فرجام موزه و سرای چهره‌های ماندگار

حفظ و نگهداری مجموعه های تاریخی و آثار ارزشمند از گذشته تا به امروز در مرکز توجه کشورهای مختلف و دوستداران میراث فرهنگی قرار گرفته است.ایرانی ها هم از این قاعده مستثنی نبودند.

به گواه تاریخ مجموعه داری از زمان قاجار در ایران رواج پیدا کرد.در آن زمان میرزا محمود مستوفی آشتیانی مجموعه ای از مسکوکات و گوهر سنگ ها را در یک جا جمع کرد.البته امروزه با مطرح شدن علوم مختلف مجموعه داری فقط به گردآوری اشیایی چون سکه و جواهر محدود نیست.در روزگار ما هر رشته علمی،اجتماعی و فرهنگی به واسطه اکتشافات و اختراعات مختلف تاریخی گوهرسنگ و ارزشمند دارد که حفظ آن و انتقالش به نسل آینده از اهمیت بسزایی برخوردار است.

شخصیت های برجسته و به اصطلاح نخبگان بخشی از تاریخ گوهرسنگ رشته های علمی مختلف به حساب می آیند.به همین دلیل اکثر کشورها تلاش می کنند آثار این چهره ها را در قالب موزه هایی گردآوری کنند.

موزه و سرای چهره های ماندگار با مدیریت محمود اسعدی یکی از موزه هایی است که با هدف ارج گذاشتن به مقام والای چهره های نامی رشته های مختلف علمی،فرهنگی و هنری کشور ما تاسیس شده اند.این موزه در بهار سال ۱۳۸۶ با کمک رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و افشین کرمی مدیر سابق مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد بازسازی و افتتاح شد اما سالها بعد به بهانه بازسازی تعطیل شد.

محمود اسعدی طراح و دبیر همایش چهره‌های ماندگار و مدیر موزه و سرای چهره‌های ماندگار در گفت و گو با  خبرنگار پایگاه خبری دیباچه داستان موزه و سرای چهره های ماندگار را چنین روایت کرد:موزه و سرای چهره‌های ماندگار برای شناخت مفاخر ایران که به نوعی به اعتلای ایران و اسلام کمک کردند، بازسازی و افتتاح شد.ساختمانی که به راه‌اندازی موزه و سرای چهره‌های ماندگار اختصاص یافت،عمارتی قدیمی و فرسوده بود که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی محل استراحت نظامیان بوده و پس از شکوفایی انقلاب متروکه شده بود.

او افزود:مراسم افتتاح موزه و سرای چهره‌های ماندگار خیلی با شکوه  و با شرکت تمام رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشورمان از جمله دانشگاه تهران و دانشگاه شریف و چهره‌های برجسته علمی و فرهنگی سازمان صدا و سیما،میراث فرهنگی،فرهنگستان‌های چهارگانه کشورمثل فرهنگستان علوم،فرهنگستان هنر و فرهنگستان علمی-پزشکی برگزار شد.ما یک ارکستر سمفونیک 80نفره را برای اجرا به این مراسم آورده بودیم.

اهداف دیگر افتتاح این موزه چه بودند؟

همانطور که از نام موزه و سرای چهره‌های ماندگار مشخص است،عمارت اختصاص داده شده به آن علاوه بر آنکه یک موزه بود،محل تجمع و دیدار افراد برجسته کشورمان با دانشجویان و مخاطبانشان بود یعنی دانشجویان و مردمی که دوست داشتند اساتید معرفی شده در همایش چهره‌های ماندگار را از نزدیک ببینند،هر هفته و در ساعات معین به موزه مورد نظر آمده و با اساتیدی چون پروفسور رضا،استاد فرشچیان و پروفسور مجید سمیعی ملاقات می‌کردند.

اسعدی خاطرنشان کرد: 238شخصیت برجسته علمی ،فرهنگی و هنری کشورمان در چند دوره برگزاری همایش چهره‌های ماندگار به مردم معرفی شده‌اند.تا به امروز 70نفر از این افراد از دست رفته‌اند.

اسعدی در ادامه اهداف کلی راه اندازی موزه و سرای چهره های ماندگار را چنین مرور کرد:نمایش آثار و دست‌آوردهای چهره‌های ماندگار کشورمان یکی دیگر از اهداف ما از افتتاح موزه و سرای چهره‌های ماندگار بود.برخی مواقع جلسات بررسی و پردازش به موضوعات مختلف علمی،فرهنگی و هنری در این موزه برگزار می‌شدند.برگزاری جشن تولد اساتید و رونمایی از تندیس آنها نیز بخش دیگری از برنامه‌های موزه و سرای چهره‌های ماندگار به حساب می آمدند.

 دیدار نخبگان ساکن در خارج کشور با نخبگان داخل کشور یکی دیگر از بخش‌های کاری این موزه به حساب می‌آمد.

چه برنامه های بلند مدتی برای موزه و سرای چهره های ماندگار داشتید؟

ما به دنبال آن بودیم که با تداوم فعالیت موزه و سرای چهره‌های ماندگار به گسترش فرهنگ اسلامی و ملی در جامعه و تقویت فرهنگ عمومی کمک کنیم.ما می‌خواستیم علاوه بر استفاده از تجارب شخصیت‌های نامی کشورمان،این تجارب را به نسل جدید منتقل کنیم .حفظ و احیای آثار شخصیت‌های برجسته کشور یکی دیگر از اهداف تعریف شده برای افتتاح موزه و سرای چهره‌های ماندگار بود.ارائه و طرح‌های نظریات تازه برای آینده کشور یکی دیگر از این اهداف بود.پیوند فکری نخبگان با مدیران عالی و اجرایی نظام نیز هدفی دیگر برای افتتاح و تداوم فعالیت موزه و سرای چهره‌های ماندگار به حساب می‌آمد.ایجاد این پیوند مستمر می‌تواند مشکلات کشور را رفع کرده و مردم را منتفع کند.

چه بر سر موزه و سرای چهره های ماندگار آمد؟

متأسفانه بعدها ، برخی از مدیران سازمان میراث فرهنگی که در اغلب مواقع به صورت ظاهری و برای تبلیغات خود از نخبگان تمجید می‌کنند،در عمل اعلام کردند که موزه و سرای چهره‌های ماندگار را تعطیل می‌کنند.این در صورتی است که ما در این موزه درآمد نیز داشتیم.در سال 1393 و با روی کار آمدن دولت جدید به بهانه مرمت عمارتی که موزه در آن افتتاح شده بود،دستور توقف فعالیت موزه اعلام و ابلاغ شد.این در صورتی است که عمارت مذکور نه تنها مرمت نشده ،بلکه به یک مکان نامناسب تبدیل شده است و بنابر صحبت‌های افراد مطلع بودجه اختصاص داده شده به مرمت آن صرف بازسازی دفتر یکی از مدیران سازمان میراث فرهنگی شده است.

امروزه این موزه چه وضعیتی دارد؟

متأسفانه بیشتر از 7سال است که فعالیت موزه و سرای چهره‌های ماندگار متوقف شده است.بخشی از آثاری که در آن به نمایش گذاشته شده بودند در انبار جای گرفته‌اند و معلوم نیست که برخی از اسناد ما کجا هستند.بعضی از تندیس‌های ارزشمندی  که در بخش بیرونی عمارت قرار گرفته بودند نیز وضعیت مناسبی ندارند و فرجام برخی از آنها نامعلوم است.

علی‌رغم بازگشایی موزه در سال1396توسط مدیر کاخ سعدآباد تا کنون هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

چه پیشبینی برای آینده موزه و سرای چهره های ماندگار دارید؟

اگرچه هرگز اعلام نشده که موزه و سرای چهره‌های ماندگار به صورت دائمی تعطیل نشده ،به نظر می‌رسد که این موزه به کل تعطیل شده است.

اسعدی بیان کرد:با توجه به اینکه موزه و سرای چهره‌های ماندگار با توجه به ظرفیت‌های موجود و اهداف خود،میراثی ماندگار برای کشورمان به حساب می‌آید و باید از آن پاسداری شود،امیدواریم مسئولان وقت زمینه‌ای ایجاد کنند که موزه مذکور با امکانات لازم و مناسب افتتاح و فعال شود.ما نیز آمادگی داریم که با کمک برخی از خیرین و اهتمام مسئولان امر موزه و  سرای چهره‌های ماندگار یا مشاهیر معاصر را احیا کنیم.

گفت و گو از : نسرین خدایاری