دیباچه:مدیر کل سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد در مصاحبه ای به نقد و بررسی نهمین دوره جشنواره موسیقی که در کرمان برگزار شد پرداخت.



به گزارش دیباچه به نقل از ماهنامه سرمشق، ارجمند معتقد است این جشنواره از اهداف اصلی خود دور شد و آنچه که در در تصور و کاغذ درباره آن در نظر داشتیم انجام نشد. او همچنین می گوید که خط قرمز جشنواره کرمان بوده است! آنطور که پیروز ارجمند تاج الدینی، موسیقی شناس قومی و پژوهشگر موسیقی محلی عنوان می کند این است که درکنار نکات مثبت، نقد های زیادی به نهمین دوره جشنواره موسیقی وارد است. بخش هایی از مصاحبه تفصیلی پیروز ارجمند را در ادامه بخوانید:

تاریخچه پژوهش در موسیقی نواحی ایران

 *اولین بار موسیقی محلی ایران توسط فرانسوی ها شناسایی و ثبت می شود. یکی از کسانی که اولین تحقیقات را درباره موسیقی محلی ایران انجام داد لوری مر بود. او بر روی دو فرهنگ مشخص کار تحقیقی انجام داد. یکی فرهنگ کرمان و دیگری فرهنگ کردستان.

میراث معنوی و بومی ما در حال نابودی است

*کار پژوهشی در حوزه موسیقی نیاز به زمان، تجزیه تحلیل و تیم پژوهشی دارد. بخش خصوصی هم در این زمینه ورود نمی کند . بخش خصوصی حاضر است که از یک خواننده پاپ حمایت و نامش در بخش پاپ شناخته شود اما حاضر نیست که یک دهم آن مبلغ را در بخش موسیقی محلی هزینه کند. باور من این است که میراث معنوی و آیین های بومی ما بدون شک در حال از بین رفتن است.

 

دولت عرصه فرهنگ را رها کرده است/ نابودی موسیقی نواحی، خطری بیخ گوش رئیس جمهور

* در این سال های دولت آقای روحانی گشایش هایی به خصوص در بخش دیپلماتیک به وجود آمده اما یک بیم هم در این میان وجود دارد. دولت در این سال ها عرصه فرهنگ را رها کرده است. بودجه های این بخش کاهش یافته و بدتر اینکه ما در بخش فرهنگ و میراث فرهنگی با سو مدیریت در کشور روبروییم. در این رابطه می توانم با ادله ثابت کنم که در این دولت با شیب بیشتری نسبت به دولت های قبل در حال نابود کردن فرهنگ بومی هستیم. این خطر بزرگی است. توجه به اقتصاد و سیاست و کم توجهی به فرهنگ خطر بزرگی است که بیخ گوش آقای روحانی در حال اتفاق افتادن است.

* از دید من ایده آل این است که دولت هرسال یک بودجه مشخص به مراکز علمی مانند دانشگاه ها و پژوهشکده ها اختصاص دهد تا پژوهشگران واقعی بتوانند با کمک این بودجه پژوهش خود را انجام دهند. این ایده آل است. اما وقتی دولت این بودجه را به این بخش اختصاص نمی دهد و یا اگر هم اختصاص دهد به یک جشنواره و نه پژوهشگران خواهد بود و درنهایت این جشنواره بیش از آنچه که بتواند خدمت به حفظ این فرهنگ بکند به تحریف آن کمک می کند؛ پس در این مرحله از دولت خواهش می کنم که به موسیقی محلی ورود نکند.

 

بودجه های فرهنگی درست هزینه نمی شوند

*بودجه فرهنگی کشور ما به نسبت جمعیت بودجه بالایی است و از کشور هایی مانند مالزی و چین بسیار بیشتر است اما چگونه است که سهم ما از تولید آثار هنری بسیار ناچیز است؟دلیلش این است این بودجه درست هزینه نمی شود.

 

هیچگاه نفهمیدم بودجه 400 میلیونی موسیقی نواحی درکجا هزینه شد!

*ما در دوره مدیریتم در دفتر موسیقی وزارت ارشاد با یک مشکل بزرگ روبرو بودم و آن این بود که متاسفانه تمامی بودجه ای که به عنوان حمایت از موسیقی محلی تخصیص پیدا می کرد هیچگاه نفهمیدم این بودجه در کجا هزینه و به چه کسانی می رسد. چندین بار هم پیگیری کردم و به نتیجه ای نرسیدم.بودجه هیچ گاه به دفتر موسیقی نرسید و مدیران وزارت ارشاد امروز باید پاسخگو باشند که این پول چه شد. در مدت دوسال مدیریت من هیچگاه هیچ پاسخی به من درمورد هزینه کرد این بودجه داده نشد.

*به هیچ عنوان هیچ بودجه ای در زمینه موسیقی نواحی دریافت نکردم در صورتی که در ردیف اعتبارات ما بودجه ای با عنوان بودجه حمایت از موسیقی نواحی موجود بود.علی رغم نامه نگاری مکرر من هیچگاه پاسخی در این زمینه به من ندادند.

*این بودجه تقریبا چیزی بالای 300 یا 400 میلیون در سال بود که ما می توانستیم با این پول بخش مهمی از پژوهش در موسیقی نواحی و یا شکل گیری مکتب خانه ها را انجام دهیم اما یک ریال هم در این دوسال در این بخش پولی دریافت نکردیم.

 

طرحی من برای اجرای جشنواره موسیقی نواحی با چیزی که اجرا شد زمین تا آسمان تفاوت داشت

*جشنواره نهم کلیدش از بدو ورود من به دفتر موسیقی وزارت ارشاد زده شد و دارای چند ایراد بود. من به دنبال ثبت جشنواره موسیقی نواحی کرمان در ردیف جشنواره های موسیقی معتبر جهان بودم. بنابر این این کار نیاز به یک آسیب شناسی در نحوه برگزاری داشت.

*این جشنواره با روزمرگی و تکرار روبرو شده و هدف فقط انجام یک کار و برگزاری آن است. نابسامانی در اجرای این جشنواره مشکل دیگری است که حتی دبیر جشنواره در طول تمام مدت این جشنواره در آنجا حاضر نبود.

 

از خبرنگاران خواسته شده بود که با من مصاحبه نکنند

* از طرف برگزار کنندگان جشنواره موسیقی نواحی؛از بسیاری از خبرنگاران این حوزه که با من در ارتباط بودند خواسته شده بود با من مصاحبه نکنند.این هم نکته جالب این جشنواره بود که از خبرنگاران خواسته بودند که با من به عنوان یک پژوهشگر در این عرصه مصاحبه نکنند و به نوعی خط قرمز جشنواره نهم در کرمان بودم.

 

حق مقایسه و ارزشگذاری را در موسیقی نواحی نداریم

*اگر بگویند که بین اجرای یک سمفونی از بتهوون در دو اجرای ارکستر سمفونیک مقایسه و نقد انجام دهید می توان براساس پارامتر های موجود این مقایسه را محتاطانه  انجام داد. اما ما چگونه می توانیم بین اجرای یک سورنا نواز کرمانی و دوتار نواز خراسانی مقایسه انجام دهیم؟ما حتی حق مقایسه 2دو تار نواز خراسانی با یگدیگر را در موسیقی محلی نداریم. در موسیقی محلی حق هیچگونه ارزش گذاری و مقایسه بین دو موسیقی وجود ندارد. نمی توانیم بگوییم فلان شخص اجرایی زیبا و فلان شخص دیگر اجرایی بد داشت.

*عرصه فرهنگ مثل عرصه اقتصاد نیست.سو مدیریت در عرصه اقتصاد بسیار سریع خود را نشان می دهد اما در عرصه فرهنگ اثرات مخرب خود را در بلند مدت و با نابود کردن آن فرهنگ نشان می دهند. امروز همین تخریب در حال وقوع است. ما با سومدیریت و استفاده از روند های غلط در حال نابودی موسیقی محلی هستیم و روزی که نابود شد وامصیبتا سرخواهیم داد. اما چه کسی این کار را کرده؟ خودمان.

 

مشکل بیمه هنرمندان را حل کنید

*دولت اگر می خواهد به هنرمندان کمک کند مشکل بیمه این هنرمندان را حل کند یا برای این افراد حقوقی را در نظر بگیرد. اینکه قرار باشد به هنرمند محلی بگوییم ارزش تو بعد از 50سال نوازندگی ماهانه 120هزار تومان است یعنی روی کارش ارزش گذاری کردیم و اینکه ما این مبلغ که کفاف یک زندگی معمولی را هم نمی دهد پرداخت کنیم مشکلی را حل نمی کند.

 

با نگاه صدقه ای به هنرمند موسیقی نواحی مخالفم

* اینکه فرهنگ شریف یا هر هنرمند دیگر ماهانه 120 هزار تومان بگیرد یعنی ارزش شما همین مبلغ است. من با این ارزش گذاری مخالفم. این مبلغ همان مبلغی است که در دولت آقای خاتمی تصویب شده است و هنوز همین مبلغ پرداخت می شود. دولت اگر دلش به حال هنرمندان می سوزد پیگیر این موضوع از مجاری قانونی باشد. ما نباید به هنرمندان صدقه بدهیم. من به هیچ عنوان موافق نگاه صدقه ای به موسیقی محلی نبوده و نخواهم بود. نگاهی که بخواهد با چند سکه فرهنگ را حفظ کند مسکن کوتاه مدت و حتی مخرب است. این موضوع شباهت به درمان شخص مبتلا به آپاندیس با مسکن دارد که در نهایت منجر به مرگ می شود. این نگاه فرهنگ مارا نابود می کند.

 

با بودجه ای به اندازه دستمزد دوگروه می خواهیم جشنواره موسیقی نواحی برگزار کنیم

*دستمزد گروه کامکارها در جشنواره موسیقی فجر حدود 200 میلیون تومان و از طرفی دستمزد گروه طهمورس پورناظری نیز در این جشنواره 86 میلیون تومان بوده است. حال حساب کنید با مجموع دستمزد این گروه و آقای پور ناظری می خواهیم یک جشنواره به وسعت ایران برگزار کنیم. تمام بودجه جشنواره موسیقی نواحی به اندازه دستمزد گروه کامکار ها و آقای پور ناظری نیست. آیا این انصاف و عدالت است؟من به این موضوع معترضم.

*نکته عجیب در این جشنواره این بود که مثلا به یک گروه گفته می شد که شما بیش از 4 نفر نمی توانید باشید. مگر ما حق این کار را داریم که تعیین کنیم که گروه محلی چند نفر باشد؟ چون بودجه لازم وجود ندارد باید از تعداد حاضرین در یک گروه که بر اساس ساختمان موسیقایی شکل گرفته است، بکاهیم؟آیا وقتی گروه کامکارها هم می خواهد در جشنواره موسیقی فجر اجرا کند به آنها گفته می شود که بایدچه تعدادی باشید؟واقعیت این است که  دولت در مورد موسیقی نواحی شعار زده عمل می کند و عملا به جشنواره موسیقی نواحی و اهداف فرهنگی اش کمکی نمی کند.