چهارشنبه ۲۷ فروردين ۱۴۰۴  |  Wednesday, 16 April 2025

دیباچه

کد خبر: ۳۱۸۸
تاریخ انتشار : ۰۵ : ۱۴ - ۰۸ دی ۱۳۹۴
حسین علیزاده و گروه هم‌آوایان شب گذشته در سالن همایش‌های برج میلاد روی صحنه رفتند.




 

دیباچه:

 

 

علیزاده 1

 

 

 

ایلنا نوشت: حسین علیزاده که پس از مدت‌ها به همراه گروه هم‌آوایان روی صحنه آمده بود؛ در دو بخش ساخته‌های خودش را برای مخاطبان اجرا کرد. این کنسرت با اجرای تصنیف سرود گل با شعر فریدون مشیری آغاز شد.

در ادامه چهار مضرابی با شعر سایه اجرا شد و سپس علی بوستان و حسین علیزاده برای دقایقی به بداهه‌پردازی پرداختند. بخش اول کنسرت علیزاده و هم‌اوایان با تصنیف جان من که شعر آن از سلمان ساوجی است؛ ادامه پیدا کرد و در پایان نیست ساز و آوازی با شعر سایه و تصنیف می‌نوش با شعر حافظ اجرا شد.

اما اولین کنسرت علیزاده و هم‌آوایان در بخش دوم با اجرای قطعه سلام؛ بر اساس آهنگی از حسن کسایی؛ آغاز شد. پس از آن حسین علیزاده دقایقی به بداهه پردازی پرداخت که با استقبال مخاطبان مواجه شد.

این کنسرت با خواندن شعری از شفیع کندکنی توسط گروه و اجرای ساز و آواز ادامه پیدا کرد و پس از آن تصنیف سوار می‌رسد با شعر سیمین بهبهانی و مثنوی ساز و آواز با شعر مولانا اجرا شد.

اما بخش پایانی این کنسرت به اجرای بحر طویل اختصاص پیدا کرد. در اجرای این قطعه محمد معتمدی؛ خواننده گروه تجربه‌ای متفاوت را برای خود و مخاطبانش رقم زد. شعر سیروس جمالی و تنظیم حسین علیزاده برای گروه هم‌آوایان به جذابیت‌های این قطعه افزود. استقبال مخاطبان از این قطعه باعث شد تا پس از دقایقی تشویق ایستاده؛ گروه دوباره روی صحنه بازگردد و این بحر طویل برای بار دوم اجرا شود.

ساسان فاطمی در یادداشتی که در اختیار حسین علیزاده قرار داده است؛ درباره بحر طویل نوشته:

«بحر طویل نوعی شعر تقریبا فراموش‌شده سنتی - ادبی ایران است که ظاهرا از دوره صفوی، بخصوص در فرهنگ‌های عامیانه یا مردمی چه مذهبی و غیرمذهبی بین مردم رواج یافت. این نوع شعر به مصرع‌ها یا ابیات متقارن قابل تقطیع نیست و وزن آن از تسلسل یک رکن عروضی، غالبا فعلاتن شکل می‌گیرد. معمولا بحر طویل از بند‌های نامتقارن مختلفی تشکیل شده است که گاه در آن‌ها کلمات هم‌قافیه می‌آیند و قالبا کلمه انتهایی هر بند با بند دیگر قافیه می‌سازد.

بحر طویل را در فرهنگ مردمی می‌توان در حوزه موسیقی‌های مذهبی نیز مثل نوحه و تعزیه یافت، اما این نوع شعر بیشتر با مضامین فکاهی و طنز شناخته می‌شود مثل خیلی از قالب‌های شعری که با موسیقی همراه شده‌اند و نام خود را نیز به همان موسیقی داده‌اند. از جمله غزل، رباعی یا ترانه یا دوبیتی بحر طویل نیز در فرهنگ‌های مختلف محلی نام موسیقی است که این نوع شعر با آن خوانده می‌شود به‌طور مثال در خراسان این موسیقی با مضامین جدی شعر مثل مدح حضرت رسول به همین نام بحر طویل شهرت دارد که ریتم آن کاملا با دو کشش بلند و دو کشش کوتاه رکن فعلاتن مطابقت می‌کند.

نوع فکاهی آن ظاهرا در قدیم در میان مطرب‌های ایرانی رواج داشته و گونه‌ای آواز ضربی به حساب می‌آمده که احتمالا از نظر ملودیک بی‌شباهت به ضربی‌خوانی یا پاضربی‌خوانی‌های همان مطرب‌خوانی‌ها نبوده است. متأسفانه حتی بازماندگان دسته‌های بزرگ روحوضی قدیم هم امروز این آواز را فراموش کرده‌اند و آن را اجرا نمی‌کنند.

یک نمونه منحصربه‌فرد از یک اجرای تفننی این آواز توسط استاد فقید حسین تهرانی در دست است که از همان الگوی ریتمیک دو کوتاه و دو بلند در وزن موسوم به شش‌هشتم تبعیت می‌کند و مثل پاضربی‌خوانی‌های مطربی در قیمت اعظم قطعه از ملودی با انحنای کم و گفتار‌گونه برخوردار است.

بحر طویل یکی از اشکال پالوده ذوق شعری - موسیقایی مردمی است که احیا و بازسازی آن در چارچوب هنری موسیقی حرکتی در جهت بازیابی ارزش‌های اصیل است.

 
نام:
ایمیل:
* نظر:
مطالب برگزیده
درخشش دوباره ایران در مهمترین جایزه سینمایی جهان

معرفی برندگان اسکار ۲۰۲۵ / انیمیشن کوتاه ایرانی، ساخته حسین ملایمی و شیرین سوهانی اسکار گرفت

۰۵:۵۶  -  ۱۳ اسفند ۱۴۰۳
گفتگو دوربین دیباچه با مژده لواسانی، مجری تلویزیون

برنامه روتینی در تلویزیون ندارم و ترجیح می دهم در زمان مناسب با تعامل بهتر با مدیران شبکه ها کار کنم!

۱۲:۰۰  -  ۱۳ اسفند ۱۴۰۳
گفتگو با مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه

بیش از ۲ میلیون مسافر از جاذبه‌های گردشگری کرمانشاه در نوروز بازدید کردند/استان کرمانشاه بیش از ۴ هزار اثر تاریخی شناسایی‌شده دارد

۱۲:۳۶  -  ۱۷ فروردين ۱۴۰۴
گفتگو دوربین دیباچه با شاهد احمدلو کارگردان سینما

اگر میخواستم به صرف فروش در گیشه سینماها کار کنم، " شاه نقش" را نمیساختم!

۱۰:۰۰  -  ۱۳ اسفند ۱۴۰۳
گفتگو دوربین دیباچه با صحرا اسدالهی، بازیگر فیلم فروشنده اصغر فرهادی

یکسری از فیلم‌های کوتاه ما، خیلی آرتیستی تر از فیلم‌های بلند سینمایی هستند!

۲۳:۲۳  -  ۱۲ اسفند ۱۴۰۳
عضو تیم ملی تنیس روی میز در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

تمام هزینه‌های سفر‌های بین‌المللی را خودم تأمین کردم/باور به توانایی‌هایم من را به جلو برده است

۱۷:۰۳  -  ۰۸ اسفند ۱۴۰۳
یک آهنگساز و موسیقیدان در گفتگو با دیباچه مطرح کرد؛

پیروزی انقلاب اسلامی ایران معنای تازه‌ای به سرود بخشید/ سرود می‌تواند در خدمت خواسته‌های امروز جامعه باشد

۱۶:۳۱  -  ۰۸ اسفند ۱۴۰۳
گفتگو دیباچه با مدیرعامل موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس

انتقال تجربیات و معارف دفاع مقدس به نسل جوان و نوجوان در اولویت است

۱۶:۳۹  -  ۰۸ اسفند ۱۴۰۳
پوشش گسترده شبکه‌های خبری جهان از مراسم تشییع شهیدان مقاومت

آخرین وداع؛ ورود پیکر سید مقاومت به جمع مردم

۱۵:۱۵  -  ۰۵ اسفند ۱۴۰۳
گفتگو دیباچه با دبیر علمی نوزدهمین جشنواره شعر فجر

انجمن بین‌المللی شاعران فارسی زبان تاسیس خواهد شد/ شاعران زنِ امروز، حرف‌های زیادی برای گفتن دارند

۱۵:۳۷  -  ۳۰ بهمن ۱۴۰۳
مربی تیم ملی هاکی روی یخ در گفتگو با «دیباچه» مطرح کرد؛

موفقیت‌های تیم ملی هاکی در آسیا نادیده گرفته شد/ بازی‌های هاربین یک فرصت طلایی بود که از دست رفت

۱۳:۵۱  -  ۲۸ بهمن ۱۴۰۳