به گزارش خبرنگار سینمایی دیباچه طی دو سه سال اخیر چند اثر سینمایی بنا به دلایلی اکران نشدند و به نوعی توقیفی به حساب می آیند. 

طبق گفته محمدمهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی قرار است به زودی کمیته ویژه ای متشکل از چند کارشناس تشکیل شود تا فیلمهای بدون پروانه نمایش بار دیگر بررسی شوند.

حبیب ایل‌بیگی معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی نیز در اینباره گفته است: این کمیته در حال بررسی فیلم‌‌های مختلف است تا بتوانیم به مرور فیلم‌هایی که مشکل داشتند را بازبینی و راهکاری پیدا کنیم، برای رفع مشکلشان و فکر می‌کنم در آینده‌ای نزدیک بتوانیم در خصوص فیلم‌هایی که توسط این کمیته بازبینی شده و گفت‌وگوهایی که حتما با خود دست‌اندرکاران فیلم‌ها خواهد شد، گزارش کاملی بدهیم و جزئیات را اعلام کنیم.

اما کدام فیلم ها پروانه نمایش ندارند و چه سرنوشتی در انتظار آنهاست؟ فیلم های توقیف شده طی سالهای اخیر به بیست اثر می رسند که در دو گزارش ارائه خواهند شد.

ده فیلم اول لیست توقیفی ها

1-«خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری

«خانه پدری» فیلمی به کارگردانی و نویسندگی کیانوش عیاری است که در سال ۱۳۸۹ تولید شده و بازیگرانی چون مهدی هاشمی، شهاب حسینی، مهران رجبی، ناصر هاشمی، نازنین فراهانی، مینا ساداتی، معصومه بافنده در آن ایفای نقش می کنند.

«خانه پدری» به آدمها و اتفاق‌های یک خانه قدیمی در سال 1308می پردازد و روند آن تا سال 1379 ادامه پیدا می کند. فیلم داستان قتل یک دختر توسط پدر و برادرش را که در دهه ۱۳۰۰ رخ می‌دهد را رعایت می‌کند که نشان می‌دهد این قتل اثراتش تا دهه‌های بعد نیز می‌ماند.

این فیلم در چند اپیزود ساخته شده و مسائل و مشکلات زنان ایران را در هفتاد سال اخیر به تصویر کشیده است.

کیانوش عیاری کارگردان سینمای ایران در آخرین ساخته خود به سراغ مردسالاری در جامعه ایران رفته است و در فیلم خانه پدری تلاش کرده نشان دهد که بخشی از حقوق زنان چگونه در پس این مردسالاری از بین می‌رود.

«خانه پدری» هرگز به نمایش عمومی در نیامد و بعد از فشارهای رسانه‌ای و اصرار منتقدان و نویسندگان سینمایی فقط یک نوبت آن هم در سالن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اهالی رسانه به نمایش درآمد. این فیلم مورد استقبال اهالی رسانه و منتقدان قرار گرفت هر چند نظرات موافقی نیز وجود داشت. نیروی انتظامی نیز به عنوان یکی از تهیه کنندگان فیلم در ساخت فیلم مشارکت دارد و هنوز رضایت خود را برای اکران فیلم اعلام نکرده است.

فیلم «خانه پدری» پس از ۳ سال توقیف در سی و دومین جشنواره فیلم فجر اکران شد.

2-«آشغالهای دوست داشتنی» ساخته امیر شهاب رضویان

فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» اثری است با بازی شهاب حسینی، اکبر عبدی، شیرین یزدان بخش، حبیب رضایی، هدیه تهرانی، نگارجواهریان.

این فیلم که چندی پیش بعد از ۱۲سال توقیف، در گروه سینمایی هنر و تجربه در تهران اکران شد؛ در سال ۱۳۹۱ در زمان دولت محمود احمدی‌نژاد ساخته شد و قصه آن درباره حوادث پس از انتخابات سال 1388 است و به همین دلیل موفق به دریافت پروانه نمایش نشد.

در مهر ۱۳۹۳، کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با ارسال نامه‌ای به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار عدم صدور مجوز اکران این فیلم و ۷ فیلم دیگر شد که از آنها با عنوان «فیلم‌های مرتبط با فتنه» نام برده شده‌است.

3-«مادر قلب اتمی» ساخته علی احمدزاده

«مادر قلب اتمی» فیلمی است به نویسندگی و کارگردانی علی احمدزاده، که در سال ۱۳۹۲ ساخته شده است.

داستان فیلم با مهمانی کامی آغاز می‌شود که قصد دارد ایران را برای همیشه به مقصد تونس ترک کند.

فیلم «مادر قلب اتمی» سرنوشت نامعلومی دارد و با توجه به چندین بار اصلاحیه هنوز موفق به دریافت پروانه نمایش نشده است. شورای پروانه نمایش مذاکراتی با سازندگان فیلم داشت و آنها بر سر اصلاح ۸ دقیقه از فیلم به توافق رسید و قرار شد بخش‌هایی از فیلم اصلاح شود و در بخش‌هایی با صدای بازیگران نریشن‌هایی به فیلم اضافه شود.

دست اندرکاران فیلم، اصلاحیه اولیه را اعمال کردند و درحالیکه پیش بینی می‌شد این بار پروانه نمایش فیلم بدون مشکل صادر شود بازهم سازمان سینمایی از صدور پروانه نمایش خودداری کرد.

گویا شورای پروانه نمایش با نسخه اصلاح شده مشکلی ندارد اما اداره نظارت و ارزشیابی تصمیم گرفته فعلاً «مادر قلب اتمی» اکران نشود.

4-«ارادتمند؛ نازنین، بهاره، تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی

فیلم«ارادتمند؛ نازنین، بهاره و تینا» فیلمی است به کارگردانی و نویسندگی عبدالرضا کاهانی که در سال 1395 تولید شده و بازیگرانی چون مهناز افشار، طناز طباطبایی، آیدا ماهیانی، مهران غفوریان و سحر دولتشاهی در آن بازی می کنند.

این فیلم از ابتدا بدون پروانه ساخت تولید شد و هنوز اجازه اکران پیدا نکرده است.

5- «رستاخیز» ساخته احمدرضا درویش

«رستاخیز» فیلمی تاریخی مذهبی است به کارگردانی و نویسندگی احمدرضا درویش که در سال ۱۳۹۱ تولید شده و بازیگرانی چون آرش آصفی، پوریا پورسرخ، حسن پورشیرازی، فرهاد قائمیان، بابک حمیدیان، بهادر زمانی، بهنام تشکر و انوشیروان ارجمند در آن بازی می کنند.

«رستاخیز» در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر در ۱۱ بخش نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود و در نهایت در ۸ بخش از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی برنده سیمرغ بلورین شد.

این فیلم در ۲ دی ۱۳۹۲ در سینما فرهنگ با حضور برخی اعضای دولت اکران خصوصی شد و در ۱۶ بهمن ۱۳۹۲ در کاخ جشنوارهٔ فجر همزمان با برگزاری سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد.

فیلم رستاخیز در روز ۲۴ تیر ۱۳۹۴ با مجوز قانونی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به اکران عمومی درآمد اما ساعاتی پس از آن درپی مخالفت علما و مراجع با محتوای آن و به تصویر کشیدن چهره برخی از پرده سینماها به پایین کشیده شد.

6-« عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان

فیلم «عصبانی نیستم!» در سال 1392 تولید شد و باران کوثری، نوید محمدزاده و رضا بهبودی در آن بازی می کنند.

این فیلم درباره نوید، دانشجوی ستاره دار و اخراجی است که برای فراهم آوردن حداقل شرایط زندگی در رویارویی با بی‌اخلاقی‌های جامعه با خود تمرین می‌کند تا «عصبانی» نباشد و در تلاش است تا دختر مورد علاقه اش «ستاره» را از دست ندهند.

با وجود آنکه این فیلم سینمایی، قرارداد خود را در شهریور ۱۳۹۳ در گروه سینما آفریقا به ثبت رساند و قرار شد پس از اکران فیلم خواب‌زده‌ها به نمایش درآید، در مهرماه همان سال، کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با ارسال نامه‌ای به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خواستار عدم صدور مجوز اکران این فیلم و ۷ فیلم دیگر شد که از آنها با عنوان «فیلم‌های مرتبط با فتنه» نام برده شده‌است. به گفته احمد سالک: «برخی فیلم‌ها با این که مجوز فیلمنامه و تولید دریافت کرده‌اند اما در هنگام ساخته شدن، به حاشیه رفته‌اند و نمایش آنها به مصلحت نظام نیست». در آبان همان سال، علی جنتی، وزیر ارشاد وقت، از عدم اکران این فیلم تا زمان اعمال سانسورهای جدید خبر داد و اعلام کرد که وی، شخصاً اقدام به مشاهده فیلم و میزان اعمال سانسور بر روی آن، می‌نماید.

7-« گزارش یک جشن» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا

فیلم «گزارش یک جشن» اثری است به کارگردانی و نویسندگی ابراهیم حاتمی‌کیا با بازی رضا کیانیان، مریلا زارعی، رؤیا تیموریان، طناز طباطبایی، داریوش ارجمند، شبنم مقدسی که در سال 1389 تولید شده است.

«گزارش یک جشن» از مسایل ملتهب جامعه سخن به میان می‌آورد و به مسئله جوانان به‌عنوان یکی از بحران‌های امروز جامعه می‌پردازد.

در مقاطع گوناگون اعلام شده بود كه اين فيلم با انجام اصلاحات اندك، مشكلي براي اكران ندارد اما گويا وضعيت به شكلي پيش رفته كه در نهايت، سازمان سينمايي تصميم گرفت حقوق مالكيت اين فيلم سينمايي را خريداري كند. اولين واكنش‌ها به «گزارش يك جشن» مربوط به نخستين نمايش آن در جشنواره فيلم فجر سال 89 است و پس از آن بسياري معتقد بودند كه اين فيلم متفاوت از ابراهيم حاتمي‌كيا با مشكلاتي در اكران روبه‌رو خواهد شد.

این فیلم در بیست ونهمین دوره جشنواره فیلم فجر در ۲ بخش بهترین صدابرداری و بهترین طراحی صحنه و لباس نامزد سیمرغ بلورین بود.

8-« خرس» ساخته خسرو معصومی

«خرس» فیلمی است به کارگردانی و نویسندگی خسرو معصومی و تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی، با بازی پرویز پرستویی، مریلا زارعی، فرهاد، اصلانی، علی اوسیوند که سال ۱۳۹۰ تولید شده است.

این فیلم داستان مرد رزمنده‌ای است که پس از سال‌ها اسارت در هنگام بازگشت به منزل با ازدواج همسرش روبه رو می‌شود.

خسرو معصومی در آخرین فیلم خود خرس باز هم به شمال رفته بود و این بار داستان یک رزمنده بازگشته از جنگ را روایت می‌کرد. فیلم در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و مورد استقبال قرار گرفت. اما بعد از جشنواره در یک تصمیم تعجب‌برانگیز مجوز اکران خارجی فیلم صادر شد اما مجوز اکران داخلی صادر نشد.

9-« خانه دختر» ساخته شهرام شاه‌حسینی

«خانه دختر» فیلمی است به کارگردانی شهرام شاه‌حسینی با بازی حامد بهداد، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، محمدرضا هدایتی و بهناز جعفری محصول سال ۱۳۹۳ است.

این فیلم داستان دو دختر دانشجوست که به دنبال کشف راز مرگ هم دانشگاهی خود، درست در روز پیش از مراسم عروسی اش هستند. در همین بین مرتضی قصد دارد خانه کوچکشان را زیر قیمت بفروشد تا زودتر از محله و نگاه سنگین مردمانش فرار کند.

فیلم سینمایی «خانه دختر»، نخستین فیلم بلند سینمایی به کارگردانی شهرام شاه حسینی است و در سی و سومین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد.

منصور با بازی حامد بهداد و بهار با بازی رعنا آزادی ور نقش این زوج را بازی می کنند و ابتدای این فیلم دوستان دانشجوی بهار با بازی پگاه آهنگرانی و باران کوثری مشغول خرید و آماده کردن خود برای این عروسی هستند که شخصی به آنها اطلاع می دهد بهار فوت کرده است و مراسم عروسی برگزار نمی شود.

احتمالأ مشکل این فیلم موضوع آن است که باعث شده مسئولان با اکران آن مخالفت کنند.

10-« پریناز» ساخته بهرام بهرامیان

«پریناز» فیلمی است به کارگردانی بهرام بهرامیان و نویسندگی بابک کایدان که در ٔ سال ۱۳۸۹ تولید شده و بازیگرانی چون فاطمه معتمدآریا، مصطفی زمانی، فرهاد آئیش، مژگان بیات، طناز طباطبایی، حمید فرخ نژاد، شبنم قلی خانی، فرخ نعمتی در آن ایفای نقش می کنند.

ماجرا از این قرار است که، پریناز پس از مرگ مادر، به سراغ خاله‌اش می‌رود که تنها کسی است که می‌تواند به او پناه بدهد. خاله از پذیرفتن او امتناع می‌کند. اما سرانجام در ماجراهایی پریناز بالاجبار با خاله‌اش (که تنها کسی است که دارد) زندگی می‌کند.

فیلم «پریناز» به‌رغم اینکه قرار بود در سی‌امین جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشد به دلیل ممیزی‌های وارد شده از جشنواره حذف شد و حتی پس از آن نیز نتوانستیم پروانه نمایش دریافت کنیم.

«اصل ماجرای توقیف «پریناز» از این قرار بود که شخصیت اصلی داستان که فاطمه معتمدآریا ایفاگر نقش اوست و زنی است بسیار مومن و مذهبی مشکلات شدیدی در زمینه وسواس‌های فکری دارد و این اختلالات شخصیتی مشکلات زیادی را برای او خانواده‌اش ایجاد کرده است. هر چند که در پایان فیلم تمامی ایرادهای وی برطرف می‌شود اما مدیران سازمان سینمایی آن زمان می‌گفتند یک زن چادری به هیچ وجه نباید دارای عیب و ایرادهای اخلاقی و اختلالات روانی و شخصیتی باشد.

«پریناز» دومین فیلم بلند سینمایی بهرام بهرامیان است که در سال 89 ساخته شد و فاطمه معتمدآریا، حمید فرخ‌نژاد، طناز طباطبایی، فرهاد آئیش، مصطفی زمانی و... در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.