به گزارش «دیباچه»، اغلب ایرانی‌ها وقتی احساس گرسنگی می‌کنند غذاهای فست فودی را به خوردن غذاهای ایرانی ترجیح می دهند، غذاهایی که سریع آماده می‌شوند و نه تنها احساس گرسنگی را رفع می‌کنند بلکه با انواع سس‌ها و پنیرهای چربیشان اوج لذت را در آنها بر می‌انگیزاند. پس به سراغ پاستا و پیتزای ایتالیایی، چیزبرگر فرانسوی، بیف استراگانف روسی، سوشی چینی و... می‌روند. شاید به همین جهت است که فست‌فودی‌ها و رستوران‌های خارجی یکی پس از دیگری مانند قارچ در خیابان‌ها سبز می‌شوند. اما برخلاف ایرانی‌ها، خارجی‌هایی که ایران را می‌شناسند بعد از ورود به دنبال غذاهای اصیل ایرانی می‌گردند و طرفدار پر و پا قرص آنها می‌شوند. با این حال ایران با داشتن تنوع غذایی بالایی که دارد، همچنان نتوانسته شهروندان کشورهای دیگر را با غذاهای ایرانی آشنا کند و از طریق گردشگری غذا توریست خارجی را به ایران بکشاند.
ایران بیش از 2500 نوع غذا شناخته شده دارد که گیلان با ثبت بیش از 400 نوع غذا رکورد ثبت غذاها را در ایران از آن خود کرده است. اما سوال اینجاست که ایرانیان چقدر توانستند در معرفی غذاهای اصیل به جهانیان موفق عمل کنند و حتی از فناوری‌های نوین مثل اینستاگرام در جهت جذب گردشگر غذا استفاده کرده و آنان را تشویق به استفاده از غذاهای محلی کنند؟
فرهنگ‌سازی باید قوی عمل کند
« حمید سپیدنام » معروف به مسترتیستر که اهالی اینستاگرام حتما او را به خوبی می‌شناسند، در پاسخ به «دیباچه» میگوید: ایران در زمینه معرفی غذا در جهان بسیار ضعیف عمل می‌کند، متاسفانه در بسیاری از مواقع زمانی که حرف از پرشین فود (غذا ایرانی) در جهان پیش می‌آید اکثر افراد هیچ شناخت و اطلاعاتی در این زمینه ندارند، برای مثال وقتی که توریست‌ها وارد کشوری مانند لندن می‌شوند بیشتر به دنبال تست غذای کشورهای مثل چین هستند و می‌توان گفت هیچ‌وقت گردشگر در پی یافتن غذای ایرانی نیست، و این بی‌توجهی گردشگران نسبت به تست غذاهای ایرانی به ضعف در محتواسازی ایرانیان بر‌می‌گردد.
پای اینستاگرام هم به گردشگری غذا باز شد
او درباره جذب گردشگر خارجی از طریق فضای مجازی میگوید: بسیاری از خارجی‌ها فعالیت بنده را از طریق صفحه مجازی می‌بینند، و به همین واسطه عده‌ای از توریست‌های خارجی جذب گردشگری غذا ایران می‌شوند. این فعال گردشگری غذا میگوید: یکی از صاحبان فودکورت‌های معروف دنیا در هفته آینده وارد ایران می‌شود و ورود چنین فردی به گردشگری غذای ایران کمک بسیاری می‌کند و می‌توان غذاهای ایرانی را به برند تبدیل کرد. سپیدنام که هدف اصلی خود را از به نمایش گذاشتن طعم‌های متفاوت غذا ایرانی در فضای مجازی «گردشگران داخلی» عنوان می‌کند میگوید: با این حال اما روندکار در حال‌حاضر برعکس شده که خوشبختانه از این طریق هم توانستیم به ایرانی‌ها و هم به خارجی‌ها در زمینه معرفی غذا موفق عمل کنیم.
توریست‌ها بیشتر جذب بوم‌گردی می‌شوند
وی میگوید: یکی از عواملی که باعث می‌شود تا گردشگر خارجی سخت وارد ایران شود وجود تحریم‌ها در کشور است اما ما هچنان به صورت جدی در این زمینه عمل می‌کنیم. سپیدنام میگوید: گردشگران خارجی که به ایران می‌آیند هم طرفدار رستوران‌های لوکس هستند و هم به بوم‌گردی علاقه نشان می‌دهند، اما بیشتر توریست‌ها جذب بوم‌گردی می‌شوند. او میگوید: غذاهایی مانند بریانی، جغوربغور، کباب‌کاسه‌ای و قورمه‌سبزی و.... جزء طعم‌هایی است که برای توریست‌ها از جذابیت ویژه‌ایی برخوردار است و آنان خواستار این هستند که چنین غذاهایی را در محیط سنتی میل کنند. وی میگوید: گردشگری غذا نیازمند ورود به فضای مجازی است از آنجا که در ایران اینستاگرام جزء شبکه‌های مجازی پرطرفدار است افراد باید روش مناسبی برای معرفی غذا پیدا کنند تا بتوانند به فروش خوبی برسند.
اما توسعه یافتن صنعت گردشگری غذا در ایران تنها به اقتصاد کشور و ایجاد بستری مناسب برای اشتغال جوامع محلی استان‌ها نمی‌انجامد بلکه به تداوم فرهنگ در ابعاد مختلف کمک می‌کند. خوب است بدانید که ایران نیز با توجه به تنوع آب و هوایی و تنوع سنت‌های غذایی از این نظر پتانسیل خوبی برای رشد دارد برای مثال می‌توان به « گلاب‌گیری کاشان » که در فصل بهار انجام می‌شود اشاره کرد که گردشگران بسیاری را هر ساله به خود جذب می‌کند به نوعی که در روزهای آخر گلاب گیری رزرو کردن هتل در کاشان برای گردشگران بسیار سخت است و این موضوع مسافران را دچار مشکل می‌کند و همین اتفاق باعث می‌شود تا جوانان روستایی به تداوم سنت‌های قومی توجه کنند و غذاهای محلی خود را حفظ کنند.
راه حلی برای رسیدن به موفقیت
« سامان گلریز » سر آشپز مشهور ایرانی، از موفقیت در زمینه گردشگری غذا در ایران به «دیباچه» میگوید: گردشگری غذا در ایران زمانی می‌تواند موفق عمل کند که روستا‌ییان برای معرفی مواد غذایی خود جشنواره‌هایی برپا کنند و در جهت برندسازی مواد غذایی اقداماتی انجام دهند، به همین واسطه می‌توانند بسیاری از مشتری‌های داخلی و خارجی را با مواد غذایی بومی ایران آشنا کنند و گردشگران طعم‌های متفاوت غذا را تست کنند، آشنایی گردشگران با مواد غذایی ایران نه تنها به معرفی غذاهای ایرانی بلکه در زمینه اقتصاد کشور هم کمک می‌کند.
رستوران قدیمی در ایران وجود ندارد
گلریز میگوید: در ایران رستوران با قدمت 200 یا 300 ساله وجود ندارد، گاهی اوقات در سطح شهر شاهد تخریب مغازه قدیمی که در آن مواد غذایی وجود داشت هستیم، و بعد از مدتی که از آن محدوده رد می‌شویم، می‌بینیم آن مغازه را به موبایل فروشی تبدیل کردند و با تغییر کاربری رستوران قدیمی مواجه می‌شویم، چنین اقداماتی است که باعث می‌شود گردشگری غذا در ایران جایگاه مناسبی نداشته باشد، با این حال اکنون نکات مثبتی هم در این رابطه به چشم می‌خورد ، نکته‌ایی مثل تشکیل تور‌هایی برای به نمایش گذاشتن غذاهای دریایی برای گردشگران، که از این طریق گردشگران با غذاهای دیگر مناطق آشنا می‌شوند، اما ایجاد تورهای گردشگری مناطق بومی به تنهایی نمی‌توانند موفق عمل کنند بلکه نیازمند همکاری ارگان‌های دیگر مثل محیط‌زیست، میراث فرهنگی و..... هستند. اومی‌گوید: در کشوری مانند ایتالیا برای هر نوع مواد غذایی که در آنجا وجود دارد جشنواره‌ایی برپا می‌شود و از این طریق هزاران گردشگر را به کشور خود می‌کشانند، گرچه که در ایران هم چندین جشنواره غذا برپا شده اما نتوانسند توریست خارجی را جذب کشورکنند و این موضوع به عملکرد ضعیف افرادی که در جشنواره‌ها فعال هستند مربوط می‌شود.
گردشگری غذا دست به دامن سازمان میراث فرهنگی می‌شود!!
برای یافتن جایگاه مناسب در زمینه گردشگری غذا باید چاره‌ایی اندیشید تا مردم از اقصی نقاط جهان طعم لذیذ غذای ایرانی را بچشند، طعم خوش غذای ایرانی با مزه غذای کشوری مانند چین به هیچ وجه قابل مقایسه نسیت با این حال تعداد طرفداران غذاهای چینی بیشتر طرفداران غذای ایرانی در سطح جهان است، اما باید به گونه‌‌ایی عمل صورت بگیرد تا غذای ایرانی در دنیا مطرح شده و از همین طریق توریست وارد کشور شود.
گلریز در ادامه میگوید: جذب توریست به ایران نیازمند سرمایه‌گذاری است و سازمان میراث فرهنگی باید به‌گونه‌ایی عمل کند تا گردشگر برای ورود به ایران انگیزه و علاقه کافی را داشته باشد، همچنین باید گفت اگر سازمان میراث فرهنگی بتواند افرادی را از کشورهای دیگر که در زمینه موادغذایی سررشته‌ایی دارند به ایران دعوت کنند تا جشنواره غذاهای ایرانی را در معرض دید آنان قرار دهند می‌توانند وضعیت گردشگری غذا را به سمت بهبودی سوق دهند. اما نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که چطور می‌توان نظر مردم را به سرو غذاهای اصیل ایرانی جلب کرد به صورتی که حتی مردمانی که در ایران زندگی می‌کنند بیشتر از غذاهای اصیل به جای فست‌فودهای ناسالم استفاده کنند.
در همین رابطه سامان گلریز میگوید: در حال‌حاضر نسبت به سال‌های گذشته افراد کمتر از فست‌فود‌ها استفاده می‌کنند اما اگر بخواهیم مردم بیشتر از غذاهای اصیل ایرانی استفاده کنند باید تا جایی که امکان دارد غذاها را بروزرسانی کنیم. او میگوید: برای انجام این کار باید از علم و نظر متخصصان تغذیه استفاده شود تا آنها بتوانند غذاهای جدیدی را ارائه دهند و غذاهای جدیدی را وارد بازار کنند از این طریق مردم کمتر سراغ غذاهای غیر ایرانی می‌روند.
تاسیس دانشگاه بین‌المللی آشپزی در ایران
گلریز درباره ناشناخته بودن غذاهای ایرانی در جهان میگوید: سال‌هاست که توریست کم وارد ایران شده است و این موضوع به عدم تبلیغات ایرانیان در جهان باز می‌گردد، تبلیغات نادرست ایرانیان در سطح جهان باعث شده تا دیگران اطلاعات دقیقی در مورد غذاهای ایرانی نداشته باشند. اما نکته دیگری که وجود دارد این است که تا چند سال گذشته در ایران دانشگاه بین‌المللی آشپزی وجود نداشته که آشپز‌ها بتوانند در آنجا درس آشپزی بخوانند و بعد از اتمام درس خود راهی کشورهای دیگر شوند و غذاهای ایرانی را به نمایش بگذارند. اما حالا چندین دانشگاه در زمینه آشپزی در ایران تاسیس شده و این موضوع می‌تواند وضعیت وخیم گردشگری غذا ایران را نجات دهد.
گفت و گو از : زهرا شفاعی
