يکشنبه ۲۳ شهريور ۱۴۰۴  |  Sunday, 14 September 2025
کد خبر: ۵۰۳۱۵
تاریخ انتشار : ۲۸ : ۱۰ - ۱۲ شهريور ۱۳۹۹

نمایشنامه‌ای جذاب که بعد از 20 سال برای دومین بار اجرا می‌شود!

به گزارش دیباچه،در میان همه ادوات و وسایل اجرا، یک بغچه مانندی هم بود که در آن یک تقویم توجیبی جا خوش کرده بود؛ چیزی شبیه گاه‌شمار که پیرمرد خاطرات تمام اجراهایش را در آن می‌نوشت و همین تقویم سرمنشاء نوشتن نمایشنامه‌ای شد که «عمو هاشم» نام گرفت.

نمایشنامه‌ای که حالا با نویسندگی و کارگردانی داود فتحعلی‌بیگی بعد از 20 سال برای دومین بار اجرا می‌شود.

این هنرمند تئاتر درباره شکل‌گیری این نمایشنامه و همزمان با آغاز اجرای آن در تماشاخانه «سنگلج» به ایسنا می‌گوید: سال‌های طولانی با هاشم فیاض حشر و نشر داشتم. دوره‌ای که سرپرست تالار «محراب» بودم، شاهد اجرای 300 تعزیه توسط ایشان بودم و بسیار از او آموختم.

این کارگردان تئاتر، هاشم فیاض را جزو نادرترین تعزیه‌خوانانی می‌داند که خاطرات خود را به صورت تلگرافی نگاشته است.

نمایشنامه‌ای جذاب که بعد از 20 سال برای دومین بار اجرا می‌شود!

فتحعلی بیگی یادآوری می‌کند: چند سال پیش از درگذشت ایشان در زیرزمین منزل‌شان که وسایل تعزیه را نگهداری می‌کردند و به آن حسینیه می‌گفتند، چند تقویم توجیبی دیدم که در بغچه‌ای نگهداری می‌شدند و متوجه شدم هاشم فیاض از سال 1327 به این سو تمام خاطرات تمام اجراهای خود را به صوت تلگرافی در این تقویم‌ها نوشته است.

این مدرس تئاتر اضافه می‌کند: از آنجاکه خیلی علاقه‌مند به تدوین این خاطرات بودم، با همراهی یکی از دانشجویان علاقه‌مندم اینها را برای چاپ گرداوری کردیم. هر هفته پیش آقای فیاض می‌رفتیم و جزییات بیشتری به دست می‌آوردیم که نتیجه آن گردآوری کتاب «روزشمار تعزیه به روایت هاشم فیاض» است که سال‌ها پیش از سوی انتشارات نمایش منتشر شد.

فتحعلی بیگی با بیان اینکه زنده یاد هاشم فیاض در میان تعزیه‌خوانان به «عمو هاشم» شهرت داشت، ادامه می‌دهد: بعد از مدتی دخل و تصرف دراماتیکی در این خاطرات انجام دادم و آن را در قالب نمایشنامه‌ای تنظیم کردم که در واقع ادای دینی به تعزیه‌خوانان پیشکسوت گذشته است که با صداقت و از جان گذشتگی این هنر را نگه داشته ‌اند و حتی در دوران ممنوعیت تعزیه، آن را رها نکردند. هرچند شغل‌شان بود ولی می‌توانستند شغلی دیگری بیابند و بدون پایمردی آنان، بسیاری از آثار ارزشمند تعزیه از بین رفته بود.

نمایشنامه‌ای جذاب که بعد از 20 سال برای دومین بار اجرا می‌شود!

او ابراز تاسف می‌کند: هرچند امروز هم خیلی از شگردهای تعزیه‌های غریب از بین رفته است ولی آنچه مانده، به برکت پشتکار امثال هاشم فیاض است که عاشقانه ایستادند.

این نمایشنامه‌نویس یادآوری می‌کند: 20 سال پیش این نمایش برای اولین بار با کارگردانی مریم معترف در خانه نمایش اداره تئاتر سابق در خیابان پارس اجرا شد که من در آن بازی می‌کردم.

فتحعلی بیگی اضافه می‌کند: برای ماه رمضان امسال تصمیم داشتم نمایش «یک قرص نان» را اجرا کنم که به دلیل کرونا از اجرای آن منصرف شدم و برای ماه محرم نمایشنامه «عمو هاشم» را پیشنهاد کردم چون کم پرسوناژتر و کم خطرتر است.

او در پاسخ به این پرسش که آیا تمایل دارد نمایشنامه‌هایی درباره دیگر هنرمندان تعزیه نیز کار کند، می‌گوید: شنیده‌ام یکی دو تعزیه‌خوان دیگر هم خاطرات خود را یادداشت کرده‌اند ولی حاضر به همکاری نشدند ولی اگر پیش بیاید و کسی خاطره‌های جالبی داشته باشد که از زمینه‌های دراماتیک هم برخوردار باشد، به این موضوع علاقه‌مندم.

این هنرمند تئاتر خاطرنشان می‌کند: در این سرگذشت‌ها بیشتر به دنبال مفاهیم انسانی هستم که مروج اخلاق باشد و نکته جالب دیگر اینکه این خاطرات شبیه نوعی تاریخ اجتماعی است چون نام بسیاری از محلات قدیمی، روستاهای اطراف و بسیاری از همکاران هم دوره‌ای در آنها قید شده است.

در این نمایش که به بخش‌هایی از زندگی هاشم فیاض تعزیه‌خوان مطرح سده‌ اخیر می‌پردازد، منیژه داوری، حمیدرضا معدن کن و امیر آزاد روستا ایفای نقش می کنند.

سینا ییلاق‌بیگی نیز طراحی صحنه و نور، پریسا سیمین مهر طراحی لباس و سامان تیرانداز طراحی پوستر این نمایش را برعهده دارند.

در خلاصه این نمایش آمده است: عمو هاشم مخالف‌خوان تعزیه که برای اجرا به آبادی آمده مهمان یکی از اهالی آبادی می‌شود، مرد خانه ابتدا فکر می‌کند عمو هاشم شهادت‌خوان است اما متوجه می‌شود اشقیاخوان است و با بهانه‌جویی کاری می‌کند که عمو هاشم خانه شان را ترک کند و شب را در تکیه بخوابد و فردای آن‌ روز با دیدن خوابی عجیب توسط ننه رباب همسر مرد اتفاقی می‌افتد که ...

زنده یاد هاشم فیاض از معدود تعزیه خوانانی بود که به نسل هنرمندان تکیه دولت می‌رسید و بیش از هشتاد سال تعزیه‌خوانی کرد. او هنرمندی بود که تحسین پیتر بروک هنرمند سرشناس تئاتر جهان را برانگیخت.

نمایش «عمو هاشم» نوشته و کار داود فتحعلی بیگی از امشب چهارشنبه 12 شهریور ماه راس ساعت 19 در تماشاخانه «سنگلج» به صحنه می‌رود.

 

منبع: ایسنا
مطالب برگزیده
یک نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفتگو با دیباچه:

شنیدن قصه، یکی از نیازهای همیشگی کودکان و نوجوانان است/ کار قصه‌گو نگهداری و نگهبانی از زبان فارسی است

۱۹:۵۶  -  ۲۸ تير ۱۴۰۴
عضو تیم ملی اسکیت در گفت‌و‌گو با «دیباچه» مطرح کرد؛

در مسیر قهرمانی هیچ‌وقت عقب ننشستم؛ در دل جنگ تمرین را رها نکردم

۱۹:۵۱  -  ۲۸ تير ۱۴۰۴
کاپیتان تیم ملی واترپلو در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

رسیدن به صدر جهان سخت است/ با یک بازی بیشتر دومین گلزن برتر آسیا می‌شدم

۱۳:۰۴  -  ۲۴ تير ۱۴۰۴
اشکان ممبینی از کارشناسان چهره و شاخص مسائل بین‌الملل به دیباچه گفت؛

تلاش‌های نظامی برای مهار برنامه هسته‌ای ایران، نمی‌تواند اراده ملت را در مسیر پیشرفت و خودکفایی کشورمان متوقف کند

۲۲:۲۴  -  ۱۵ تير ۱۴۰۴
عضو تیم ملی کشتی آلیش بانوان در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

دو طلای آسیا نقطه اوج کارنامه‌ام بود/ ‏طلای جهانی را هدف گرفته‌ام

۱۷:۴۹  -  ۰۸ تير ۱۴۰۴
پژوهشگر موسیقی آذربایجان و نوازنده ساز قوپوز در گفتگو با دیباچه مطرح کرد؛

عاشیق‌ها صدای تاریخ و فرهنگ مردم آذربایجان هستند/ موسیقی آذربایجان، موسیقی زنده و مردمی است

۱۳:۰۱  -  ۱۸ خرداد ۱۴۰۴
ملی پوش فوتبال زنان با «دیباچه» مطرح کرد؛

از لیگ تا تیم ملی؛ گلرهای ایران برای یک رؤیا متحد شده‌اند

۱۲:۵۴  -  ۱۸ خرداد ۱۴۰۴
عضو تیم ملی وزنه برداری در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

قهرمانی آسیا فقط شروع مسیر من است/ تمرین با بزرگان جهان برایم ارزشمند است

۱۲:۳۳  -  ۰۴ خرداد ۱۴۰۴
قهرمان اسکواش زنان کشورمان در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

اسکواش زنان ایران در مسیر پیشرفت حرکت می کند/ هدفم رسیدن به رنکینگ زیر ۵۰ جهان است!

۰۹:۰۰  -  ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۴
سرمربی تیم ملی تنیس در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

از میزبانی تور جهانی برای محک بازیکنان ملی بهره می‌بریم/ همه بازیکنان زیر ذره‌بین هستند

۱۶:۲۳  -  ۲۲ ارديبهشت ۱۴۰۴
سرمربی تیم قهرمان لیگ کانوپولو در گفتگو با«دیباچه» مطرح کرد؛

با تجهیزات حرفه‌ای به مدال جهانی نزدیک می‌شویم/ نسل جوان انگیزه بیشتری برای قهرمانی دارند

۰۹:۰۰  -  ۱۶ ارديبهشت ۱۴۰۴