فاطیماه میرزایی دُخت : حدود دو ماه از روز جهانی معلولان می گذرد و با یک حساب سرانگشتی می توان دریافت که 10 ماه دیگر به این روز باقی مانده است. روزی که برخی از سازمان ها و مسئولان، در کلام و بعضا با تعدادی کاغذ و پرونده، به یاد جامعه معلولان می افتند و وعده های متفاوتی به آن ها می دهند. اما واقعیت این است که پس از آن، بسیاری از قانون و تبصره و ماده های نوشته و نانوشته را به دست فراموشی می سپارند و یا آن گونه که باید، به آن ها عمل نمی کنند و اگرچه اقدامات انجام شده در این سال ها مفید بوده اما کافی نبوده اند. از اینرو، رئیس دبیرخانه مناسب سازی کشور و رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران، در گفت و گو با دیباچه، در رابطه با برخی از اقدامات انجام شده به منظور مناسب سازی برای جامعه معلولان، این طور می گویند:
ابراهیم کاظمی مومن سرایی، رئیس دبیرخانه مناسب سازی کشور، در گفت و گو با دیباچه، در خصوص قوانین وضع شده و اقدامات این دبیرخانه به منظور مناسب سازی برای جامعه معلولان اظهار کرد: سازمان بهزیستی، متولی مناسبسازی در کشور نیست و به همین دلیل، ما ستادی به نام ستاد هماهنگی برای مناسبسازی کشور داریم که رئیس این ستاد، وزیر کشور و دبیر آن، رئیس سازمان بهزیستی است و حدود ۹معاون وزیر، در آن عضویت دارند و این ستاد مناسبسازی نیز، دبیرخانهای به نام دبیرخانه ستاد هماهنگی دارد که پیگیر مناسبسازی کشور است و وظیفه آن، هماهنگی، پیگیری و نظارت بین دستگاههاست و در این میان، اگر سازمان بهزیستی هم در این جایگاه قرار دهیم، یک مطالبهگر محسوب میشود.
وی بیان کرد:ابتدا باید بدانیم که وضعیت مناسبسازی در کشور ما یک موضوعی است که مغفول مانده و درحقیقت، در اولویت کاری قرار نگرفته است و در چند سال گذشته و بدنبال تشکیل ستاد مناسبسازی کشور و سیستم دبیرخانه ستاد بوده که بحث مطالبهگری از دستگاهها نیز مطرح شده است. یعنی اگر در گذشته، در سطح شهرها یا جایی، مناسبسازی انجام شده است،این کار، بر اساس قوانین و مقررات و یا مطالبهگری افراد یا ارگان خاصی نبوده و درواقع، بیشتر این مسائل، دلی و یا به خاطردرک شرایط موجود بوده است که خود افراد انجام داده اند.
رئیس دبیرخانه مناسب سازی کشور تصریح کرد: در چند سال گذشته، سعی کردهایم که به صورت هدفمند این موضوع را پیگیری کنیم و با توجه به این که، بحث مناسبسازی، بر اساس یک آییننامه اجرایی بود، ما آن را در قانون حمایت از معلولان وارد کردیم و بدنبال آن، برای این قانون، یک آییننامه اجرایی نوشته شد تا جایی که ماده 10 آییننامه اجرایی که برای ماده 3 قانون حمایت از حقوق معلولان نوشته شده است به بحث شهرداریها میپردازد. یعنی شهرداریها و بهیاریها موظف هستند برخی از اقدامات را به منظور مناسبسازی و در دسترسسازی محیط، معابر، اماکن و وسایل حمل و نقل عمومی انجام دهند که این اقدامات، دارای 6 بند است و یکی از این بندها، مختص همسطحسازی و مناسبسازی، نصب خط هدایت نابینایان در پیادهروها و تأمین محل ویژه پارک خودروی معلولان در حاشیه خیابانها و توقفگاههای عمومی است.
مومن سرایی گفت: با پیگیریهای انجام شده در سطح کشور مشخص شد که در حال حاضر، حتی کوچک ترین شهرستانها که در دورترین نقاط کشور قرار دارند نیز همسطحسازی را انجام دادهاند و در آن نقاط، مسیر ویژه نابینایان ایجاد شده است؛ به طوری که در تمامی شهرستان ها، مسیر ویژه نابینایان وجود دارد. هرچند که این مسیرها نواقصی دارند و ما هم این موضوع را می پذیریم.
وی تصریح کرد: موضوع دیگر، تهیه محل توقف مناسب خودروهای پلاک دارای معلولیت در حاشیه خیابانها و جایگاههای عمومی است و همان طور که می دانیم، توقفگاههای بسیار زیادی در سطح شهر برای معلولان وجود دارد که تابلوهای مخصوص به آن، در محل مناسب نصب شده است و به همین منظور، چندی پیش، از راهور ناجا تقاضا داشتیم تا افرادی که در این نقاط پارک میکنند را جریمه کنند. همان طور که برای نبستن کمربند ایمنی در خودرو، جریمه وضع شده است برای این کار هم، چنین قانونی مشخص شود تا به صورت یک فرهنگ در میان مردم شکل بگیرد. زیرا اگر به محلهای پارک ویژه معلولان نگاهی بیندازیم، میبینیم که خودروهای معمولی، پارک هستند و خودروهای دارای پلاکهای معلولان و جانبازان جایی برای پارک ندارند که در این میان، علاوه بر وظیفه راهور و شهرداری، مردم هم باید به عنوان یک فرهنگ به این موضوع نگاه کرده و آن را رعایت کنند چرا که اگر آن ها به این مسئله مهم بی توجهی کنند اهرم های پلیس راهور برای وضع جریمه های مختلف می توانند چاره ساز باشند که این ها نشان می دهد علاوه بر مناسب سازی هایی که باید انجام شود، دستگاه های دیگر هم باید به میدان بیایند و همکاری ها و اقدامات لازم را انجام دهند.
رئیس دبیرخانه مناسب سازی کشور ادامه داد: رعایت ضوابط و مصوبات شورای عالی معماری ایران در جهت کمک به جامعه معلولان، از دیگر اقداماتی برای آن هاست و همه افراد، موظف به رعایت کردن این موضوع هستند و بدنبال آن، شهرداری ها هم باید سامانه اطلاع رسانی و دریافت شکایات مردمی در خصوص مناسب سازی معابر و محیط های شهری را فعال سازی کنند و اگرچه سامانه 137 شهرداری تهران و استان ها برای شکایات و مسائل مربوط به مناسب سازی درنظر گرفته شده است امّا نیاز است که سامانه ای مستقل برای مناسب سازی تعریف شود.
مومن سرایی با اشاره به اقدامات دیگر دبیرخانه مناسب سازی کشور برای جامعه معلولان افزود: از دیگر اقدامات انجام شده، می توان به مشروط کردن صدور پروانه احداث و اهدای پایان کار برای تمامی اماکن عمومی از جمله مجتمعهای تجاری، اداری، درمانی و آموزشی به رعایت مناسبسازی اشاره کرد که این مسئله اهمیت بالایی دارد. بدین معنا که اگر یک ساختمان، بدون مناسبسازی ساخته شده باشد باید از این قانون پیروی کند. بنابراین، شهرداریها موظف هستند که در صدور پروانه و پایان کار، این موضوع را لحاظ کنند. زیرا آن ها چکلیست سیاه مقابلهای دارند که از طریق وزارت راه و شهرسازی تهیه و به وسیله وزارت کشور به کلیه استانداریها ابلاغ شده است و بدنبال آن، استانداریها نیز، این چکلیست را به شهرداریها داده اند.
وی اظهار کرد: در خصوص ماده 10 باید گفت که مناسبسازی کلیه پایانهها و ایستگاهها و همچنین، تجهیزات و سامانههای درونشهری و برونشهری، مطابق با بحثهای بینالمللی است که یکی از مشکلات اساسی ما نیز همین مسئله است و در حقیقت، زیرساخت این موضوع مشکل دارد چراکه گاهی اوقات، اتوبوس مناسبسازی شده نداریم و در مواقعی دیگر هم، ایستگاهها مناسبسازی نشدهاند و یا در برخی از موارد، همخوانیها وجود ندارد که در این میان، شهرداریها وظایف بسیار مهمی دارند تا جایی اگر شهرداریهای سراسر کشور به این موضوع اهمیت داده و اقدامات لازم را انجام دهند، به نظر میرسد که اغلب مشکلات مربوط به مناسبسازی در سراسر کشور حل خواهند شد.
رئیس دبیرخانه مناسب سازی کشور بیان کرد: همان طور که در بالا اشاره کردم، ما وظیفه هماهنگی و پیگیری بین دستگاهها را داریم. زیرا بحث مناسبسازی، یک مجموعه کاری بین همه دستگاههاست و در مجموع، به این نتیجه رسیدیم که همه دستگاهها باید وظیفه خود را به درستی انجام دهند تا نتیجه مورد نظر حاصل شود. به عنوان مثال؛ در بحث حمل و نقل، مجموعه ای که اتوبوس را تولید و یا آن را وارد میکند، باید مناسبسازی آن را هم در نظر داشته باشد که این موضوع در بخش شهرسازی هم صدق میکند و گاهی اوقات، با توجه به این که برخی از افرادی که در این حوزه فعالیت میکنند در خانواده خود، یک عضو معلول دارند. در نتیجه، درک آن ها از مناسب سازی هم درست است. اما در برخی از مواقع، مدیران و افراد فعال در این زمینه، خودشان را در جایگاه آن فرد معلول قرار نمیدهند و احساس نمیکنند که فرد معلول چه مشکلاتی دارد.
مومن سرایی تاکید کرد: با توجه به این که جامعه ما به سمت سالمندی در حال حرکت است. بنابراین، شرایط باید به گونهای باشد که سالمندان هم بتوانند از امکانات استفاده کنند که برای این منظور، تمامی دستگاه های متولی باید دست به دست هم دهند و اقدامات لازم را انجام دهند چراکه بحث مناسب سازی، صرفا وابسته به یک ارگان یا سازمان نیست. به عنوان مثال؛ گاهی اوقات می بینیم که در سطح شهر، طرح های مناسب سازی به درستی اجرا نمی شوند و یکی از دلایل عمده آن، نبود واحدهای درسی مناسب برای افرادی است که در رشته های مرتبط تحصیل می کنند. زیرا مهندس و پیمانکاری که وظیفه مناسب سازی بخش هایی را برعهده دارند حتی چند واحد درسی مرتبط با آن را نگذرانده اند که بارها پیشنهاد این کار را به وزارت علوم داده ایم امّا متاسفانه هنوز مورد استقبال قرار نگرفته است و همکاری لازم انجام نشده است. این در حالی است که اصحاب رسانه و خبرگزاری ها تا حدّ امکان، روی فرهنگ مناسب سازی برای جامعه معلولان کار کرده اند تا شهروندان درک بهتری از شرایط این افراد و نشانه های شهری داشته باشند.
وی تصریح کرد: با توجه به مواردی که ذکر شد، باید بگویم که یک زمانی، هیچ یک از دستگاه ها در زمینه مناسب سازی همکاری نمی کردند و پس از آن، ما در دبیرخانه مناسبسازی، قوانینی را ایجاد کردیم و هم اکنون نیز، در حال مطالبهگری از تمام شهرداریها و دستگاهها هستیم و سالیانه، حدود 26 هزار دستگاه را مورد بازدید قرار میدهیم؛ به طوری که در چند سال گذشته، درصدِ مناسبسازی دستگاههای دولتی در چهار آیتم، از 23 درصد به 72 درصد رسیده است و این شرایط بدی را نشان نمیدهد. به طور مثال؛ در دستگاههای دولتی، رمپ و بالابر تهیه شده است و در بسیاری از بانکها، دستگاههای ATM در ارتفاع پایینتری قرار گرفتهاند و اقدام دیگری که ما در حوزه مناسبسازی انجام داده ایم مرتبط با درگاهها و وبگاههای الکترونیک دستگاهها بود تا جایی که این موضوع را پیگیری کردیم تا سازمان استاندارد، استاندارد جهانی آن را ابلاغ کند و در همین راستا، به صورت روزانه، چندین نامه به دستگاهها و ادارهها ابلاغ کرده و موضوع مناسبسازی وبگاههایشان برای معلولان را پیگیری میکنیم و آن ها هم در حال انجام این کار هستند.
رئیس دبیرخانه مناسب سازی کشور با اشاره به جلسه های ماهیانه ستاد مناسب سازی کشور گفت: ما در حال حاضر، به صورت ماهیانه، جلسه ستاد مناسبسازی کشور برگزار میکنیم که در طول آن ها، معاونان وزرای دستگاههای مختلف دور هم جمع میشوند. زیرا اهتمام ویژهای به این قضیه دارند و تا کنون، 20 جلسه مناسبسازی برگزار شده و قرار است جلسه بیست و یکم، با حضور وزیر کشور برگزار شود و در این میان، حدود 600 جلسه ستاد مناسبسازی استانی هم در استان ها داشتهایم و حدود 8 هزار و 140 جلسه شهرستانی برگزار کردهایم و اگرچه، در گذشته، چنین جلسه هایی برگزار نمی شد امّا در حال حاضر، این اتفاق به صورت یک روند در حال انجام و مصوبات این جلسه ها در حال پیگیری است.
مومن سرایی تاکید کرد: امسال، در حوزه سازمان اداری و استخدامی، امتیاز مناسبسازی به 50 ارتقا یافته است در حالی که امتیاز سال گذشته 30 بود و این موضوع نشان میدهد که سازمان اداری و استخدامی به اهمیت آن واقف شده و اثرگذاری آن را در دستگاهها مشاهده کرده است و در چند روز گذشته هم، از وزارت راه و شهرسازی، برای سرویس حمل و نقل معلولان، فرودگاهها و خدمات ویژه در سطح فرودگاهها پیگیری کردیم که یک بخشنامه جدید با امضای وزیر جدید راه و شهرسازی برای مناسبسازی حمل و نقل و خدمات ویژه معلولان در فرودگاهها تهیه شد و این نیز، از دیگر اقدامات اخیر است که در سالهای گذشته شاهد آن نبوده ایم.
وی مطرح کرد: با توجه به این که در حال حاضر، بسیاری از جلساتِ سطح استانها با توجه به قانون حضور استاندار و یا معاون عمرانی استاندار و استانداران برگزار میشود، باید گفت که حدود 57 شهر در سطح کشور به عنوان پایلوت شهر بدون مانع انتخاب شدهاند که اولین شهر، شهر یزد بود که چند پروژه بسیار عظیم انجام داد که از آن جمله می توان به برگزاری یک جشنواره گردشگری مختص معلولان ضایعه نخاعی اشاره کرد و بدنبال آن، 56 شهر دیگر هم در سطح کشور انتخاب شدند و وزارت کشور، بودجهای برای آن ها در نظر گرفت که چکلیستهای آن تهیه و ابلاغ شد و در حال اجرا شدن است و همچینین، تفاهمنامهای برای مناسبسازی بیش از هزار مجتمع بین راهی داریم که با سازمان حمل و نقل جادهای، امضا و چکلیستهای آن تهیه شده است و در همین راستا، سازمانهای راه و شهرسازی با همکاری ادارههای سازمان حمل و نقل جادهای و مسئولان دبیرخانههای مناسبسازی بهزیستی، یک کارگروه تشکیل دادهاند تا مناسبسازی مجتمعهای بین راهی را پیگیری کنند و به طور کلی باید تاکید کنم که اگرچه مناسبسازی، موضوعی نیست که یک روزه انجام شود امّا حرف ما، حرف جانبازان و معلولان است و در حقیقت،کشور باید زودتر به این فکر می افتاد و اینکارها را انجام میداد و با این وجود، امیدواریم در آیندهای نزدیک شاهد کشوری بدون مانع برای معلولان باشیم.
رئیس دبیرخانه مناسب سازی کشور، با اشاره به بودجه اختصاص داده شده برای مناسب سازی جامعه معلولان تاکید کرد: در قانون آمده است که دستگاههای دولتی باید سالیانه ساختمانهای خود را مناسبسازی کنند و در عرض سه سال، کلیه دستگاهها باید این کار را انجام دهند. بنابراین، بودجه در نظر گرفته شده برای این کار، بودجه دستگاههاست و دستگاهها، به خودی خود، بودجه مختص مناسبسازی ندارند. بنابراین، ما در مکاتبههای خود مطرح کرده ایم که بودجه مختص این کار، برای نهادهای کشور در نظر گرفته شود، اما بحثی که سازمان برنامه و بودجه دارد، این است که اگر بودجهای برای مناسبسازی در اختیار یک سازمان قرار داده و آن بودجه در آن سال با مشکل مواجه شود، آن سازمان کاری در این راستا انجام نخواهد داد.
مومن سرایی ادامه داد: همکاری ارگانها و سازمانها در مناسبسازی فضا برای معلولان، بستگی به وظایف آن ها دارد؛ به طوری که برخی از سازمان ها مثل وزارت علوم، حتی حاضر به اضافه کردن دو واحد درسی به رشته های دانشگاهی مربوطه نشده و یا با وجود مکاتبه های بسیار، وزارت صنعت و معدن هم با ما همکاری نکرده است امّا در مقابل، وزارت راه و شهرسازی، معاونت عمرانی وزارت کشور، سازمان بهزیستی و بنیاد شهید همکاری لازم برای این منظور را داشته اند.
وی در پایان، با بیان این که اولویت مناسبسازی و دسترس پذیربودن، بیشتر از توانمندسازی است، خاطرنشان کرد: دلیل اهمیت مناسب سازی و دسترس پذیرتر بودن در مقایسه با توانمندسازی به این دلیل است که وقتی میتوان یک فرد معلول یا جانباز را توانمند کرد که فضا برای آن معلول مناسبسازی شده باشد و درواقع، مناسبسازی، مسئلهای است که عموم مردم را در بر میگیرد و ما باید به فکر باشیم. زیرا همه مردم، مسئولان و مدیران، یک روزی سالمندی خودشان را خواهند دید و به همین منظور، باید از الان به فکر مناسبسازی و فرهنگ سازی باشند تا زمان کهولت سنشان، پشیمان نشوند که هنگام مسئولیت خود به فکر این مسائل نبوده اند.
در ادامه، سید جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران، در گفت و گو با دیباچه، در رابطه با وضعیت مناسب سازی کلانشهر تهران برای معلولان اظهار کرد: آن چه که در سطح شهر تهران شاهد هستیم، این است که در طول سال های گذشته، برای مناسب سازی معلولان و افرادی که مشکلات حرکتی دارند، اقداماتی صورت گرفته است اما واقعیت این است که به دلیل موردتوجه قرار ندادن این موضوع در طول سال ها و همچنین، ساختار شهر ما، این اقدامات یکی دو دهه اخیر، هنوز نتوانسته است که نیازهای این جامعه را به طور مطلوب برآورده کند و از اینرو، عقب ماندگی های بسیار زیادی داریم. البته در این میان هم کارهای خوبی شکل گرفته است. مثلا ایستگاه های مترو و برخی از پل های عابر پیاده و بسیاری از ساختمان های اداری و خدماتی، به تدریج، به آسانسور مجهز شده اند و مسیرهای ویژه نابینایان در پیاده روسازی ها به عنوان یک فرهنگ درآمده اند اما با این وجود، این اقدامات کافی نیستند و هنوز فاصله زیادی با نقطه مطلوب داریم.
وی با اشاره به ستاد مناسب سازی در شهرداری تهران بیان کرد: ما در شهرداری تهران، یک ستاد مناسب سازی داریم که در معاونت های مختلف از جمله معاونت شهرسازی و حمل و نقل و عمرانی، به نوعی تلاش می کنند که به موازات فعالیت های روتین، موضوع مناسب سازی خدمات شهری برای گروه های هدف از جمله معلولان، سالمندان و افراد نابینا را در اولویت کار خود قرار داده و اقداماتی برای این منظور انجام دهند و به همین دلیل، در بودجه های سالانه نیز، ردیف هایی برای این کار پیش بینی شده است و علاوه بر آن، تمهیدات مربوط به مناسب سازی هم به عنوان بخشی از پروژه لحاظ می شود. البته نمی توان، اقدامات انجام شده در گذشته را نادیده گرفت که از آن جمله می توان به دسترسی های ارضی در معابر شهری، پیاده روها، اتوبوس های حمل و نقل عمومی، ایستگاه های مترو و حتی اماکن عمومی و اختصاصی اشاره کرد که برای جامعه معلولیت، پیش بینی هایی صورت گرفته است و برخی از موارد هم به صورت قانون دائمی درآمده اند.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران تصریح کرد: از جمله مواردی که به صورت قانون دائمی درآمده اند، می توان به ساخت و سازها اشاره کرد. یعنی هرکسی می خواهد ساخت و سازی انجام دهد و پایان کار دریافت کند حتما باید به الزامات مربوطه توجه کند و یا در بخش حمل و نقل عمومی، داشتن آسانسور برای تمام ایستگاه ها الزامی است اما موضوع بسیار مهم، اصلاح کردن نقایص گذشته هاست و به همین دلیل، تلاش می کنیم که این نقایص، مرتفع شوند.
تشکری هاشمی در خصوص پیش بینی بودجه اختصاص داده شده سال ۱۴۰۱ برای جامعه معلولان گفت: در حال حاضر، بودجه سال ۱۴۰۱ در دست بررسی است و هنوز قطعیت پیدا نکرده است اما در این بودجه حتما دارای ردیف هستیم و باید گفت طبق پیش بینی های اولیه، آن چیزی که به طور مستقیم، مرتبط با مناسب سازی معابر است مبلغی حدود ۹۰۰-۸۰۰ میلیارد است که تلاش می کنیم این عدد را متناسب با نیاز شهر بهبود دهیم ولی در عین حال، در برخی از فعالیت ها، بودجه مناسب سازی هم درنظر گرفته شده است و به همین ترتیب، عدد نیز افزایش پیدا می کند. بدین معنی که وقتی ما می گوییم اتوبوس های ما باید دارای رمپ ویژه معلولان باشند، دیگر برای این مورد ردیف بودجه ای جداگانه درنظر نمی گیریم و الزاماً، این را در همه خریدها آورده ایم. در نتیجه، حتما مبالغ، بسیار زیادتر هستند ولی این مبلغ را که به صورت حدودی بیان کردم صرفاً مربوط به اقدامات خاص معلولان در معابر شهری است و در نتیجه، این بودجه قطعی نیست و به احتمال زیاد، در جلسه های رسیدگی بودجه سال ۱۴۰۱ بهبود پیدا خواهد کرد.
وی با اشاره به دسترس پذیر نبودن شهرهای دیگر برای جامعه معلولان ادامه داد: اگرچه در طول سال های گذشته، نگاه به اقداماتی که باید برای جامعه معلولان انجام بگیرد، تغییر کرده است و همه شهرها به نوعی، تلاش می کنند تا نقص هایی که سال ها مورد بی توجهی قرار گرفته است را رفع کنند و مدیران و برنامه ریزان شهری توجه ویژه ای به این موضوع دارند. امّا واقعیت این است که متأسفانه، شهرهای دیگر نیز برای معلولان، دسترس پذیر نیستند. زیرا شهرهای ما با محدودیت های زیادی روبرو هستند.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران افزود: ما با انجمن های مختلف معلولان و سازمان بهزیستی و سازمان های مردم نهاد مرتبط با این حوزه در ارتباط هستیم و قطعا، این موضوع هم در شورای شهر و هم بخش های اجرایی شهرداری وجود دارد و در کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر، کارگروه ویژه ای را برای این منظور تشکیل داده ایم که متخصصانی از نابینایان و معلولان هم در آن حضور دارند و سعی می کنیم که در تعیین اولویت ها و مصادیق و اجرای صحیح پروژه ها از این افراد متخصص هم کمک بگیریم.
تشکری هاشمی تأکید کرد: همه معلولان و جانبازان و افرادی که دچار عارضه نابینایی و یا کم بینایی هستند، سالمندان، کودکان و حتی مادرانی که با کالسکه فرزندان خود در سطح شهر تردد می کنند، حقوق و امکان مساوی با سایر شهروندانی دارند که با هیچ گونه محدودیت های اینچنینی روبرو نیستند و باید توجه کنیم که نباید نگاهمان به این افراد و فعالیت هایی که برای این منظور انجام می دهیم مازاد و فوق برنامه باشد. از اینرو، همه دستگاه ها و سازمان ها و حتی تمامی شهروندان باید در فعالیت های روزمره خود به این موضوع تأکید و توجه داشته باشند چراکه قدم برداشتن برای حقوق معلولان، اقدام مازادی نیست و حداقل حقوق این شهروندان است و برای برقراری عدالت در جامعه باید جامعه معلولان نیز از حقوق مشابه افراد دارای سلامت جسمانی برخوردار شوند و برای برخی از نقایص، اقدامات ضربتی و مستمر صورت بگیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: یکی از اقدامات ضربتی که در تهران انجام دادیم، این بود که تا زمان مناسب سازی، یک ناوگان ویژه برای جا به جایی معلولان در ایستگاه های مترو و خطوط اتوبوسرانی درنظر گرفتیم و این امکان را فراهم کردیم تا بخش قابل توجهی از معلولان و جانبازان بتوانند از طریق این ناوگان و وسایل، ترددهای درمانی، آموزشی و حتی تفریحی داشته باشند. بنابراین، بنده بر این باور هستم که تمامی دستگاه ها باید برای خلأهایی که عرصه و زندگی را برای معلولان، سخت و تنگ کرده اند، اقدامات ضربتی داشته باشند و در این میان، نباید از کارهای مستمر و بادوام در سطح شهر غافل شد و همچنین باید به مواردی چون اختلاف سطح پیاده روها، ورودی ساختمان ها، حمل و نقل عمومی و... نیز توجه کرد و حتما باید اقدامات تدریجی اما با سرعت عمل برای این منظور انجام داد تا عقب ماندگی ها جبران شوند و امیدوار هستیم که شهرهای ما در آینده نزدیک، شهرهای دسترس پذیر و ایده آل برای جامعه معلولان باشند تا به دلیل محدودیت ها، در زندگی روزمره خود دچار عارضه نشوند.
