دیباچه -زهرا فرود :مجموعه انیمیشن "معماهای فرید " کاری از گروه برنامه سازی مرکز پویانمایی صباست که به کارگردانی و تهیه کنندگی" سید علیرضا گلپایگانی" تهیه و تولید شده است. "گلپایگانی" کارگردان و تهیه کننده این مجموعه می گوید: سری جدید این انیمیشنِ اخلاق محور که فضاهای بصری آن با هویت ایرانی اسلامی تطابق دارد، تمام توان خود را به کار بسته تا از مخاطب کودک و حتی نوجوان یک شخصیت قهرمان بسازد؛ شخصیتی که به راحتی می تواند با بهره گیری از هوش و خلاقیت خود و کمک گرفتن از دیگران، مشکلات و دغدغه های روزمره را پشت سر بگذارد و به سمت اهداف آرمانی قدم بردارد. همچنین او معتقد است : علی رغم کمبود بودجه در عرصه تولید انیمیشن و دل سردی سازندگان آثار و در نهایت مهاجرت آنها به سمت همکاری در ساخت پروژه های دسته چندمی خارجی، اما موضو عات و محتوای آثار داخلی موضوعی است که هم اکنون اثبات می کند انیمیشن هاي داخلی در رقابت با تولیدات خارجی موفق و پیشرو هستند و در واقع موضوعات داستانی مطلوب، برگ برنده انیمیشن های داخلی نسبت به آثار خارجي هستند .
"علیرضا گلپایگانی" کارگردان و تهیه کننده مجموعه انیمیشن "معماهای فرید" گفت :مجموعه "معماهای فرید "در کنار آموزش مطالب علمی، اخلاقی و دینی به زبان کودکانه تأکید زیادی بر هوشمندی در حل مشکلات دارد ؛ یعنی در نظر دارد تا مخاطب را در انجام هر کاری به این برساند که هر مشکلی، راه حلی دارد و با تکیه بر اندیشه می توان بر هر مشکل و دغدغه فائق آمد. همچنین در هرقسمت از این مجموعه، بخشی را مختص به ارائه مطالب مختلف پیرامون خواص گیاهان قرار دادیم و بواسطه آن با گویشی روان و ساده ضمن ایجاد سرگرمی برای مخاطب کودک و نوجوان، تلاش داریم تا اطلاعات عمومی آنها را نسبت به محیط اطرافشان ارتقا بخشیم.
او افزود: هر انیمیشنی که برای مخاطب کودک و نوجوان تهیه و تولید میشود، عملاً باید هم راستا با نیازهای امروز آنها طراحی شده و پیش برود،چرا که در غیر اینصورت در جذب مخاطب موفق نخواهد بود؛البته مبحثِ لزوم هم راستا و موازی بودن سبک و سیاق یک برنامه با ذائقه و خوراک فرهنگی و هنری مخاطب، موضوعی نیست که صِرفا در انحصار ظاهر و گرافیک یک اثر خلاصه شود، بلکه این موضوع، امری است که فراتر از ظاهر و گرافیک آثار قرار می گیرد. یعنی ممکن است فُرم یک انیمیشن، مطابق با زمان آینده و یا گذشته طراحی شده باشد، ولی در هرحال باید توجه کرد آنچه را که آن اثر روایت میکند، بتواند از پسِ دغدغه های ذهنی کودکان و نوجوانان برآید. در واقع وقتی بتوان در بستر قصه یک اثر، توام با سرگرم کردن مخاطب، مطالب آموزنده ای را به او منتقل نمود که در مسیر زندگی روزمره یاریگر او باشد، قطعا موفق خواهی بود به لحاظ جذب مخاطب در سطح قرار بگیری. به طور کل در تمام قسمتهای مجموعه انیمیشن "معماهای فرید" سعی کردیم نسبت به نیازهای مخاطب بی توجه نباشیم.
"گلپایگانی" بیان داشت :ساختار کلی مجموعه" معماهای فرید" دارای یک قالب مشخص و محکم است و شخصیتهای منفی و مثبت کاملاً از هم تفکیک شده اند و برای اینکه قصه های این مجموعه قابل پیشبینی و خسته کننده نباشند، در راه پیروزی خِیر بر شَر، موانعی ایجاد کرده ایم که گذر از این موانع برای مخاطب کودک و نوجوان جذاب خواهد بود. همچنین لازم بذکر است، شیوه داستان پردازی "معماهای فرید" بر اساس تجربه های موفق طراحی شده، به عبارتی، اگرچه داستان های این مجموعه به گونه ای چینش شده اند که مخاطب، از پیش درمی یابد که شخصیت مثبت داستان، برنده نهایی ماجرا است، اما عمدتاً نسبت به این موضوع کنجکاو می شود که بداند قهرمان قصه این بار به چه شکل از پس مشکلات بر خواهد آمد. به طور کل بیشترِ موضوعات مطرح شده در "معماهای فرید "بر مبنای تأیید درستکاری ،اخلاق خوب و مذمت ظلم و نادرستی استوار شده اند، به همین دلیل به طور قطع میتوان شیوهی داستان گویی این مجموعه را در زمرهی آثار اخلاق محور طبقه بندی کرد.
او تصریح کرد : طراحی های بصری و فضایی که برای مجموعه "معماهای فرید" در نظر گرفته شده، از نظر معماری، لباسها و حتی نام شخصیتها مطابق با مباحث هویتی ایرانی- اسلامی است؛ در واقع با توجه به ارتقای دانش مخاطب کودک و نوجوانِ امروز و توقع بالای او از نظر شکل و محتوا، سعی کردیم این مجموعه در حین پایبندی به اندیشههای اصیل اسلامی و هویت ایرانی همواره زبانی امروزی داشته باشد تا ارتباطش را با مخاطب امروز از دست ندهد. مباحث ارزشی به گونهای در موضوع، فضاسازی و موسیقی این مجموعه تنیده شده اند که نه تنها مخاطب ایرانی بلکه مخاطب بین المللی نیز به بهترین شکل با "معماهای فرید" ارتباط برقرار کرده و آن را درک و تجربه نموده اند.
این کارگردان که ساخت انیمیشن پر مخاطب "پهلوانان" را در کارنامه هنری خود ثبت کرده ادامه داد: در داستانهای مجموعه "معماهای فرید" کاملا عامدانه عملکرد خوب و بد شخصیتها در مقابل هم قرار میگیرد و علت آن این است که تلاش میشود تا برای مخاطب کودک و نوجوان در مواجه با قصه این مجموعه، ابهام و ایهامی ایجاد نگردد و در حقیقت با شفاف سازی مرزها و عدم پردازش شخصیت خاکستری ،در نظر داشتیم تا از سردرگمی احتمالی بیننده جلوگیری کنیم. چرا که معتقدیم پیچیدگی بیش از اندازه، نرسیدن پیام اصلی به مخاطب هدف را بدنبال خواهد داشت. از این رو تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا به صریحترین و البته جذابترین شکل ممکن مطالب و موضوعات را انتقال دهیم و در ارائه موضوعات و روند داستان سعی بر این شد که موفقیت ازآن کسانی باشد که اخلاق مدار و درستکار هستند و افرادی که نیتهای ناپسند و بدکردار دارند، از پیروزی و موفقیت بیبهره خواهند بود.
گلپایگانی گفت : تولید مجموعه "معماهای فرید" براین است که در هر فصل بتواند جذابیت بیشتری را با توجه به بازخوردی که از پخش سری قبل به دست آورده، ایجاد نماید. در هر فصل شیوه بیان و فضاسازیها ارتقا یافته و تلاش شده تا همواره مجموعه فاخر و قابل دفاعی را تولید کنیم که با هدف اولیه و اصلی ما از تولید این مجموعه،همخوانی داشته باشد. مرکز پویانمایی صبا با گزینش ناظران ماهر و توانمند و نیز حمایتی که از این مجموعه و دیگر مجموعههای داخلی داشته و دارد، زمینه ساز بستری شده که بواسطه آن اهداف سفارش دهنده و تولید کننده با یکدیگر همسو و همجهت می شوند و به تبع آن رابطهای قوی شکل می گیرد که در نهایت منجر به تولید وپخش آثار فاخر و بی اشکال می گردد. تنها موضوعی که جا دارد توجه بسیار بیشتر به آن شود بودجههای تخصیص یافته به بخش تولید انیمیشن داخلی است. متأسفانه بودجههای موجود، کفاف ارتقای تولید مجموعههای داخلی را به اندازهی کافی نمیدهد و این موضوع باعث دلسردی عوامل تولید و مهاجرت آنها به پروژههای دسته چندمی خارجی میگردد. امید است با حمایت بیشتر مسئولان و ایجاد دید بینالمللی و بازاریابی محصولات فاخر موجود، معضل بودجه و سرمایهگذاری برروی انیمیشن داخلی، برطرف شود.
او ادامه داد :مهمترین وجه تمایز مجموعه پویانمایی "معماهای فرید"، ایجاد شخصیتی قهرمان با استفاده از قوهی تفکر و همکاری با دوستان و دیگران است. از آنجا که حل مشکلات، بخشی از آرزوی هر کودکی و نوجوانی است که میخواهد به خوبی از پس آنها برآید، از این رو " فرید " را به عنوان سمبلی از یک قهرمان متفکر ،پرتلاش و خیرخواه، در این مجموعه قرار دادیم تا این ریشهی فکری را در ذهن کودک و نوجوان رشد دهد که میشود با تلاش و کوشش مداوم در کنار بهره گیری از هوش ، تفکر و کمک بزرگترها و روحیهی همکاری با دوستان ،مشکلات را در هر سنی حل کرد. همچنین لازم بذکر است که القا و نهادینه کردن چنین مباحثی که می تواند تاثیر بسزایی در زندگی کنونی و آینده فرزندان این مرزو بوم داشته باشد ، در قالب انیمیشن می تواند بهتر و بیشتر مثمر ثمر واقع گردد.
"گلپایگانی" در پاسخ به این سوال که این مجموعه در رقابت با تولیدات داخلی و بینالمللی در چه جایگاهی قرار دارد اظهارداشت: تمام تلاش تولیدکنندگان مجموعه براین است که محصولی رقابتی با تولیدات داخلی و بین المللی ساخته و پرداخته شود. اما باید در نظر داشت که سرمایههای در گردش برای پروژههای بینالمللی غیر قابل مقایسه با پروژههای داخلی است و این موضوع رقابت کیفی از نظر تصویری و اجرایی را غیرممکن کرده، اما برگ برندهی مجموعههای داخلی، موضوعات داستانی آن ها است که میتوان گفت از نظر اخلاقی و آموزشی، مجموعههای داخلی از جمله مجموعهی "معماهای فرید" قابل رقابت با موضوعات و داستانهای خارجی است. مزیت تولیدات داخلی نوع فرهنگ و بافت داستان موجود در آن هاست که میتواند ارتباط بیشتری با مخاطب داخلی و کشورهای همجوار ایران برقرار کند و مجموعههای غربی فاقد این مزیت رقابتی هستند. به هر حال امیدواریم با بازاریابی، تبلیغات مناسب و حفظ منافع خالق اثر و همچنین ایجاد ارتباطات درست و کاربردی که وظیفهی سفارش دهندگان داخلی است، این مهم به انجام برسد و ارتباط بینالمللی حداقل در میان کشورهای مسلمان منطقه شکل بگیرد.
او خاطرنشان کرد:خوشبختانه هم برای مخاطب کودک و نوجوان و هم در میان والدینی که روی محتوا و تصویری برای کودکانشان حساس هستند، توانستهایم بازخوردهای مثبت و خوبی دریافت کنیم. لازم به ذکر است که تعدد قسمتها و زمان پخش مناسب ،اهمیت بالایی در جاافتادن و محبوبیت شخصیتها و موضوع داستان دارد .مطمئنا با حمایت مرکز پویانمایی صبا و حمایت مدیران پخش شبکههای صدا و سیما این تعدد و زمان پخش مناسب تأمین شده تا جایگاهی بیش از پیش مثمر ثمر بین مخاطبان کودک و نوجوان ایجاد شود.