نمایش «رفقا و رقبا» یکی از آثار گروه «نقاشی تئاتر» است که اجرای آن از روز دوشنبه 23 مردادماه در سالن انتظامی خانه هنرمندان آغاز شده است.

روح الله ایرجی کارگردان این نمایش درباره چگونگی شکل گرفتن گروه « نقاشی تئاتر» به خبرنگار سینمایی دیباچه گفت: زمانی که در سالهای 85، 86 در دانشگاه سینما تئاتر ارشد می خواندم به این فکر کردم که چطور می توان بدون دکور و صرف هزینه زیبایی شناسی لازم را در صحنه ایجاد کرد و پس از آن در آثارم از نقاشی استفاده کردم، زیرا حضور هنرهای تجسمی و دیگر هنرها در تئاتر و در نهایت به اشتراک گذاشتن یک هنر واحد مد نظرم بود و با نقاشی به کار کرد دراماتیک آن رسیده ام.

روح الله ایرجی افزود: در تجربه نمایش «یال بال زال» که آن را در سال 1391 در خانه نمایش و پس از آن در جشنواره آیینی سنتی به روی صحنه بردم از نقاشی به جای دکور استفاده کردم و از نتیجه آن راضی بودم.

ایرجی ادامه داد: در دوران دانشجویی نیز تجربه اجرای آثار غربی را داشتم و در نمایش «هذیان دو نفره» نوشته اوژن یونسکو، که آن را در سال 1393 به روی صحنه بردیم، تلاش کردم که نقاشی در نحوه روایت و طراحی صحنه کاربردی باشد، به طور مثال علاوه بر اِلِمان های مختلف تابلوی گرونیکای پیکاسو را روی صحنه داشتیم و بسیار کارآمد بود.

روح الله ایرجی با تأکید براینکه یکی از دغدغه هایش پرداختن به نمایش ایرانی است، گفت: یکی دیگر از دلایل استفاده ام از نقاشی در تئاتر عنصر روایت گری در نمایش های ایرانی است. در نمایش های قهوه خانه ای و نقالی و پرده خوانی نقاشی حضوری موثر دارد و بخش جدا نشدنی از کار است؛ البته نباید فراموش کرد که متون ایرانی به لحاظ اندیشه و عرفان و حتی از لحاظ تکنیک بسیار غنی و قوی هستند و جای کار بسیاری دارند.

ایرجی گفت: افتخار شاگردی اساتیدی چون حمید امجد و محمدرحمانیان را داشته ام که خود شاگرد استاد بیضایی بوده اند و نمایش ایرانی را به خوبی می شناسند و نکات بسیاری در این زمینه از آنها آموخته ام.

این هنرمند فعال عرصه تئاتر در ادامه گفت: حدود سالهای 89 تا 90 بر روی پژوهش های تعزیه دقیق شدم  و با مطالعه مقالات چلکفسکی و مرحوم شهیدی و همچنین آثاری از استاد بهرام بیضایی و دیگران، طی بررسی هایم به این نکته رسیدم که از دوران زندیه و قاجاریه به بعد رقابت در میان دست اندرکاران هنر دینی تعزیه پررنگ شد و دیگر به جای توجه به اصل ارزش ها و وجه قلبی-ایمانیِ آن ها، اهداف دنیوی را دنبال می کردند.

این کارگردان درباره قصه نمایش «رفقا و رقبا» نیز گفت: در آخرین اثر نمایشی ام، حاج شعبان عطار در تدارک برگزاری مجلس تعزیه باشکوهی با حضور رجال درباری و سفرای فرنگ است که دسته رقیب یعنی اسماعیل شمر قصاب و خواهرزاده اش با گروگان گرفتن قنبر، نوکر حاج شعبان سعی در برهم زدن مجلس او و ناکامی اش دارند . اما در جدال میان این رفقا و رقبا ، با حضور رندانه و تدبیر قنبر ماجرا به گونه ای دیگر رقم می خورد

روح الله ایرجی درباره دغدغه هایش برای نگارش و اجرای آخرین اثرش «رفقا رقبا» نیز گفت: دیدن رقابت های دنیوی و سطحی نگری به ارزش های دینی، دغدغه ای برای نوشتن شد. چراکه آن ابزاری برای رقابت شده و دیگر خبری از پاکی و قرب الهی در آن نبود.

روح الله ایرجی درباره چگونگی نگارش و اجرای نمایش «رفقا و رقبا» نیز گفت: نگارش نمایشنامه این اثر که به صورت غیر متمرکز به آن می پرداختم چند ماهی زمان برد و در نهایت در سال 1390 به پایان رسید که طی این مدت با استفاده از نظر بزرگان و اساتید آن را کامل کردم؛ هرچند طی این سالها هنرمندانی به اجرای نمایش «رفقا و رقبا» تمایل نشان داند می خواستند آن را به روی صحنه ببرند که نپذیرفتم تا درزمانی مناسب خودم آن را کارگردانی کنم و به اتفاق گروهم به روی صحنه ببرم.

ایرجی درباره اجرای «رفقا و رقبا» نیز گفت: پاییز سال پیش نمایشنامه «رفقا و رقبا» را به دبیرخانه جشنواره آیینی سنتی ارائه کردم و متن پذیرفته شد و آنرا امسال در هجدهمین دوره از این جشنواره به روی صحنه خواهیم برد، اما از آنجاییکه نمی خواستم اعضای گروهم را از دست بدهم آن را در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان به روی صحنه برده ام.

این نویسنده و کارگردان، درباره چگونگی انتخاب سالن استاد انتظامی برای اجرای نمایشش گفت: معتقدم اگر اثر حرفی برای گفتن داشته باشد دیده می شود هرچند سالن و کیفیت آن نیز در این دیده شدن موثر است اما سالن های دولتی نیز مانند سالن های خصوصی موارد و مشکلات خاص خود را دارند و در انتخاب آنها محدودیت هایی وجود دارد.

روح الله ایرجی در پایان گفت: با اینکه ابعاد سالن استاد انتظامی برای اجرای نمایشم مناسب است اما مانند دیگر سالن ها کاستی هایی دارد که کمبود نور و کارمند برخی از آنهاست. با این حال امیدوارم نمایشم دیده شود و خوب بفروشد.

گفتنی است نمایش «رفقا و رقبا» به نویسندگی و کارگردانی روح الله ایرجی است و جمشید صفری، سهیل ساعی، مهرداد باقری، هادی شیرمحمدی، مهدیس توکلی، رها آرشید، فرشته شیرآقایی، سعید خسروی، فرشته شیرآقایی، عباس کاکاوند، شهاب راحله، علیرضا باقری در آن بازی می کنند.

نمایش «رفقا و رقبا» تا دوشنبه 13 شهریورماه در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان به روی صحنه است و رأس ساعت 20:30 اجرا می شود. نکته قابل ذکر اینکه، نمایش «رفقا رقبا» شب پایانی جشنواره آیینی سنتی،سه شنبه 14شهریورماه در سالن چارسوی تئاتر شهر در دو نوبت به روی صحنه خواهد رفت.