« سیروس غفوریان فر »، صاحب امتیاز و مدیر مسئول پایگاه خبری دیباچه، طی یادداشتی نوشت که اگر سازمان سینمایی از حربه تعویق اکران عمومی آثاری که در جشنواره حضور ندارند صرف نظر کند و مسیر نمایش تولیدات سینمایی را به دست مقوله ی عرضه و تقاضا بسپارد، به طور قطع، دغدغه ای پیش نخواهد آمد.
متن این یادداشت به شرح زیر است :
جشنواره های ملی و بین المللی زیادی در عرصه فیلم و فیلمسازی در سراسر دنیا وجود دارد که هر کدام بسته به کشور، دیدگاه، نوع فرهنگ و اعتقادات برگزار کنندگان آن، با رویکرد مشابهی برپا می شود.در بین تمام این محافلِ اکران آثار هنری و یا به اصطلاح رویداد سینمایی، جشنواره فیلم فجر که امسال با برگزاری دوره ۴۱ وارد دهه ۵۰ از عمر خود می شود، جشنواره منحصر به فردی است؛ از آن جهت که طی این چهل و یک دوره برگزاری، سالهاست که فقط به صورت نمادین، کلمه بین المللی را یدک می کشد و حتی برای مدتی با برش کلمه بین المللی سعی نمود به صورت تقلید وار خود را به جشنواره های فیلم استاندارد و واقعی نزدیک نماید.
بخش غیر بین المللی یا همان بخش ایرانی این جشنواره با ارائه آثاری با سبک و سیاق نه چندان متنوع، بیشتر به مثابه یک کارناوال و یا محفل فرهنگی ،هنری و تفریحی برگزار می شد وهنوز هم گاها می شود.
البته ناگفته نماند با گسترده شدن فضای دیجیتال، پای جشنواره فیلم فجر از تمرکز صِرف در پایتخت، به اقصی نقاط کشور باز شد و یک جشنواره فیلم سراسری را برای ایران رقم زد.
به هرحال این جشنواره با تمام کم و کاستی های خود، توام با یکسری تلقیات ساده و تک بُعدی، در پیش از برگزاری، حین برگزاری و حتی اختتامیه برگزار می شود.به طور مثال اگر بخواهیم نگاهی اجمالی به دوره های مختلف جشنواره فیلم فجر بیندازیم در خواهیم یافت،چهلمین جشنواره فیلم فجر از پرحاشیهترین ها در طی این سالهابوده ،چرا که از حذف سیمرغ آرای مردمی در واپسین روزهای برگزاری و لو رفتن اسامی برندگان گرفته تا خداحافظی مسعود کیمیایی، رضامیرکریمی و محمدحسین مهدویان در آن رقم خورده است.
همچنین دوره سی ونهم هم به لحاظ بدعتی که زیر سایه پاندمی کرونا شکل گرفت ،کم حاشیه برگزار نشد.
البته آنچه که بیشتر از این حواشیها جای تامل ویا تاسف دارد، عدم بهرهگیری برگزار کنندگان جشنواره فیلم فجر از تجربیات سال قبل و سالهای پیشین در راستای تعالی این رویداد فرهنگی است.
در هر حال شاید دور از انصاف نباشد که همه این حواشی ها را تا حدودی به گردن نوع سیاستگذاری های سازمان سینمایی و یا شورای سیاستگذاری این رویداد در راستای برگزاری جشنواره انداخت؛چرا که گاهی اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره، با برجسته نمودنِ بسیارِ نقاط منفی وحتی کوبیدن یک اثر و یا به اصطلاح مته به خشخاش نهادن، متصور می شوند که یک فیلم و یا عملکرد سازنده ی آن را نقد کرده اند در صورتی که کمترین توجه به آسیب های بعدی این امرِبه اصطلاح نقادانه را نداشته اند.
با این اوصاف بیراه نیست که بگوییم اگر هر جشنواره ای دارای سیاستگذاری درستی باشد، این ظرفیت را در خود خواهد داشت که بهترین فرصت را برای فیلمسازان به جهت مصور نمودن اندیشه و دغدغههایشان در قالب آثار نمایشی رقم بزند.
و اما دغدغه دیگری که میتوان درباره فیلم فجرمطرح کرد، مبحث فروش و ارائه بلیت های جشنواره است، موضوعی که کمتر اصحاب رسانه به آن پرداخته اند.
هر ساله با نزدیک شدن به جشنواره فیلم فجر در اکثر مراکز استانها همزمان با انبوهی از سینماهای تهران، فروش بلیت جشنواره و سهمیه پراکنی آن به ارگانها،اشخاص،صنوف و ...آغاز می شود، البته بدون هیچ محدودیت سنی برای تماشای فیلم ها!
در واقع بلیتهای رایگان توزیع شده به صنوف، سازمانهای دولتی و... همانند سهمیه یارانهای، رانتی و تشویقی هستند که دارندگان خود را ترغیب می کنند، با وجود داشتن بلیت مُفت، راه خانه را به سینما کَج کنندو این موضوع یکی از دلایلی است که سبب می شود جشنواره فیلم فجر، به کارناوال و یایک دورهمی برای تماشای فیلم محسوب شود تا یک رویداد فرهنگی.
در هر حال هر چه، پیرامون جشنواره گفته ویا اعمال شود، قطار حرکت این رویداد فرهنگی از حرکت باز نخواهد ایستاد، و این جشنواره به طور کلی میتواند حلقه انسجام و وحدت بین مردم و هنرمندان باشد.
هم اکنون که فجرچهل و یکم از راه رسیده باید منتظر ماند و دید این دوره که با مسئله تحریم آغاز شده چه حاشیههایی را در اذهان باقی می گذارد. امید میرود امسال که بخش بینالمللی این رویداد نیز همزمان با بخش ملی برگزار میشود، دستاوردهای خوبی برای سینمای ایران به ارمغان بیاورد و فیلم هایی که در جشنواره حضور می یابند و یا به هر دلیلی نمی توانند اولین اکران خود را در جشنواره رقم بزنند، بعداز اختتامیه رویداد فجر، اکران موفق و گیشه داری را داشته باشند؛ البته برای این امر ،همکاری و حمایت سازمان سینمایی مورد نیاز است .یعنی اگر این سازمان از حربه تعویق اکران عمومی آثاری که در جشنواره حضور ندارند صرف نظر کند و مسیر نمایش تولیدات سینمایی را به دست مقوله ی عرضه و تقاضا بسپارد، به طور قطع، دغدغه ای پیش نخواهد آمد.