محمد حسن گودرزی : رابطه انسان و ماشین همواره یکی از عناصر مهم در ادبیات علمی تخیلی
بوده و بعد از ظهور پدیده سینما، فیلم های بسیاری در این رابطه ساخته شده اند که
از مهمترین آنها می توان به متروپولیس (1929) اشاره کرد. در این میان ماشین های
انسان نما که سایبورگ (Cyborg) نامیده می شود یکی از
موضوعاتی بوده که مورد توجه فیلمسازان علمی تخیلی قرار داشته است و شخصیت اصلی یا
فرعی برخی از مطرح ترین فیلم های ژانر علمی-تخیلی مانند جنگ ستارگان (1977) و
ترمیناتور (1984) سایبورگ بوده است.
اما یکی از معروف ترین سایبورگ های تاریخ سینما روبوکاپ (Robocop) بود که در اواخر دهه
هشتاد بر پرده سینما ظاهر شد. این فیلم علاوه بر تحسین منتقدان سینمایی، فروش
تجاری بسیار خوبی هم داشت و پایه گذار سری فیلم های سینمایی، انیمیشن و اسباب بازی
براساس شخصیت اصلی روبوکاپ شد.
روبوکاپ در سال 1987 و به کارگردانی پل فرهوفِن (Paul Verhoeven) ساخته شد. این فیلم ماجرای پلیسی به نام
الکس مورفی را روایت می کند که بعد از درگیری با تبهکاران به شدت زخمی می شود. پزشکان متوجه میشوند مغز مورفی سالم است
اما قادر به ادامه حیات نیست و مورفی ناخواسته
به عنوان داوطلب در پروژهٔ «پلیس آهنی» شرکتی به نام OCP
که توسط جوانی جویای نام مدیریت میشود، به کار گرفته میشود.
منتقدن سینمایی این فیلم را یکی از بهترین
آثار علمی-تخیلی دهه ۸۰ می دانند. داستان فیلم در یک فضای متروپلیسوار میگذرد و
کارگردانی بدون نقص فرهوفِن باعث شده که به
خوبی جو خشن و سودجویانه آینده و از دست رفتن عواطف انسانی نشان داده شود و طنز تلخ
فیلم به همراه بازی بی نقص بازیگران آن باعث برتری این اثر نسبت به آثار مشابه شده
است. اما چیزی که منتقدان سینمایی در مورد نقش آن در بالا رفتن جذابیت این اثر هم
عقیده هستند موسیقی متن این فیلم، ساخته باسیل پولِدوریس (Basil Poledouris) است.
باسیل پولِدوریس آهنگساز آمریکایی-یونانی 21 اگوست 1945 در کانزاس سیتی به دنیا آمد. در سن هفت سالگی، پولِدوریس فراگیری پیانو
را آغاز کرد و پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان، در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ثبت نام
کرد تا در هر دو رشته فیلمسازی و موسیقی را تحصیلات خود را ادامه دهد. بعد از ساخت
چند فیلم کوتاه، پولدوریس کار ساخت موسیقی متن برای چند فیلم سینمایی را آغاز کرد.
مُرداب آبی (The Blue Lagoon) در سال 1980، کونان بَربَر (Conan
the Barbarian)
در سال 1982، کونان ویرانگر (Conan the Destroyer) در سال 1984 از مهمترین
این فیلم ها بودند. پلتوریس به خاطر سبک قدرتمندانه حماسی خود که از ترکیب ارکستر و
طرح های موضوعی پیچیده اش مشهور شد.
اولین همکاری پولدوریس با پل فِرهوفِن در
زمینه ساخت موسیقی متن فیلم، در فیلم گوشت و خون (Flesh and
Blood) در سال 1985 بود و این باعث شد که همکاری این دو برای فیلم روبو کاپ
ادامه پیدا کند. موسیقی که پولدوریس برای فیلم روبوکاپ نوشت، با استفاده از موسیقی
ارکستر و به نوعی تداعی کننده تِم حاکم بر فیلم یعنی انسان علیه ماشین بود.
پولدوریس به کار خود در ساخت موسیقی برای فیلم های مختلف ادامه داد که
از جمله موفقترین آنها می توان به شکار اکتبر سرخ (The Hunt for Red October) در سال 1990 اشاره کرد که برای این فیلم
برنده جایزه BMI شد. قسمت دوم مُرداب آبی، که با نام بازگشت
به مُرداب آبی (Return
to the Blue Lagoon) در سال 1991 بر پرده
سینما ها آمد و موسیقی
متن قسمت سوم روبوکاپ را که در سال 1993 اکران شد از دیگر کار های پولدوریس هستند. در تلوزیون نیز بزرگترین موفقیت این
آهنگساز در سال 1989 برای مینی سریال کبوتر تنها (Lonesome Dove) رقم خورد که جایزه اِمی را برای پولدوریس در پی داشت. پولدوریس
در سال 2006 درگذشت. در ادامه موسیقی متن فیلم روبوکاپ را گوش کنید.