو خالی به مخاطب ارائه گردد.
محمد رضا آزاد فرد کارگردان، نویسنده و بازیگر نمایش " لاله زاری ها" در گفتگو با دیباچه پیرامون ایده محتوا و مضمون این نمایش گفت: ما در کشورمان، جانبازان، ایثارگران، اسرا و شهیدان زیادی داریم که آنچنان که شایسته بوده به آنها پرداخته نشده و همین موضوع دغدغه بنده بود که سعی کردم در این نمایش تا حدی به این اقشار بپردازم.
او که نویسندگی و کارگردانی فیلم کوتاه ، "اعوجاج" ، "و اینک انسان" و "آل" را بر عهده داشته در ادامه بیان کرد: ما دوستان زیادی را در عرصه نمایش سیاه بازی داشتیم که در زمان جنگ به جبهه ها اعزام شدند و خیلی از این افراد شیمیایی و جانباز شدند و تعدادی از آنها نیز به شهادت رسیدند و این ايده در ذهن من بود و مدت ها بود که به دنبال فرصتی میگشتم تا بتوانم پرداختن به اسرا و جانبازان و شهدا را به سیاه بازی ربط دهم و در واقع یک نمایش را با موضوع نمایش گرانِ نمایش ایرانی در عرصه دفاع مقدس به روی صحنه ببرم. بنابراین تصمیم گرفتم این نمایش نامه را نوشته و در قالب لاله زاری ها روی صحنه ببرم.
او که نویسنده، کارگردان و بازیگر در نمایش "سیندرلا و دارو دسته میکروب" و " مجلس نقل کبود" را بر عهده داشته گفت: متاسفانه نمایش نامه "لاله زاری ها" چندین بار در بازخوانی رد شد و در نهایت کار چند مرتبه بازبینی شد و در واقع هیچ کسی اعتماد نمی‌کرد که ما وارد این عرصه شویم تا اینکه با حمایت های میثم جمالی رئیس شورای نظارت ارزشیابی توانستیم این اتفاق را رقم بزنیم و نمایش را تولید و به صحنه ببریم.
این کارگردان پیرامون مسائل و موضوعاتی که این نمایش روی صحنه آن ها به چالش می‌کشد گفت: به نظرم تاکنون آنچه در ارتباط با جانبازان صورت گرفته اغلب شعاری بوده و با مخاطب امروز که جنگ را ندیده ارتباط برقرار نکرده، در صورتی که بهتر بود برای افرادی که جنگ را ندیدند و آن را لمس نکردند جور دیگری رقم می‌خورد به گونه ای تمام معضل من در این نمایش آن بود که آدم ها را در قالب نمایش به روی صحنه بکشم و اتفاقی را رقم بزنم، چون معتقدم همه مردم، کشور ایران را دوست دارند و همه اقشار جامعه یک هدف مشترک داریم و هدفمان وطنمان است؛ برای عواملِ این نمایش، مهم ترین مسئله وطن بوده ، از این رو تصمیم گرفتیم این آدم های فداکار را، که گاهی برخی آنها را مطرب می‌دانند از جمله مجید سوزوکی ها، شاهرخ ضرغام و دیگر را که ما فکر نمی‌کردیم گل بکارند و جان عده ای را نجات دهند را به روی صحنه ببریم و ما به روی صحنه بردن این افراد سعی کردیم جامعه را با افکار مثبت و فداکارانه و وطن دوستانه این افراد آشنا کنیم.
او در ارتباط با تمهیداتی که برای احیا و زنده نگه‌داشتن نمایش تخت حوضی و سیاه بازی نیاز است، گفت: من به عنوان مدرس کلاس آزاد و دانشگاه با نمایش ایرانی، نقالی و تخت حوضی آشنایی دارم و آنها را آموزش می‌دهم و معتقدم نگاه ما به عرصه نمایش، نگاه آکادمیک درست و صحیح نیست و یکی از دلایل آن ، داشتن نگاه سلیقه ای به این عرصه است و من معتقدم همه چیز با نگاه سلیقه ای پیش می‌رود و سعی می‌کنیم سلیقه خود را به زور به خورد مردم دهیم و این معضل در عرصه تئاتر بیشتر نمایان می‌شود چرا که هیچ چیز در این عرصه آکادمیزه نیست.
بنابراین باید سعی کنیم در همه عرصه ها به ویژه عرصه هنر به هنرجویان بر اساس آموزه های آکادمیک آموزش دهیم نه سليقه های شخصی.
یکی از مشکلات ما در عرصه تئاتر آن است که تئاتر ما ملی نمی‌شود و نسل جدید با شیوه های مختلف نمایش های ایرانی آشنایی ندارند و نمیتوانند ارتباط برقرار کند چرا که ما بلد نیستیم آدم ها را جذب کنیم و توضیح درستی برای آنها داشته باشیم و همان به شیوه قدیمی ۵۰ سال پیش عمل می‌کنیم، در صورت اینکه جنس آدم ها نسبت به ۵۰ سال قبل تغییر کرده، شیوه خنداندن آدم ها متفاوت شده، از این رو باید سعی کنیم به روز باشیم و برای موفقیت در عرصه نمایش، جرات حرکت در مسیر جدید و به روز بودن را داشته باشیم.
او بیان کرد: برداشتن نگاه موزه ای برای حفظ و اشاعه هنر به خصوص نمایش ایرانی بسیار اهمیت دارد، مثل موسیقی سنتی که برخی افراد، فاخته ای و تاج اصفهانی گوش می کنند و این یک سلیقه است، اما نسل امروز با آن ارتباط برقرار نمی‌کنند اما میبینم کسی همچون همایون شجریان می‌آید و این ساختار شکنی را انجام می‌دهد و چیز جدیدی را به وجود می اورد؛ ما در تئاتر چون موسیقی، نیاز به استاد علیزاده ها و کیهان کلهر ها داریم که نگاه قدیمی را شکسته و برای برقراری ارتباط با نسل جدید، نوع نمایش های جدیدی را روی صحنه می آورند.
هیچ کدام از جلوه های نمایش ایرانی، ارث پدر مان نیست که بخواهیم آن را به زور به خورد مخاطب بدهیم و سلیقه خودمان را بر افراد اعمال کنیم.
بازیگر نمایش "مکبث" و "نیرنگ و اورنگ" در ادامه گفت:در عرصه هنر نیاز است از دریچه های مختلف و اصولی آگاه باشیم و نوآوری داشته باشیم تا بتوانیم مخاطب را بهتر جذب بکنیم و ایده ها و آموزش های خود را بروز کنیم تا بتوانیم نسل جدید و آگاهی را تربیت نماییم.
آزاد فرد با اشاره به اینکه در نمایش های ایرانی متاسفانه اندیشه تئاتر فراموش شده بیان کرد: سیاه بازی ما دارای اندیشه است، سیاه شخصیت جذابی میتواند داشته باشد و میتواند با مردم به شکل ساده و عمیقی ارتباط برقرار کند، در صورتی که ما اینگونه نمایش ها همچون سیاه بازی، نقالی، خیمه شب بازی را حتی گاه تعزیه و شبیه خوانی ، اندیشه را از آن حذف کردیم و فقط شخصیت ها را در یک شمایل تو خالی ارائه می‌دهیم باید سعی کنیم جلوی پای نسل جدید سنگ نیندازیم و نگاه موزه ای خود را به آنها ترزیق نکنیم.
او که به عنوان عضو انجمن تعزیه خوانان ایران و عضو کانون کارگردانان خانه تئاتر است گفت: انتقاد سیاسی اجتماعی به راحتی میتواند از طریق نمایش های صحنه ای در قالب گفتمان به کسانی که باید ارائه شود و به راحتی می‌توان با این نوع نمایش ها حرف خود را در جامعه زد و نظر های خود را ارائه داد.
گفتنی است : نمایش "لاله زاری ها" به کارگردانی و نویسندگی محمد رضا آزاد فرد،از ۱۵ بهمن تا ۱۷ اسفند، در تماشاخانه سنگلج روی صحنه رفت و کار خود را به پایان رساند.
گفتگو از : دینا محمدی
