جلیل شهناز چیره دستی که با همه جانش تار می نواخت!

به گزارش خبرنگار دیباچه، امروز یکم خرداد، زادروز یکی از نوازندگان چیره دست موسیقی ایرانی است که آثار با ارزش و ماندگاری از خود به جا گذاشته است؛ جلیل شهناز! تار نوازی که نواهای ماندگارش تا سالهای سال شنیدنی است و روح آدمی را نوازش می کند. 

جلیل شهناز، موسیقی دانی است که محمدرضا شجریان در سال 1387 برای پاس داشتن او، گروهش را «شهناز» نام  نهاد.

جلیل شهناز در سال 1300 زاده شد و در میان خانواده ای هنرمند رشد کرد. پدر او «شعبان خان» تار  و سه تار و سنتور می نواخت و عمویش سارنگ کمانچه می زد. وجود خانواده ای هنرمند باعث شد جلیل شهناز از کودکی به ساز علاقه مند شود و از برادر بزرگترش حسین نواختن بیاموزد و بالاخره تمرین و ممارستش او را به آنجا رساند که در سنین جوانی از نوازندگان درجه یک اصفهان شد.

جلیل شهناز در سال ۱۳۳۶ به دعوت سازمان رادیو به تهران آمد و در برنامه‌های گوناگونی مانند  «گلها» به عنوان تکنواز و همنواز به فعالیت پرداخت.

جلیل شهناز در طول زندگی هنری اش با نامداری چون پرویز یاحقی، همایون خرم، حسین تهرانی، حسن کسائی، حسین خواجه امیری، تاج اصفهانی، حسن زیرک همکاری کرد و آثار ماندگاری از خود به جا گذاشت. او در سال 1360 به همراه فرامز پایور، محمد اسماعیلی، محمد موسوی و علی اصغر بهاری، گروه «اساتید موسیقی ایران» را تشکیل داد و در همان سالها به اروپا، آسیای و آمریکا سفر کرد تا موسیقی ایرانی را به دیگر کشورها بشناساند.

این هنرمند ارزنده در سال 1383 به عنوان چهره ماندگار هنر و موسیقی برگزیده شد و در 27 تیرماه همان سال مدرک درجه یک هنری (معادل دکترا) را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.

هنر جلیل شهناز تا به آنجا والا است که محمدرضا شجریان درباره او گفته است: ساز شهناز در من زندگی می‌کند و من با ساز شهناز زندگی می‌کنم. من تنها خواننده‌ای هستم که خودم را شاگرد جلیل شهناز می‌دانم. ساز این نوازنده بی بدیل، یک ساز آوازی است؛ برخلاف دیگر نوازنده‌ها که ۸۰ درصد سازی می‌زنند و فقط ۲۰ درصد آوازی. جلیل شهناز به بیان واقعی در نوازندگی تار رسیده است؛ چرا که در گیرودار ردیف و تقلید از دیگران نماند و مانند آبشاری خروشان در جریان است.

جلیل شهناز 92 سال پربار زندگی کرد و مرگش داغ بزرگی بر دل بزرگان معاصر موسیقی گذاشت؛ این هنرمند 27 خردادماه 1392 در بیمارستان «آراد» تهران دیده از جهان فرو بست. یادش زنده است، پس زنده است!

یادداشت وحید خانه ساز