«زیر سقف دودی» حکایت گسستی خاموش!

به گزارش خبرنگار سینمایی پایگاه خبری دیباچه، «زیر سقف دودی» جدیدترین فیلم سینمایی پوران درخشنده است. آنهایی که سینمای درخشنده را دنبال می کنند می دانند که بخشی از دغدغه این کارگردان پرداختن به مشکلات تربيتی و ناهنجاری های آموزشي و رفتاری افراد جامعه است؛ که در این میان كودكان و خانواده برای او جایگاه ویژه ای دارند.

درخشنده در اثر آخرش بازهم به سراغ ناهنجاری های خانوادگی رفته است. موضوع فیلم درباره یکی از مشکلات حاد اما پنهان جامعه است. طلاق عاطفی! اتفاقی که به تدریج باعث فروپاشی خانواده ها می شود.

مرد خانواده(فرهاد اصلانی) مدتهاست با همسرش شیرین (مریلا زارعی) رابطه سردی دارد و با زنی دیگر (بهنوش طباطبایی) در ارتباط است و تنها پسر خانواده (ابولفضل میری) که او هم مشکلات خاص خود را دارد با پدر و مادرش میانه خوبی ندارد؛ اما با این حال در تلاش است رابطه پدر و مادرش را ترمیم کند. پدر و مادر به پیشنهاد فرزندشان نزد روانشناس (آزیتا حاجیان) می روند و پزشک روانشناس با ارائه دلایلی تلاش می کند روابط خانوادگی آنها را به حالت عادی بازگرداند و بالاخره همه اعضای خانواده به اشتباهاتشان پی می برند اما تاوان سنگینی را می پردازند.

یکی از ویژگی های پوران درخشنده این است که بنا به مقتضیات روز فیلم می سازد و کارگردانی را یک دغدغه شخصی نمی داند و به گفته خودش آنچه را می سازد که مردم از او می خواهند. او درباره موضوع و مضمون آثارش تحقیق می کند و برای نگارش فیلمنامه و تولید اثرش عجله ندارد.

«زیر سقف دودی» نیز طبق همین قاعده ساخته شده است و درباره از هم گسیختگی خاموش خانواده هاست؛ اتفاقی که روانشناسان نام آن را طلاق عاطفی گذاشته اند. درخشنده تلاش کرده با قصه ای ساده (و نه سطحی) تبعات این گسست را به تصویر بکشد و برای دراماتیک کردن فیلمش موضوع خیانت و روابط موازی را چاشنی اثرش کرده و با ساختن مثلث عشقی نامحسوس به این کشمکش رنگ و لعاب داده؛ البته مشخص نیست که خیانت مرد خانواده پیش از طلاق عاطفی رخ داده یا قبل از آن! به هرحال آنچه برای پوران درخشنده مهم است هشداری است که قرار است به مخاطب بدهد.

«زیر سقف دودی» اثری قصه محور است که ساختار و چیدمانی کلاسیک دارد و قاب بندی ها و دکوپاژ و تدوین آن در راستای همین کلاسیک بودن است. خانواده در کانون فیلم قرار دارد و همه کنش ها را تحت تأثیر قرار می دهد. ریتم فیلم اما از میانه به بعد کند و کشدار می شود شاید به این دلیل که شخصیت ها معرفی شده اند و اتفاق ها رخ داده اند و فیلم جز شرح ماجرا ارمغان دیگری برای مخاطب ندارد.

فرهاد اصلانی چون همیشه خوب است و بخشی از اعتبار فیلم به حساب می آید. مریلا زارعی اما تکثیر شده همان زن کلیشه ای و مظلوم و ستمدیده ای است که مورد ظلم همسر و فرزند و جامعه قرار گرفته و کاری جز اشک و زاری از او بر نمی آید. البته بخشی از این کاستی ریشه در شخصیتی دارد که پوران درخشنده آن را بر روی کاغذ خلق کرده است. دیگر بازیگران فیلم نیز هرچند بازی چشم گیری ندارند اما یک دست و در خدمت نقش هستند.

در پایان باید گفت «زیر سقف دودی» اثری همه فهم و قابل قبول است که به مخاطب آگاهی می دهد و او را از خطرات پنهانی که در کمین اوست آگاه می کند.

یادداشت وحید خانه ساز