به گزارش خبرنگار سینمایی دیباچه، امروز ۱۸ فروردین ماه است. هفده سال پیش در چنین روزی محمدعلی فردین، ورزشکار و بازیگر سینمای ایران پس از سالها دوری از سینما در گذشت و انبوهی از علاقمندان و سینما با تشییع پیکرش، او را تا خانه ابدی همراهی کردند؛ تا یکی از ستارگان بی بدیل سینما برای همیشه در آرامگاهش آرام گیرد.

محمدعلی فردین از تولد تا قهرمانی اش در کشتی

محمدعلی فردین در ۱۵ بهمن ۱۳۰۹ به دنیا آمد. پدرش کارمند اداره تسلیحات و بازیگر تئاتر بود. فردین دوران ابتدایی را در دبستان ترقی در خیابان شهباز، و دوره متوسطه را در دبیرستان آذر در خیابان شاه‌آباد گذراند و موفق به اخذ دیپلم شد؛ او در سن ۱۸ سالگی راهی سربازی شد؛ اما پیش از آن در سن شانزده سالگی، با وجود مخالفت ﻫای پدر به فوتبال، ژیمناستیک، شنا، بدنسازی و در نهایت به کشتی پرداخت و پس از آشنایی با زنده یاد غلامرضا تختی زیر نظر حبیب الله بلور مربی بنام آن دوران کشتی را به صورت حرفه ای آموخت و دنبال کرد و نخستین بار در مسابقات قهرمانی کشور در رشته آزاد در سال ۱۳۳۲ در اصفهان در وزن ششم مدال برنز گرفت و در سال ۱۳۳۳ در انتخابی تیم ملی در وزن ۷۳ کیلو برگزیده شد و راهی تیم ملی شد و در دومین دوره مسابقات جهانی در سال ۱۹۵۴ میلادی در توکیو به همراه محمود ملاقاسمی، محمدمهدی یعقوبی، ناصر گیوه‌چی، توفیق جهانبخت، عباس زندی، غلامرضا تختی و احمد وفادار اعضای تیم‌ملی را تشکیل دادند و در نهایت در این مسابقات تیم ایران دو مدال طلا در وزنهای ۶۷ و ۷۹ کیلوگرم توسط مرحوم توفیق جهانبخت و عباس زندی به دست آورد؛ اما در وزن ۷۳ کیلوگرم محمدعلی فردین با شکست حریفانی از فیلیپین، سوئد، آرژانتین و ژاپن فینالیست شد اما در مبارزه پایانی مغلوب حریف گرجی از شوروی سابق شد و با مدال نقره به کار خود پایان داد.

فردین همچنین در سال ۱۳۳۶ در مسابقات قهرمانی کشور در تهران در یک وزن پائین‌تر در وزن پنجم با شکست همه مدعیانش از عنوان قهرمانی را به دست آورد. فردین در رشته فرنگی نیز تبحر داشت و در مسابقات قهرمانی کشور در سال ۱۳۳۷ در تهران در وزن ششم بعد از اینکه همه حریفان خود را تا فینال شکست داد در مبارزه نهایی نیز در فینالی تکراری از سد محمد بهادری گذشت و با کسب عنوان قهرمانی در صدر وزن ششمی‌ها قرار گرفت. محمدعلی فردین در نهایت به دلیل آسیب‌دیدگی مجبور شد با دنیای کشتی خداحافظی کند.

محمدعلی فردین و سینما

آنگونه که می گویند، فردین بصورت اتفاقی به سینما آمد. در یکی از روزهای سرد و زمستانی سال ۱۳۲۸او برای دیدن فیلمی وسترن به سینما می رود، اما به دلیل شلوغی سینما پشت در می ماند؛ که در این حین اسماعیل کوشان کارگردان ‌ تهیه کننده سینما سر می رسد و او را به داخل سینما می برد و پس از آن است که کوشان او را به سیامک یاسمی کارگردان فیلم «چشمه آب حیات» معرفی می کند؛ تا به این ترتیب او نخستین اثر سینمایی اش را بازی کند.

بازی در فیلم‌های «فردا روشن است» و «فریاد نیمه شب» به کارگردانی ساموئل خاچیکیان نقطه عطف کارنامه هنری فردین محسوب می‌شود، آثاری که توانستند عنوان بهترین و پرفروشترین فیلم سال را ازآن خود کنند.

اما بازی در فیلم «گنج قارون» ساخته سیامک یاسمی شهرت فردین را صدچندان کرد و تازه پس از آن بود که فردین به ستاره بی رقیب سینمای ایران تبدیل شد، و در بسیاری از آثارسینمایی آن دوران بازی کرد؛ که فیلمهایی چون «ساحل انتظار»، « چرخ فلک»، «کوچه مردها»، «راز درخت سنجد»، «باباشمل»، «غزل»، از آن جمله اند.

محمد علی فردین پس از انقلاب اسلامی

فردین پس از انقلاب بر خلاف بسیاری از هنرمندان در ایران ماند؛ اما دیگر اجازه فعالیت در سینما را نداشت و سالها در مغازه اش در میدان ونک تهران به فروشِ فرش مشغول شد.

بازیگر محبوب سینمای ایران بالاخره در روز پنجشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۷۹ در سن ۶۹ سالگی بر اثر ایست قلبی در منزل شخصی اش از دنیا رفت و صبح روز شنبه از ورزشگاه امجدیه در میان سیل هنرمندان و مردم، با جمعیتی در حدود یکصد هزار نفر، به سمت بهشت زهرا تهران قطعه هنرمندان بدرقه و به خاک سپرده شد. یادش گرامی و نامش زنده باد!

یادداشت وحید خانه ساز