دیباچه: «مصطفی کمال پورتراب» استاد سرشناس موسیقی ایران، سحرگاه امروز (چهارشنبه، دوم تیرماه ۱۳۹۵) در سن ۹۲ سالگی دارفانی را وداع گفت.
به گزارش
دیباچه به نقل از موسیقی ایرانیان، مصطفی کمال پورتراب استاد موسیقی ایران و نایب رئیس شورایعالی خانه موسیقی بود که در سن ۹۲ سالگی چشم از این جهان فرو بست.
مصطفی کمال پورتراب سال ۱۳۰۳ در تهران به دنیا آمد. پس از آموختن مقدمات موسیقـی درسال۱۳۱۸ وارد دوره شش ساله متوسطه هنرستان عالی موسیقی شد. او نزد استادانی چون یاروسلاوبیزا (فاگوت) حشمت سنجری و عطاالله خادم میثاق (ویولن) روبیک گریگوریان (آواز گروهی) روح الله خالقی(تئوری موسیقی ایرانی) موسی معروفی (تـار) فریدون فرزانه و پاتما گریان (سرایش) به آموختن شاخه های مختلف دانش موسیقی پرداخت ودر سال ۱۳۲۴ از هنرستان موسیقی فارغ التحصیل شد.
دکتر پورتراب رشته موسیقی علمی را برای ادامه تحصیل در هنرستان برگزید تا بتواند در دوره عالی هنرستان در رشته آهنگسازی ادامه تحصیل دهد. اما هنرستان هنوز فاقد دوره عالی بود. از آن پس پورتراب مدتی به طور خصوصی تحت تعلیم پرویز محمود قرار گرفت وبه عنوان نوازنده فاگوت، ویولن، ویولن آلتو و…در ارکستر هنرجویان هنرستان و ارکستر سمفونیک تهران به رهبری پرویز محمود و بعدها روبیک گریگوریان نوازندگی کرد. در سال ۱۳۳۰ وقتی دوره عالی آهنگسازی در هنرستان تشکیل شد، پورتراب نیز وارد این دوره شد و در سال ۱۳۳۹ با رتبه نخست تحصیلات خود را به پایان برد. استادان این دوره حسین ناصحی (هماهنگی) هایمو تویبر (کنترپوآن، فوگ ،ساز شناسی) ایمانوئل ملیک اصلانیان (پیانو) مهدی برکشلی (تجزیه و تحلیل موسیقی باستانی) فؤاد روحانی (فرم موسیقی وزیبائی شناسی) و غیره بودند.
او از سال ۱۳۴۰ سرپرستی یکی از ارکسترهای وزارت فرهنگ و هنر را برای ساخت آهنگ، رهبری آن واجرای برنامه درتلویزیون عهده دار شد و در زمینه رهبری ارکسترمدتی با حشمت سنجری کار کرد.
پورتراب در سال ۱۳۴۶ به منظور تحقیقاتی در زمینه موسیقی با استفاده از بورس راهی فرانسه شد پس از چند ماه به ایران بازگشت و حدود چهار سال از تجربیات کریستین داوید در آهنگسازی استفاده کرد.
از سال ۱۳۲۴ به صورت مستمر تدریس را آغاز کرد و از سال ۱۳۵۰تا ۱۳۵۲ مدیر هنرستان موسیقی بود. پس از انقلاب به تدریس هارمونی، کنترپوآن و تئوری موسیقی در کلاس خصوصی خود و بعدها در دانشگاه هنر و دانشگاه آزاد پرداخت. او در حال حاضر نیز به تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و کنسرواتوار تهران مشغول است.
از آثار او می توان به قطعاتی چون قطعه ای در چهارگاه (۱۹۵۵)، سونات ویولن و پیانو در دومینور (۱۹۵۹)، سه قطعه برای گروه خیام (۱۹۶۹) سوئیت هفت پیکر در نه قسمت برای ارکستر سمفونیک (۱۹۷۰)، مارش در ماژور برای ارکستر سمفونیک (۱۹۷۳)، رقص پریان در فامینور (۱۹۸۰)، آواز بی گفتار دو قطعه برای ارکستر زهی (۱۹۸۰) و…. اشاره کرد.
از آثار مکتوب او نیز می توان به آثاری چون تئوری موسیقی، مبانی آهنگسازی، تجزیه تحلیل موسیقی برای جوانان ( ترجمه اثر لئونارد برناشتاین از انگلیسی)، حل المسائل تئوری (ترجمه اثر اثر پرتسولی از ایتالیائی)، هارمونی مدرن (ترجمه اثر ایگل فیلد هال از انگلیسی)، هارمونی کلاسیک (ترجمه اثر سی.اچ. کیتسون از انگلیسی)، آهنگ های برگزیده ایگلفیلد هال، کنترپوان به زبان ساده (ترجمه اثر استاکز از انگلیسی) و… اشاره کرد.
شایان ذکر است که تاریخ و مکان مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر استاد پورتراب متعاقبا اعلام می گردد.