یک طراح لباس و مدرس دانشگاه در رابطه با چالش های موجود در صنعت مد و لباس کشور توضیحاتی داد.
پروانه قاسمیان، طراح لباس و مدرس دانشگاه در گفت و گو با « دیباچه »، درمورد شرایط فعلی مد و لباس در کشور و چالش هایی که این صنعت، با وجود جشنواره ها و نمایشگاه های موجود با آن روبروست، بیان کرد: با توجه به تفاوت دیدگاه ها و ارزش ها مباحث مربوط به سلیقه و هنر نیز، بسیار گسترده هستند، اما برگزاری مداوم چنین نمایشگاه هایی باعث محدود شدن این طراحان و افراد می شوند. در نتیجه، وقتی محدودیت در عرصه مد و لباس وجود داشته باشد شاید یک قشر خاصی از این موضوع خوششان بیاید، اما درصد زیادی هم هستند که از این محدودیت ها استقبال نمی کنند. چون یک سری بایدها و نبایدها به طور دائم در این جشنواره ها بیان شده و بررسی می شوند و اگرچه بخش آکادمیک یا دانشگاهی موضوع خلاقیت را با دانشجویان کار می کند، اما زمانی که همین دانشجویان می خواهند وارد بازار کار شده و با این مسئله روبرو شوند متوجه می شوند بازاری ها سلیقه دیگری دارند. به همین دلیل، هیچ زمانی یکدستی در حوزه مد و لباس به وجود نمی آید.
این طراح لباس تصریح کرد: در صنعت مد و لباس باید افق وسیع تری را مشاهده کنیم؛ به طوری که اگر این رشته را خیلی ایرانیزه و اسلامی کنیم مثل همیشه جواب معکوس خواهد داد. بنابراین، باید به لباس مثل هر هنر دیگری، به چشم یک آرایه و زیبایی بصری نگاه کنیم و چیز دیگری را دخیل نکنیم. زیرا با وجود این که مواردی چون؛ ایمان، مذهب، هنر، خلاقیت و... در آن وجود دارند. اما وقتی که عنوان می کنیم لباس ایرانی اسلامی، اصلاً این موضوع در جامعه فعلی جوابگو نیست. با توجه به این که هر یک از مردم بر اساس باورهای خود عمل می کنند هنگامی که به مسئله موردنظر خود دست پیدا نمی کنند، آن را کنار می گذارند و این درمورد چیزهایی که عنوان می گیرند نیز، صدق می کند.
قاسمیان گفت: به خاطر دارم اولین بار در سال های ۸۰ بود که قرار شد همه طراحان مد و لباس جمع شوند تا یک لباس ملی ارائه شود و این موضوع، پرسشی را در ذهن به وجود آورد که چطور با وجود تنوع اقوام و سلیقه ها در کشور می توان به یک لباس ملی واحد دست پیدا کرد؟! که به همین خاطر، این موضوع منسوخ شد. چون ما حتی در مدارس هم نمی توانیم لباس متحدی ارائه کنیم چطور می توان برای جامعه ای با این وسعت، چنین کاری کرد؟
این مدرس دانشگاه ادامه داد: بشر در هزاره سوم به یک بلوغ فکری رسیده است که دوست دارد خودش از میان یک مجموعه انتخاب کند. از اینرو، قطعاً به جایی می رسیم که شاید حتی لباس های فرم نیز، یک بالانس چند مدله داشته باشند تا دانش آموزان مشتاق به انتخاب شوند. اما همین مدل ها، از نظر رنگ و تشابهات به خاطر این که در یک سیستم هستند یکدست می شوند. از اینرو، به نظر بنده، سلیقه مردم بالاترین جنبه ارزشی است که باید به آن توجه شود و هر قدر آن را محدودتر کنیم موضوع مد و لباس را با مشکلاتی همراه می کنیم.
قاسمیان مطرح کرد: با توجه به این که سابقه داوری جشنواره ها را داشته ام باید عنوان کنم یکی از مواردی که باعث شده است جشنواره ها در مرحله ای به اوج برسند و سپس، از کیفیت آن ها کاسته شود و سقوط عجیب و غریبی کنند به این خاطر است که به طور مثال؛ در سال های ۹۳-۹۲ مشاهده کرده ایم که مردم از فرم های سنتی استقبال کرده اند، در حالی که دو سال بعد، این سلیقه شان تغییر کرده است. پس، نه تنها نباید دست طراحان لباس بسته باشد بلکه آن ها نباید فکر کنند اگر چیزی مد شد قرار است تا آخر عمر، همچنان مد باشد. چون بسته بودن دست طراحان لباس و وجود باید و نبایدها برای سلیقه های مختلف چالش برانگیز هستند.
این طراح لباس تأکید کرد: در جشنواره های مد و لباس شاهد لباس های رنگارنگی مثل قرمز، آبی زنگاری و شاد و زیبا بوده ایم و خیلی از افراد از این رنگ ها استقبال می کردند اما داوران عنوان می کردند، نمی توان فقط از این رنگ ها در جامعه استفاده کرد و همین مسئله باعث ایجاد دوگانگی در جامعه می شود؛ چیزی که در جشنواره وجود دارد و آن چه که جامعه با آن روبرو می شود و اجازه استفاده از آن را دارد. همین امر موجب می شود که طراحی مد و لباس از هنر کاربردی پارچه و لباس خارج شده و به هنر تزئینی تبدیل شود. بنابراین، باید گفت که کیفیت جشنواره مد و لباس فجر سال گذشته پایین بود و افت شدید سلیقه و بایدها و نبایدهای موجود از سوی مسئولان جشنواره وجود داشت؛ به طوری که هیچ داوری خاصی به آن صورت دیده نشد.
قاسمیان در پاسخ به این پرسش که « تا چه اندازه اقدامات سلبی و بایدها و نبایدها در صنعت مد و لباس می توانند موثر و جوابگو باشند؟» گفت: بچه هایی که الان با آن ها روبرو هستیم متعلق به هزاره سوم هستند و ثابت شده است که به خاطر تغییر شرایط، حتی مادران هم تا حد زیادی نمی توانند به آن ها بگویند چه کاری انجام دهند و چه کاری انجام ندهند؟! چه برسد به این که بایدها و نبایدها بخواهند در سطح جامعه تعمیم داده شوند. بنابراین، هر قدر آزادی عمل برای انتخاب های آن ها در چارچوب قوانین کشور وجود داشته باشد و این افراد احساس کنند به سلیقه شان احترام گذاشته می شود نتیجه بهتری بدست خواهد آمد. چون به طور مثال؛ همه افراد در سراسر جهان می دانند که در دانشگاه باید چه لباسی بپوشند و یا برای خرید خود از چه لباسی استفاده کنند. اما اگر قرار باشد فراتر از محدوده قوانین کشور، فشارهایی اعمال شود نتیجه عکس خواهد داد.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: سال ها اعلام کردیم چرا نباید بخش طراحی لباس نوجوان به عنوان مسئله بسیار مهم در جشنواره وجود داشته باشد؟! این در حالی است که در جشنواره، یک سری لباس های مجلسی بسیار عجیب و غریبی را می بینیم که شاید یک بار هم، آن ها را نپوشیم و در مقابل، جای خالی بخش کاربردی احساس می شود که بتواند نظر نوجوانان و جوانان را جلب کند و در این میان، باید از نوجوانان و جوانان هم، در رابطه با سلیقه شان پرسیده شود. در نتیجه، این کارگروه ها باید گروه هایی داشته باشند و آن ها اعلام کنند که با توجه به یک سری از قوانین موجود، چه برنامه هایی برای جشنواره های مد و لباس دارند؟!
گفت و گو از: فاطیماه میرزایی
