دیباچه: کاظم راستگفتار پس از فیلم نسبتا موفق «چک»، با «آشوب» به سینما بازمیگردد.
کاظم راستگفتار در گفتوگو با خبرنگار سینمایی
دیباچه؛ در مورد «آشوب» گفت: «فیلم «آشوب» یکی از دغدغههای من در 15 سال اخیر بوده و چندین سال هم نگارش فیلنامهاش طول کشید و از این نظر هم زمان زیادی برای آن صرف کردم و بلاخره تصمیم گرفتم این فیلم را بسازم.
فیلمی مضمون متفاوتی دارد. فیلم در ستایش اخلاق هست و بیانگر این موضوع است: وقتی اخلاق در جامعه میمیرد و معیاری برای کارهای خوب و بد وجود نداشته باشد، آدمهای جامعه خود را مجاز به انجام هر کاری میدانند و جامعه تبیدل به جنگل متحوشی میشود که اصول اخلاقی در آن بیمعنی میشود. در این شرایط آدمها برای پیشرفت مجبورند روی یکدیگرذ پای بگذارند و از هم به عنوان پله ترقی استفاده کنند. مقوله از نظر من، صرفا ادب و تعامل اجتماعی نیست؛ بلکه منظورم جامعهایست که در بیاخلاقی غرق شده است و آدمها هر کارم برای رهایی از این منجلاب انجام میدهند، بیاثر است و آن جامعه محکوم به شکست است. »
این کارگردان در ادامه افزود: «قصه در دوره تاریخی معاصر ایران رخ میدهد. به عناون یک فیلمساز همیشه سعی کردهام از دیگران تقلید نکنم و حتی کارهای خودم را هم دنبال نکنم. زمانی که برای ساخت «آشوب»تحقیق میکردم؛ متوجه شدم که زندهیاد علی حاتمی برای ساخت سریال «هزار دستان» شهرک سینمایی غزالی را میسازد. از آن پس تمام فیلمسازانی که فیلمها و سریالهای تاریخی میسازند وامدار علی حاتمی هستند و ناخواسته بسیار شبیه به ایشان فیلم میسازند. اگر دقت کنید متوجه میشوید که تفاوت گرافیکی و بصریای میان سریال «هزار دستان» و «معمای شاه» و «کلاه پهلوی» وجود ندارد و کپیبرداری است. از همین رو تصمیم گرفتم برای ایجاد تفاوت سراغ جلوههای ویژه کامپیوتری بروم که البته بیننده درست متوجه آن نمیشود. فیلم سرشار از جلوههای ویژه کامپیوتری است و نتیجه هم فیلمی است که شبیه هیچیک از نمونهای تاریخی سینمای ایران نیست. البته به هیچوجه قصد پایین آوردن ارزش فیلمهای تاریخی را ندارم و فقط برای بیان تفاوت «آشوب» با نمونههای تاریخی دیگر این موضوع را مطرح کردم.»
راستگفتار در مورد شرایط اکران و نحوه پخش فیلمش هم گفت: «ما میدانیم که در سینمایی فیلم میسازیم که پخشکنندهها بدون در نظر گرفتن شرایط اخلاقی هر کاری برای سودآوری بیشتر انجام میدهند و به همین دلیل ترجیح دادهام وارد ماجرای پخش نشوم و با اعتماد کامل به مرتضی شایسته، فیلم «آشوب» را به شرکت پخش هدایتفیلم بسپارم. فیلم با هزینه بخش خصوصی ساخته شده و هر روز تاخیر در اکران به ضرر ماست اما به هر حال فیلم خوب هر زمانی که اکران شود مخاطب خودش را پیدا میکند.»
وی در مورد ممیزی در فیلم تازهاش گفت: « فیلم سینمایی «آشوب» دچار ممیزی نشد. متاسفانه ما دست روی موضوعی گذاشتهایم که واقعیت محض است: فقدان اخلاق در جامعه را که داد تمام مردم را درآورده است. از فضای تاکسی و ماشینهای شخصی و دخترهای کنار خیابان و زورگیری در خیابانها تا هزاران مورد دیگر نشانهایی از بیاخلاقی و فساد در جامعه است.»
کارگردان فیلم «چک» در ادامه گفت: «فیلم اگر در زمان حال روایت میشد، تصاویر و صحبتهای جذابش را از دست میداد. در فیلم ما کاباره و آواز و رقص هم هست و با اینکه شما مستقیما چیزی نمیبینید اما احساس میکنید در همان دوران و توی یک کاباره هستید. فقط کافیست به من اعتماد کنید و بدانید که با اثر متفاوتی روبهرو هستید که با رعایت تمام اصول اخلاقی و خط قرمزهای جامعه فیلمی ساختهام که حال و هوای دوران پهلوی را به خوبی نشان میدهد.»
کاظم راستگفتار صحبهایش را با نقل یک خاطره پایان داد: «مدتی قبل سیستم صوتی اتومبیلم را دزیده بودند: برای پیگیریهای لازم به کلانتری محله رفتم و به افسر گفتم: شما که تمام دزدهای محله را میشناسید پس پیدا کردن دزد پخش صوت ماشین من کار سختی نیست. افسر گفت: «این موضوع مربوط به سالها پیش بود. امروزِ روز اگر استاد دانشگاهی که از کنار اتومبیل شما رد میشود هم متوجه پایین بودن شیشه ماشینتان شود، پخشِ صوت را میدزدد!» متاسفانه جامعه ما دچار چنین معضل وحشتناکی است.»