«دونده» نوستالژی دهه شصتی ها! و شاید فیلمی درباره کودکان کارِ آن روزها!

به گزارش خبرنگار سینمایی دیباچه، سینمای دهه 60 ایران همیشه مورد توجه بوده است، زیرا آبستن اتفاق هایی چون انقلاب اسلامی و 8 سال جنگ تحمیلی است. در این دهه آثار سینمایی بسیاری تولید شدند، اما تنها برخی از آنها ارزش هنری بالایی دارند و در سینمای ایران ماندگار شده اند. فیلم «دونده»، یکی از همین آثار است که در زمان خودش مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت، زیرا در آن زمان فیلمی برای کودکان و نوجوانان تولید نمی شد. 

فیلم سینمایی «دونده» ساخته امیر نادری، یکی از کارگردان های به نام ایرانی است که با اینکه سالهاست از ایران رفته، اما آثارش همچنان مورد توجه منتقدان و سینماگران بوده است.  

فیلم «دونده» را مجموعه ای از عوامل حرفه ای سینما ساخته اند. تدوین این فیلم به عهده بهرام بیضایی بوده و امیر نادری فیلمنامه آنرا با همکاری بهروز غریب پور، مدرس، پژوهشگر و نویسنده و کارگردان این روزها نوشته است. 

فیلم «دونده» را می توان یکی از آثار موفق ژانر کودک و نوجوان دانست. در این فیلم ماجرا از این قرار است که امیرو نوجوان تنها رویای رفتن به آن سوی خلیج فارس را در سر دارد. او بطری های خالی، قوطی و خرده ریزهای دیگر را از میان زباله ها جمع می کند و با واکس زدن کفش خارجی های ساکن در آبادان روزگار می گذراند.

 امیرو به مجله های خارجی نیز علاقه مند است و آنها را جمع می کند؛ او که سواد خواندن نوشتن ندارد با کنجکاوی به یادگیری الفبا می پردازد و این بخش از فیلم جزو سکانس های ماندگار آن است. امیرو در طول فیلم فقط به هدفش و رسیدن به آن فکر می کند و در نهایت در سکانسی نمادین و پر تنش در مسابقه ای که میان او و هم سن و سالهایش برگزار می شود و بر سر تکه ای یخ است برنده می شود و به مدد کارگردانی درخشان امیر نادری و تدوین خوش ریتم بهرام بیضایی، مخاطب را در این لذت سهیم می کند. 

به نظر می رسد، امیر نادری که خود کودکی سختی داشته و با دستفروشی و تخمه فروشی جلوی سینماها روزگار گذرانده توانسته با شناختی که از کودکان آن منطقه و شرایط اقلیمی جنوب دارد فیلمی درخشان را در کارنامه اش ثبت کند. 

امیر نادری با ساخت فیلم «دونده» افتخارات زیادی کسب کرد؛ او در سال 1985 برای ساخت این فیلم برنده جایزه بالن طلایی از جشنواره سه قاره «نانت» شده و در همان سال جایزه ویژه جشنواره بین المللی «سنگاپور» را از آن خود کرده است. جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین المللی فیلم کودکان «سینه جونیور» نیز، یکی دیگر از افتخارات فیلم «دونده» است که در سال 2000 به امیر نادری اهدا شده است. 

«دونده» پس از فیلمهای «خداحافظ رفیق»، «تنگنا»، «ساز دهنی»، «تنگسیر»، «انتظار»، «مرثیه» و «ساخت ایران» هشتمین اثر سینمایی امیر نادری حساب می شود و کانون پرورش فکری نوجوانان تهیه کننده آن بوده است. 

امیر نادری، یک سال پس از ساخت «دونده»، فیلم «آب باد خاک» را تولید کرد و پس از توقیف آن برای همیشه از ایران رفت! اما همچنان سینما دغدغه  اصلی اوست. 

 نادری تاکنون فیلمهای «برنده»، «آ.ب.ث.. منهتن»، «ماراتن»، «دیوار صوتی»، «وگاس» «کات» و «60 ثانیه تنهایی در سال صفر» را ساخته و به تازگی فیلم «کوه» او که در چند جشنواره خارجی مورد توجه قرار گرفته در سینمای هنر وتجربه اکران شده است.