معصومه شمسینی غیاثوند: ۲۸ اردیبهشتماه تا ۳ خردادماه به نام هفته میراث فرهنگی نامگذاری شده است، با توجه به اهمیت و جایگاه موزهها یک روز از این ایام به نام «موزهها، پایداری و حال خوب» نامیده شده است. در کشور ما نزدیک به ۸۰۰ موزه وجود دارد که در طول سال، گردشگران فراوانی از داخل و خارج کشور برای بازدید به این موزهها مراجعه میکنند.
« مرتضی خاکسار»، کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری در رابطه با جایگاه موزهها در کشور میگوید: موزه جایگاه ویژهای در یک جامعه دارد که اگر اهمیت آن به درستی برای مردم تبیین شود و شناخت مردم از موزه افزایش یابد، میتوانم بگویم که موزهها در جامعه تاثیرگذار هستند. موزه مکانی نیست که تنها در آن ادوات و کُتُب قدیمی، فلز و سُفال تاریخی را جستجو کنیم، بلکه موزهها تمدنی از یک قومیت و ملت را به مردم معرفی میکنند. موزهها شناسنامه فرهنگی یک جامعه و آلبوم و آکواریومی از فرهنگ اصیل و قدیمی ایرانی هستند و همانند آیینهای فرهنگ آداب و رسوم تاریخ را نشان میدهد.
« خاکسار » با اشاره به چالشهایی که در صنعت موزهداری در کشور وجود دارد، گفت:یکی از چالشهای صنعت موزهداری این است که در بخش آموزش اهمیت موزهداری به درستی تبیین نشده است لذا باید به حوزه آموزش به ویژه از دوران ابتدایی تحصیل برای دانش آموزان بیشتر توجه شود. در دوران خردسالی به زبان گویا و ساده شبیه به فرهنگ کودکانه این گروه سنی را با موزهها آشنا کرد. این موضوع به ما کمک خواهد کرد تا بتوانیم اهمیت جایگاه موزه را در کشور نهادیه کنیم و مردم از گروه سنی خردسالی تا سن بزرگسالی تحت آموزش عمومی قرار بگیرند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اهمیت بر آموزش عمومی و تخصصی در صنعت موزه داری کشور، گفت: در مراکز استانها باید سلایق و علایق مختلف مردم را در نظر گرفت تا به علاقمندان صنعت موزهداری افزوده شود؛ یعنی در بستر فرهنگی در استانها کلاس آموزشی برگزار کنیم. ادارات میراث فرهنگی گردشگری مردم را برای حفظ آثار ملی و حفاظت از آنها تشویق کنند و حق و حقوقی برای کسانی که در این زمینه خلاق هستند در نظر گرفته شود. مسئولان برنامههای تشویقی در نظر بگیرند و با بستههای تشویقی از فعالان موزهداری تقدیر کنند نه اینکه با آنها برخورد شود و قوانین دست و پا گیر گذاشته شود.
خاکسار با بیان اینکه هرچه آمار موزه افزایش یابد مردم به آن گرایش بیشتری پیدا میکنند، گفت: علاوه بر آمار کمی باید به آمار کیفی توجه شود؛ اینکه کیفیت موزه به چه صورت است، تنها با افزایش آمار کمی نمیتوان بگویم به آن موفقیت نسبتی در صنعت موزه داری دست پیدا کردیم. در مناطقی که ابنیه قدیمی در آن وجود دارد، مثل شهرهای اصفهان و یزد، موزههای ابنیه قدیمی ایجاد شود. در شمال کشور که از تنوع زیستی و اقلیمی برخوردار است ،موزههای تاریخ طبیعی ایجاد کنیم؛در شهرهای دارای آثار باستانی قدیمی میتوانیم موزههای تاریخی تمدنی را برگزار کنیم و این موزهها در معرض دید همه قرار بگیرد. حتی میتوان در بخش صنایع، موزه تاریخی صنعتی ایجاد کرد و قدیمیترین کارخانه آن تبدیل به موزه شود و سیر تاریخی پیشرفت آن منطقه را به نمایش بگذاریم.
این کارشناس میراث فرهنگی با اشاره به نقش موزهها و رونق آن برای گردشگران خارجی و افزایش درآمدهای ارزی کشور گفت: اگر مهمانها و جهانگردان خارجی وارد کشور شوند، میتواند منشا درآمد ارزی باشند. صنعت گردشگری موزه، تاثیر مستقیم در افزایش درآمدهای ارزی دارد، زیرا ایران کوریدور فرهنگی و محل تلاقی خرده فرهنگها است و با توجه به محوریت ایران در آسیا، آسیای میانه و خارومیانه، ما نیاز به تربیت کارشناس داریم. در مراکز استانها توقع از برنامهریزان تخصصی، وزارت میراث فرهنگی به عنوان متوالیان این کار است، زیرا در بخش موزه درخشش و اقبالی نداشتهایم و موزههای کشور باید در سطح جهانی مطرح شود.
« خاکسار» با اشاره به نقش تبلیغات در رسانههای اجتماعی برای ارتقای صنعت موزهداری کشور گفت: باید برنامه تبلیغاتی در فضای مجازی داشته باشیم و آنها را تقویت کنیم تا با شناخت دیگران و معرفی موزهها اقبالی برای ورود توریست به کشور داشته باشیم. چرا نباید کشوری به سابقه تمدن ایران، برای شناخت افراد مشتاق در کشور، شبکه تلویزیونی و برون مرزی در صدا و سبما برای نشان دادن فرهنگ کشور داشته باشد؟ کارشناسان موزه باید ژرفای بلند و نگاه عمیق به موزهداری داشته باشند و چالشها را از دولت مطالبه کنند و آن را برطرف کنند. این اقدامات باعث رونق صنعت گردشگری و اشتغال و رفع بیکاری جامعه میشود و پیامد خوبی در سالهای آینده به همراه خواهد داشت.