به گزارش خبرنگار سینمایی دیباچه، سینمای ایران از سال 1360 شکل و شمایل تعریف شده ای پیدا کرد و فیلمسازان پس از مدتی وقفه بازهم به سینما آمدند و فیلمهای بسیاری را تولید کردند که در میان آنها آثار مطرحی نیز موجود داشت. حاجی واشنگتن یکی از همان فیلمهاست.

«حاجی واشنگتن» قصه غم انگیز حسینقلی خان صدرالسلطنه، نخستین سفیر ایران در آمریکاست و عزت الله انتظامی نقش او را بازی می کند.

«حاجی واشنگتن» فیلمی است ساخته علی حاتمی شاعر سینمای ایران؛ اثری با ارزش که در سال 1361 پس از اکران در جشنواره فیلم فجر توقیف شد و سرانجام در خردادماه 1377 اکران عمومی شد.

فیلم سینمایی «حاجی واشنگتن» قرار بود در آمریکا ساخته شود، اما مشکلات سیاسی موجود میان ایران و آمریکا باعث شد علی حاتمی و عواملش برای ساخت آن به ایتالیا بروند و در شرایط سخت مالی آن را تولید کنند.

فیلم «حاجی واشنگتن» در ابتدا اثری کمیک است اما هرچه می گذرد تراژیک تر می شود. حسینقلی خان صدرالسلطنه در سال 1306 هجری قمری به دستور ناصرالدین شاه به عنوان سفیر ایران به آمریکا می رود. او که در ابتدا از حضور در آمریکا ذوق زده است به تدریج خدمت گزاران را اخراج می کند؛ زیرا بودجه سفارتخانه به تدریج قطع می شود. او که خود را یک تبعیدی دور از وطن می داند در زمان اقامتش در آمریکا با آدمهای متفاوتی دم خور می شود و اتفاق های جدیدی را تجربه می کند که با روحیاتش جور نیست؛ و در نهایت شرایط موجود و فشارهای مختلف از سوی آمریکا و اطرافیان باعث می شود او را به ایران باز گردانند و شغل دیگری به او بدهند؛ و این چنین است که سرنوشت نخستین سفیر تحقیر شده ایرانی رقم می خورد.

از سکانس های مطرح «حاجی واشنگتن» می توان به فصل قربانی کردن گوسفند توسط حسینقلی خان صدرالسلطنه اشاره کرد که جمله معروفش «آئین چراغ خاموشی نیست» بر سنگ قبر زنده یاد حاتمی حک شده است.

«حاجی واشنگتن» پس از فیلمهای «حسن کچل»، «طوقی»، «باباشمل»، «قلندر»، «خواستگار»، «ستارخان»، «سوته دلان»، هشتمین اثر علی حاتمی است و تنها بازیگر اصلی آن عزت الله انتظامی است و مهرداد فخیمی فیلمبردار آن را به عهده داشته و محمدرضا لطفی آهنگسازی آن را انجام داده است.