دیباچه: درحالی‌که پوستر نمایش «بی‌کلام» نشان‌گر این است که کارگردانی این اثر حاصل فعالیت گروهی بوده است، محمدرضا شریفی‌نیا در اینستاگرامش اعلام کرد که کارگردانی اثر بر عهده او بوده است!



به گزارش خبرنگار تئاتر دیباچه، نمايش «بی‌کلام» نوشته محمدرضا شریفی‌نیا و با کارگرداني گروهی؛ یعنی با کارگردانی پرویز پورحسینی، محمدرضا هنرمند، آزیتا حاجیان و محمدرضا شریفی‌نیا، سال 1358 در سالن قشقایی اجرا شد.

این اجرا، در سال 1392، دچار یک حاشیه شد؛ محمدرضا شریفی‌نیا عکسی از این نمایش را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد و درباره آن نوشت: « نقبی به گذشته. نمایش «بی‌کلام» نوشته و کارگردانی محمدرضا شریفی‌نیا. بازیگران پرویز پورحسینی، محمدرضا هنرمند، آزیتا حاجیان و خودم، ۳۵ سال پیش.»

نکته اینجاست که بر روی پوستر این نمایش، نوشته شده است که کارگردانی نمایش «بی‌کلام»، کار گروهی است و در رزومه بازیگران نمایش از جمله پرویز پورحسینی نیز این مطلب ذکر شده است اما شریفی‌نیا علنا خود را به عنوان کارگردان معرفی کرده است!

حال نگاهی می‌اندازیم به شرایط هنرمندان حاضر در این نمایش در 37 سال پیش در عرصه امروز تئاتر:

پورحسینی در تئاتر حضور دارد 

پرویز پورحسینی فعالیت حرفه‌ای در عرصه تئاتر را سال 1342 و در سن 22 سالگی با بازی در نمایش«شش شخصیت در جستجوی نویسنده» به کارگردانی پری صابری آغاز کرد. این اثر، پروژه مشترک ایران و ایتالیا بود. پورحسینی تا سال 1376 کاملا در عرصه تئاتر فعال بود و معمولا سالانه در یک یا دو نماش بازی می‌کرد اما آخرین حضور او روی صحنه تئاتر به زمستان سال 1388 باز می‌گردد. پورحسینی در این سال در نمایش «آخرین پر سیمرغ» نوشته محمد چرمشیر، با کارگردانی اشتفان وایلند و با همکاری یک گروه تئاتر آلمانی در مجموعه تئاتر شهر بازی کرد.

مدت‌هاست پرویز پورحسینی در نمایشی بازی نمی‌کند اما همواره تئاترها را می‌بیند، با حضور در مراسم افتتاحیه نمایش‌ها، از آنها حمایت می‌کند و به آموزش تئاتر می‌پردازد.

هنرمند و یک کارگردانی تئاتر

محمدرضا هنرمند فعالیت در عرصه تئاتر را از سال 1347 و زمانی که 15 سال داشت آغاز کرد. او تا سال 1361، در این عرصه فعالیتی مستمر داشت و در آثاری همچون «مهر هفتم» به کارگردانی منوچهر شیبانی» و ... بازی کرد. همان‌طور که ذکر شد او علاوه بر بازیگری، کارگردانی مشترک نمایش «بی‌کلام» را نیز بر عهده داشت اما تنها فعالیت جدی او در مقام کارگردان تئاتر، به نمایش «حصار در حصار» باز می‌گردد.

سال 1361، فعالیت‌های سینمایی خود را آغاز کرد و از آن پس بیشتر در آن عرصه به فعالیت پرداخت؛ هر چند نمی‌توان او را در این عرصه نیز چندان پرکار دانست.

آزیتا حاجیان در رویای کارگردانی تئاتر

آزیتا حاجیان فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۵۴ با نمایش «خورشید خانم آفتاب کن» آغاز کرد. از دیگر نمایش‌های او می‌توان به «بهرام چوبینه»، «ژاندارک»، «نسل آواره»، «نمایش بی‌کلام»، «دایره گچی قفقازی» و ... اشاره کرد اما از آخرین نمایش او 11 سال می‌گذرد.

سال 1384، آزیتا حاجیان نمایش «یک زن، یک مرد» را از نمایشنامه «زن نیک ایالت سچوان» نوشته برتولت برشت نوشته و کارگردانی کرده بود و با حدود سی بازیگر در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برد.

او درمورد دلیل دوری‌اش از تئاتر گفته است: در تمام این سال‌ها شرایط به سمتی رفته که اجرا با دشواری‌های خاصی روبرو شده، گویی باید کارگردان از هفت خوان بگذرد تا اثرش روی صحنه برود. برای همین سلیقه من برای روی صحنه بردن نمایشنامه و شرایط اجرا بالا است و قصد ندارم در هر شرایطی نمایشی را روی صحنه ببرم.

اما او همچنین از تمایلش برای اجرای یکی از داستان کوتاه‌های رفیق شامی سخن گفته است و گویا حاجیان این متن را دراماتورژی کرده است اما هنوز شرایط اجرای آن پیش نیامده که امیدواریم این مشکل حل شود.

شریفی‌نیا و یک خاطره

محمدرضا شریفی‌نیا در نمایش‌هایی همچون «مهر هفتم» نوشته اینگمار برگمن و کارگردانی منوچهر شیبانی، «بی‌کلام» و ... بازی کرده است.

رسول نجفیان در خاطره‌ای که از نمایش «عشق‌آباد» اثر داوود میرباقری ذکر می‌کند، می‌گوید: «داوود میرباقری ید طولایی در شناختن درام داشت و در تئاتر، شیوه تمرین خود را پیش می‌برد که در آن، یک سال تا یک سال و نیم درگیر تمرین بودیم و نمایش «عشق‌آباد» نیز از این قائده مستثنی نبود. در این مدت، امکان شرکت در پروژه دیگری برای ما میسر نبود و شاید به این دلیل و یا سخت‌گیری‌های میرباقری بسیاری از بازیگران از جمع ما جدا می‌شدند. مثلا در پروژه «عشق‌آباد» اکبر عبدی و محمدرضا شریفی‌نیا نیز حضور داشتند اما دوام نیاوردند و رفتند.»

شریفی‌نیا مدت‌هاست از تئاتر رفته است و تنها به انتشار عکس‌های خود در تئاترهای سی و اندی سال پیش در صفحه اینستاگرام خود بسنده می‌کند. او دیگر حتی درمورد تئاتر حرف هم نمی‌زند.

گروه نمایش «بی‌کلام»

نويسنده: محمدرضا شریفی‌نیا/ کارگردان: کار گروهی/ بازيگران: پرویز پورحسینی، محمدرضا هنرمند، آزیتا حاجیان و محمدرضا شریفی‌نیا