جلسه نقد و بررسی عملکرد خانه موسیقی با حضور حمیدرضا نوربخش، محمد سریر، هوشنگ کامکار، کامبیز نوروزی (حقوقدان) و مشاور حقوقی خانه موسیقی و جمعی از اصحاب رسانه برگزار شد.

---

دیباچه:

 



 

ایلنا نوشت: حمیدرضا نوربخش در ابتدای این جلسه ضمن اشاره به نقدهای وارده به خانه موسیقی طی چند ماه گذشته، گفت: مدت‌هاست نقدهای مختلفی درباره نقد عملکرد خانه موسیقی مطرح می‌شود. به تناوب هم با مراجعه این دوستان، پاسخگو بوده‌ایم. همچنین نامه‌های گروه‌های با امضاهای مختلف را دریافت کردیم، نامه‌هایی که رسانه‌ای هم شدند. در ادامه تصمیم گرفتیم که جلسه نقد را در خانه موسیقی برگزار کنیم. در همین ارتباط تماس‌هایی با من گرفته شد و گفتند که مشخصا چه کسانی قرار است بیایند؟ من هم گفتم ما با گروه خاصی طرف نیستیم. چراکه هر کسی که به عملکرد خانه موسیقی نقد دارد، می‌تواند در این جلسه شرکت کند و ما از هر کسی که به خانه موسیقی نقد دارد، دعوت کردیم.

وی افزود: متاسفانه این موضوع هم منشا یک سوءتفاهم دیگر شد. در کجای کلام من توهین، تحقیر یا کوچک شمردن بوده است؟ ‌هیچ وقت مشی من این‌گونه نبوده و نیست. تربیت ما هم به گونه‌ای نبوده که توهین کنیم. اگر به اشتباه هنرمند، هنرجو خطاب گرفته، مدنظر من هم نبوده و سعی کردم اصلاح کنم. به هیچ عنوان به دنبال کوچک شمردن و تحقیر نیستیم و نبوده‌ایم و اگر هم این‌گونه تلقی شده، پوزش می‌خواهم.

نوربخش ادامه داد: طی ۱۵ سال گذشته شاهد تغییرات زیادی در خانه موسیقی بوده‌ایم. اگر هم افرادی طی این مدت مانده‌اند، حضورشان در یک سازوکار دیپلماتیک اتفاق افتاده است و ما به هیچ عنوان «انتساب» نداشته‌ایم و مطابق اساسنامه انتخابات صورت گرفته است. وقتی نهادی تشکیل شده است، این نهاد قطعا تمام اعتبارش را از یکسری «نام‌ها» می‌گیرد و نمی‌توان این موضوع را انکار کرد. از ابتدای تشکیل خانه موسیقی چه اعضای هیات مدیره و چه شورای عالی، هیچ کدام نیامدند از خانه موسیقی نامی بگیرند. این افراد اعتبار اسم خودشان را برای خانه موسیقی هزینه کرده‌اند.

مدیرعامل خانه موسیقی در ادامه ابراز امیدواری کرد که مشکلات و ابهامات هرچه زورد‌تر برطرف شود: اختلاف در هیچ‌کجا و به نفع هیچکس نیست و بر طبل اخلاف کوفتن هم سودی ندارد. باید تلاش کنیم همدلی‌ها بیشتر شود تا بتوایم مانند یک خانواده رو به جلو حرکت کنیم. موسیقی این مملکت بقدر کافی لطمه خورده است و لازم نیست این لطمات را بیشتر کنیم.

نوربخش در ادامه در پاسخ به سوال شروین مهاجر درباره لغو جلسه «گفتمان ضرب‌اصول»، عنوان کرد: ماه‌ها پیش از طریق رسانه‌ها متوجه شدیم که اولین جلسه از گفتمان ضرب اصول قرار است با حضور منتقدینی برگزار شود. موضوع نقد عملکرد «۱۵» ساله خانه موسیقی برایم خیلی عجیب بود. در همین رابطه تماسی با معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران داشتم و از ایشان سوال کردم که ماجرای این جلسه چیست؟ بعد گفتند جلسه این چنینی قرار است در فرهنگسرای ارسباران برگزار شود. من تنها سوالی که مطرح کردم این بود: چرا نماینده‌ای از خانه موسیقی دعوت نشده است؟ ایشان هم گفتند درست است و من از دوستان خواهش می‌کنم در تاریخ دیگری و با حضور نماینده خانه موسیقی برگزار کنند. تنها خواسته ما این بود که نماینده خانه موسیقی حضور داشته باشد.

این خواننده موسیقی سنتی ادامه داد: در ادامه هم که این جلسه در قلهک برگزار شد و باز از ما دعوت نشد. بعد دیدیم که دوستان منتقد می‌گویند که در صورت استعفا می‌توانیم بنشینیم و صحبت کنیم. این صحبت‌ها فقط فضا را مه‌آلود کرد. ما طی این مدت بار‌ها اعلام کردیم که درب خانه موسیقی به روی همه باز است و در اینجا تریبون آزاد وجود دارد و هرکس هر نقدی دارد می‌تواند بیاید. مگر ما تا با حال جلوی حضور کسی را گرفته‌ایم که در جلسات هر ماه ما نیاید؟ متاسفانه من در برخی از این رفتار‌ها حسن‌نیت ندیدم؛ البته که عده زیادی هم حسن‌نیت داشتند.

نوربخش در ادامه با اشاره به تصمیم برگزاری جلسات نقد توسط خانه موسیقی گفت: ماجرا از آنجایی آغاز شد که آقای ثقفی طی جلسه‌ای که با ایشان داشتیم پس از شنیدن پاسخ‌های ما به موارد مطرح شده، گفتند که چرا این صحبت‌ها را علنی بیان نمی‌کنید؟ من هم تصمیم گرفتم که چهارشنبه آینده جلسه را برگزار کنیم. بعد هم که طی دو بیانیه اعلام کردند که شرکت نمی‌کنند. ما اگر به دنبال پاسخ هستیم، فضایی به وجود آمده تا علت‌یابی کنیم و مسایل را با کمک هم حل کنیم. اگر هم می‌آمدید و پاسخی نمی‌گرفتید، به همراه راه قبلی ادامه می‌دادید.

محمد سریر در ادامه این نشست درخصوص چرایی عدم پاسخ به نامه منتقدان، گفت: به هر حال مفاهمه هم معنایی دارد. وقتی این درخواست مطرح شد، من مشغله زیادی داشتم و برای یک مشکل شخصی مجبور شدم به خارج از کشور سفر کنم. وقتی هم که برگشتم، با انتشار دوباره نامه‌هایی مواجه شدم. به همین خاطر هم ما احساس کردیم که علاقه‌مندی برای برای صحبت نیست و منظور براندازی است که اتفاقا اصلا هم مشکلی ندارد. من به شخصه از خدا می‌خواهم دیگر مسول نباشم. چراکه این فعالیت در راه رضای خدا، باید حداقل دعایی پشتش باشد.

وی افزود: ما به هر حال باید بپذیریم که بخشی از این مواجهه‌ها به خاطر شرایط اجتماعی‌ است که داریم. این اتفاق‌ها در همه خانواده‌ها می‌افتد. همیشه باید راهی پیدا کرد. خانه موسیقی جایی نیست که بخواهید درآنجا بمانید. وقتی به مدیریت‌های پیشین بنگرید، متوجه این موضوع خواهید شد. که هر کس امده به سرعت خواسته فرار کند.

کامیز نوروزی حقوقدان در ابتدای سخنانش گفت: ‌چرا اتفاق‌هایی که پیرامون خانه موسیقی افتاده را منفی می‌بینیم؟ ‌ بالاخره عده‌ای انتقاد دارند و به نظرم برآیند همه این اتفاقات مثبت است. اساسا این نهاد صنفی نواجوان و جوان هم که نه؛ کودک است. یعنی نهادهای صنفی فرهنگی هنری اساسا عمرشان از ۱۰، ۱۵ سال بیشتر تجاوز نمی‌کند. اعلان حضور صنف و اخذ اوصاف صنفی در این مشاغل جدید است. متاسفانه به دلایل متعدد مشاغل فرهنگ و هنر در ایران توسعه نداشته است و تنها نزدیک به دو دهه است که اندکی پروبال گرفته است. دیگر صنوف هنری مانند سینما و تئا‌تر و روزنامه‌نگاران و... تازه هستند. ببینید اگر سه سراغ صنف رستوران‌ها برویم، قطعا مشکلاتشان بسیار کمتر است. چراکه هم قدمت دارند و هم مسائلشان به حساسی حوزه هنر و فرهنگ نیست.

وی افزود: متاسفانه اختلافات و انتقادات گاهی با زیان تند و برنده بیان می‌شود. اما تحت هیچ شرایطی نباید توهین کنیم. حساسیت‌های ایجاد شده پیرامون خانه موسیقی اتفاق مثبتی است. ضمنا روابط یک دست عامرانه هم وجود ندارد که کسی نتواند حرف بزند. من فارغ از ماهیت و صحت و سقم این گفته‌ها و شنیده‌ها، این اتفاقات را مثبت ارزیابی می‌کنم. در شرایط‌های این چنینی معمولا دو طرف سهمی از حقیقت دارند و هر یک از طرفین بهره‌ای از حقیقت نزدشان است. اما در این میان قاعده‌ای وجود دارد که می‌گوید این مسائل باید در قالب اخلاق و حقوق حل شود و نباید از این دو چارچوب خارج شویم.

این حقوقدان در ادامه درباره مسئله غیر قانونی بودن حضور اعضای هیات مدیره و شورای عالی، گفت: در موسسات دولتی و خصوصی قاعده به این شکل است که هیات مدیره باید با برگزاری مجمع عمومی انتخاب شوند. و ماده ۱۳۶ قانون تجارت در این باره بسیار صریح است که تا انخاب هیات مدیره جدید، هیات مدیره فعلی معتبر و باقی است. بدون اینکه کاری با چرایی عدم برگزاری انتخابات داشته باشیم. این قاعده قانونی است و مدیرانی که نامشان در روزنامه رسمی یاد شده، اعمالشان تا زمان انخاب هیات مدیره جدید قانونی است.

در ادامه رضوانی مشاور حقوقی خانه موسیقی گفت: من همه نامه‌هایی که تاکنون درمورد خانه موسیقی منتشر شده را خوانده‌ام و در هر دو جلسه گفتمان ضرب اصول هم شرکت کرده‌ام. در صفحه سوم نامه‌ای که به تازگی منتشر شده آمده است: «هیات مدیره و شورای عالی خانه موسیقی هر دو غیرقانونی‌اند و مدت‌هاست دوره‌ قانونی آن‌ها به سررسیده و... حداقلی حسن نیات این افراد بازتابی جز استعفای مکتوب نمی‌تواند داشته باشد.» در یک پاراگراف چهار خطی چهار بار کلمه غیر قانونی به کار رفته و متعاقب آن خواسته‌اند که هیات مدیره و شورای عالی استعفا بدهند.

وی افزود:‌‌ همان طور که آقای نوروزی فرمودند همانطور که ما در ماده ۱۳۶ قانون تجارت به صراحت داریم، به هر دلیلی انتخابات برگزار نشود. فرض ما بر این است که هیات مدیره اصلا با برگزار نکردن انتخابات تخلف کرده است؛ شخصیت حقوقی هیات مدیره تا زمان انتخابات جدید قانونی است. بنابراین هیات مدیره و شورای فعلی خانه موسیقی قانونی‌اند. این مسائله نشان می‌دهد که ما انگار در انتقادات کمتر درگیر مسائل حقوقی شده‌ایم. یک نگاه ساده به ماده ۱۳۶ قانون کاملا ما را در معرض این قرار می‌دهد که ما اصلا با هیات مدیره قانونی طرف نیستیم. پس ما با یک هیات مدیره قانونی طرفیم. و همین که منتقدین در برابر یک هیات مدیره قانونی حرف از استعفا می‌ز‌نند خود روشنگر بخشی از این ماجراست.

مشاور حقوقی خانه موسیقی ادامه داد: اما ما می‌خواهیم درباره این موضوع بحث کنیم که آیا مصوبه مجمع عمومی فوق‌العاده، مبنی بر به تعویق انداختن انتخابات و متعاقب آن تمدید یک ساله دوران حضور هیات مدیره، تخلف بوده است یا خیر. ما قانونی بودن هیات مدیره را پیش‌فرض داریم. حال سوال این است آیا مصوبه مجمع فوق‌العاده در حوزه اختیارات این مجمع بوده است یا خیر؟ چون متن نامه‌های منتقدین شفاف نیست، مجبورا نیت خواهی کنم. به گمانم منظورشان این بوده است که مجمع فوق‌العاده واجد چنین اختیاراتی نبوده است.

او ادامه داد: بنابر روزنامه رسمی و انتخابات قبلی هیات مدیره مجمع فوق‌العاده‌ای در سال ۹۳ تشکیل می‌شود قبل از اینکه دوران قانونی ۴ ساله به پایان برسد. مسئله بدین گونه است که در مسائلی که مربوط به نقل و انتقالات املاک خانه موسیقی مطرح است و توافقاتی که ما با نهاد‌ها و اشخاص ثالث داشتیم، مشکلاتی ناشی از تغییر امضای مدیران به وجود آمد که می‌توانست مسئله انتقال املاک خانه موسیقی را تحت شعاع قرار دهد. خود مجمع عمومی فوق‌العاده پیشنهاد داد برای اینکه مشکلی پیش نیاید و با توجه یه اینکه سررسید انتخابات شورای عالی و هیات مدیره ۳ ساله و ۴ ساله بود که خود این موضع مشکلاتی را ایجاد می‌کرد. برای اینکه سر رسید انتخابات را یکی بکنیم و برای اینکه مشکلاتی برای صاحبان حق امضا پیش نیاید، تصمیم گرفتیم یک سال تصمیم تمدید کنیم.

رضوانی تصریج کرد: ‌موضوع آن مجمع فوق‌العاده این بوده که انتخابات تخصصی کانون‌های تخصصی یک سال عقب بیفتد. متعاقب به تعویق افتادن انتخابات، این است که عمر شورای عالی و هیات مدیره افزایش پیدا می‌کند. چراکه مکانیزم انتخابات خانه موسیقی از پایین به بالا است و به‌صورتی است که کانون‌ها اول باید انتخاباشان را برگزار کنند و پلکانی به هیات مدیره برسند. جلسه با تشریفات قانونی کامل برگزار شده؛ دعوت‌ها به درستی انجام شده، حدنصاب رعایت شده و جلسه با حدنصاب قانونی به این تصمیم رای داده است. حال سوال این است: مجمع عمومی فوق‌العاده اجازه چنین تصمیمی داشته است یا خیر؟

وی عنوان کرد: ما برای پاسخ به این پرسش باید به اساس‌نامه مراجعه کنیم. ما در این زمینه با سکوت اساس‌نامه مواجه هستیم. اساسنامه درمورد این اختیارات سکوت کرده است. وقتی اساس‌نامه نسبت به موردی سکوت می‌کند، چه باید کرد؟ باید به عمومات قانون تجارت اشاره کرد. حال یک سوال شکل می‌گیرد که آیا در حوزه اختیارات مجمع عمومی فوق‌العاده، در صورت سکوت، اصل بر صحت امر حقوقی است یا حرمت امر حقوقی؟ قانون تجارت پاسخ این سوال را در ماده ۹۴ قداده است: قانون تجارت اصل را بر صحت اعمال حقوقی گذاشته است.

من سوال دیگر مطرح می‌کنم: وظیفه تغییر اساسنامه با چه مرجعی است؟ وظیفه تغییر اساسنامه طیق‌‌ همان اساس‌نامه برعهده مجمع عمومی فوق‌العاده است. حدنساب‌ها رعایت شده؛ تشریفات رعایت شده. اگر در آن مجمع فوق‌العاده تصویب می‌شد که عمر هیات مدیره از چهار به شش سال افزایش پیدا کند، شما می‌توانستید ایراد قانونی بگیرید؟ مجمع عمومی فوق‌العاده تشکیل شده است. کما اینکه قبلا دو سال را به چهار سال افزایش داده است. هیچ ایراد قانونی نمی‌توان گرفت. اما مجمع آمده است با اینکه این اختیار و توانایی را داشته، تصمیم مادون گرفته است در حالی که می‌توانست اساسنامه را تغییر دهد. سوال من از منتقدین این است: اگر هیات مدیره واقعا به دنبال طولانی کردن دوران تصدی‌گری خودش بود، چرا آن کار را نکرد؟ ‌تصمیمی که در این مجمع گرفته شده، یک تصمیم اداری ناشی از اقتضائات خاص زمان و کاملا قانونی بوده است. پس هیات مدیره و شورای عالی بر اساس ماده ۱۳۶ لایحه اصلاحی قانون تجارت، قانونی است و تا زمان انتخاب مدیران جدید، مسولیت دارد به وظایف خود عمل کند و این تکلیف قانونی است. پس همه ادعایی از این دست طرح می‌شود که هیات مدیره فعلی غیرقانونی است، بر اساس ماده ۳۶ غیرقابل استعما است.

نوربخش در ادامه این نشست با اشاره به زمان انتخابات بعدی، گفت: انتخابات ما از اسفند آغاز می‌ّوشوند. ما همیشه انتخابت‌مان در یک پروسه چندماه بوده است. ما تنها یک انتخابات نداریم. ما همیشه در تمام این سال‌ها انتخابات خانه موسیقی از زمان شروع انتخابات کانون‌ها تا به هیات مدیره برسد یک پروسه زمانی سه ماه یا حداقل دو ماهه داشته است. به این دلیل که ما نه کانون داریم و نه کانون باید مجموعه عمومی تشکیل بدهد و انتخابات برگزار کند. اکثر این کانون‌ها در نوبت اول به حدنساب قانونی نمی‌رسند. طبیعتا به نوبت دوم می‌روند که خودش طبق قانون یک پروسه زمانی ۱۵-۲۰ روزه دارد.

مدیرعامل خانه موسیقی در ادامه درباره بحث بیمه که از سوی یکی از سه منتقد حاضرل در این جلسخ مورد سوال قرار گرفت، گفت: خانه موسیقی نهاد واسط برای بیمه بوده است. خانه موسیقی اساسا کسی را بیمه نمی‌کند. صندوقی به نام صندوق اعتباری هنر وجود دارد که از طرف وزارت ارشاد تشکیل شده است. دولت هم به این صندق کمک می‌کند که بحث بیمه هنرمندان حل شود. این صندوق در دولت نهم و دهم با حجمی از بدهی به سازمان تامین اجتماعی مواجه شد. به همین دلیل سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد که دیگر بیمه هنرمندان را ادامه نمی‌دهد. به همین خاطر دچار وقفه شدیم. ما قبلا اسامی را برای بیمه به صنودق معرفی می‌کردیم اما در ادامه صندوق اعلام کرد که می‌خواهد بیمه‌شوندگان را باز‌شناسی کند و خودش اقدام به ثبت نام اعضا کند.

وی در ادامه در خصوص پذیرش مسولیت ریاست جشنواره موسیقی فجر و شائبه دخالت خانه موسیقی در مراحل اجرایی برگزاری جشنواره، گفت: هر اتفاق موسیقایی که در این مملکت می‌افتد، به ما ربط دارد. این اعتقاد من است. در هر کجایی که می‌خواهد تخصصی به موسیقی پرداخته شود، به ما ربط پیدا می‌کند. ما هنرمندان صنفی و تخصصی موسیقی هستیم. و وظیفه‌مان است که دخالت کنیم. اما من سوالی در این باره دارم؟ چرا جشنواره موسیقی جوان از جشنواره موسیقی فجر تفکیک شد؟ مگر من و برخی از اعضای شورای عالی در جشنواره جوان نبودیم؟ چرا آن زمان سخن از دخالت‌های خانه موسیقی نبود؟ امثال من این اعتقاد را داشته‌اند که باید طوری حرکت کنیم تا در سال‌های آینده جشنواره را خانه موسیقی به‌طور کل برگزار کند. همه اتفاقات موسیقی را خانه موسیقی باید سامان بدهد. یا حتی بحث حضور اعضا در شوراهای ارشاد مطرح شده؛ چرا اعضای خانه نباید در شوراهای دفتر موسیقی حضور داشته باشند؟ این شورا باید از وزرات کشاورزی کار‌شناس بیاورد؟

در ادامه شروین مهاجر پشت تریبون قرار گرفت و بیانه اخیر منتقدان ۱۶۷ نفره خانه موسیقی را خواند و پرسش‌هایی را از حمیدرضا نوربخش مطرح کرد. او به مصاحبه اخیر حسین علیزاده که عنوان شده بود، خانه‌ای که نمی‌تواند ممنوعیت رییس شورای عالی‌اش را پیگیری کند، حال چطور می‌خواهد حقوق دیگر اعضایش را پیگیری کند، گفت: ممنوع‌الکاری رییس شورای عالی را بیش‌ از هرکس من پیگیری کردم حتی در جلسه دیدار هنرمندان با رییس جمهور هم این موضوع را مطرح کردم که ابعاد وسیعی هم پیدا کرد. بعد از این اتفاق هم به من گفتند که اینجا خانه موسیقی است یا خانه شجریان؟ حال امروز می‌گویند چرا این موضوع را پیگیری نمی‌کنیم.