به گزارش دیباچه، زینب شاهی، هنرمند رشته تذهیب و کتاب آرایی ۱۴ سال است به طور مستمر در این رشته فعالیت می‌کند و کار کتابت انجام می‌دهد و مجموعه کار‌هایی که در این سال‌ها انجام داده است، بیشتر برای ابوظبی بوده اند.

« زینب شاهی » در گفت و گو با " دیباچه " درمورد ورود خود به رشته تذهــیب گفت: قبل از ورودم، نقاشی و نگارگری انجام می‌دادم و ورودم به رشته تذهیب و کتاب آرایی بدین صورت بود که نگارگری کار می‌کردم و پس از آن احساس کردم که نیاز دارم علاوه بر فعالیت هنری، منبع درآمدی داشته باشم و پس از آن، با تذهیب قطع خوشنویسی آشنا شدم که بازار کار داشت. از اینرو، دوره یک ماهه‌ای را نزد استاد محسن آقامیری برای فراگیری تذهیب گذراندم که پس از آن، وقتی ایشان دیدند این هنر را به صورت جدی و با پشتکار ادامه می‌دهم به بنده پیشنهاد دادند تا در کارگاهشان مشغول به کار شوم و از فروردین ماه ۸۸ بود که تذهیب و کتاب آرایی را دنبال کردم و در کارگاه ایشان فعالیت کردم و توانستم درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد را بدست آوردم و در این سال‌ها نیز، در بسیاری از فستیوال‌های ایرانی و خارجی رتبه کسب کردم. این در حالی است که این رشته را به صورت دانشگاهی دنبال نکردم و این دوره را کاملا به صورت شاگرد – استادی و کارگاهی گذراندم و تجربیاتی بدست آوردم و درجه یک هنری هم که دریافت کردم پس از ارزشیابی آثارم بود. بنابراین، ما هنوز تنها راه رشدمان در تذهیب به صورت شاگرد – استادی است و فارغ التحصیلان دانشگاهی زیادی وجود ندارند که به توانمندی عالی در حد کتاب آرایی و موزه‌ای رسیده باشند.

این هنرمند با اشاره به اهمیت یادگیری رشته تذهیب به صورت شاگرد – استادی و دلیل به دست فراموشی سپردن آن گفت: هنرجوی نسل قدیم خیلی تعصب و صبوری خاصی داشت؛ به طوری که به هنرجوهایم می‌گویم ۱۴ سال است که هنوز شاگرد استادم هستم و در کارگاه ایشان مثل یک شاگرد صفر کار می‌کنم. اما به نظر بنده، نسل جدید اصلا این طور نیست و سریع می‌خواهد کار را یاد بگیرد و برای خود، کار کند و حاضر نیست تحت نظر استاد رنجی را متحمل شود و با توجه به این که همیشه این طور نیست که هنرمند یا هنرجو در کارگاه پشت میز بنشیند و کار کند و یک سری از مراحل کار بسیار سخت هستند از فرد، انرژی می‌گیرند. این در حالی است که صبوری نسل جدید کم است و حاضر نیستند به خودشان سختی دهند تا یک هنر را آموزش ببینند. ولی در نسل ما یک مسئله عرفی بود و هنوز هم، این حس را داریم که باید شاگردی کنیم. چون رشته‌ای مثل تذهیب ریاضت دارد و مستلزم این صبوری است و روی جسم فرد تاثیر می‌گذارد و اگرچه برخی از افراد جذب آن می‌شوند و برق طلا برایشان جاذبه دارد و یکی دو کار به ظاهر زیبا هم خلق می‌کنند. اما آن عشقی که باید در وجودشان ایجاد نمی‌شود تا این رشته را ادامه دهند و کار‌های خاصی را به وجود آورند یا ایده و تفکری وارد تذهیب کنند و در آن ماندگار شوند. در نتیجه، به نظر بنده، این که فرد کپی اثر دیگری را خلق کند هنر نیست و صنایع دستی محسوب می‌شود چرا که اثر یک هنرمند قدیمی را به صورت کپی کار کرده است و در جامعه امروز ما، خیلی این اتفاق می‌افتد.

شاهی تصریح کرد : از آن جایی که قبلا نقاشی و نگارگری کار کرده بودم ایده تذهیب به صورت کاملا سنتی و کپی کاری را نداشتم و برایم خوشایند نبود و در مقابل، می‌خواستم در طراحی‌های تذهیب که انجام می‌دهم کانسپت و ایده داشته باشم و این موضوع را در اغلب آثارم درنظر گرفتم و فارغ از این که یک جلد یا در قالب نشان یا ترنج است به موضوع پردازی پرداختم و سعی کردم در آن قالب‌ها به ایده ام بپردازم و نمی‌خواستم فقط کاری را از روی نیاکان هنری مان کپی کنم و به همین خاطر، همه تلاشم این است تا روزی که توان کاری دارم با توجه به این که به اصول و چارچوب و مبانی هنر آسیبی وارد نکنم در خلق اثر، خلاقیت و احساس دوره معاصر را وارد کنم.

این هنرمند ادامه داد: از آن جایی که بنده دانشگاه را تجربه نکرده و همیشه دوست داشته ام که تجربه این فضا را داشته باشم، ولی چیزی که الان مشاهده می‌کنم این است هنرمندانی که به صورت آکادمیک در این رشته تحصیل کرده اند توانمندی‌های اجرایی شان به شدت پایین است و بیشتر به تئوریسین بودن در این زمینه تبدیل شده اند. این در حالی است که فکر می‌کنم با توجه به شرایط امروز جامعه، تذهیب جزءهنر‌هایی است که باید به شیوه سنتی و کارگاهی آموزش و ارائه داده شود.   

شاهی یادآور شد: علاقه مندی بنده به تذهیب به این خاطر بود که این رشته آرامش زیادی به من داد و باعث صبوری ام شد و تکرار یک فرم به صورت مداوم حالت ذکرگونه‌ای برای بنده داشت و این کار می‌توانست باعث پالایش نفس من شود و درواقع، ذهنم را بسیار تمیز و مرتب کرد و این موجب علاقه ام شد و شروع به کار در زمینه تذهیب کردم و به هنرجو‌های خودم هم، همیشه گفته ام که این هنر ناخواسته روی ذهن و قدرت تمرکزتان بسیار تاثیر می‌گذارد و به نوعی، شما را وابسته ذهنی می‌کند و به همین دلیل، تقریبا دیده ام هر هنرجویی که وارد رشته تذهیب شده است و به این حس رسیده دیگر نتوانسته است از آن جدا شود و رهایش کند.

گفتگو : از فاطیماه میرزایی