با آغاز پخش آگهی جدید شبکه جم مبنی بر توصیه مردم به خرید کالاهای ایرانی به نظر می رسد تلویزیون ایران چالشی جدید را پیش روی خود می بیند.
دیباچه:
تبلیغات فراینده کالاها و خدمات ایرانی در شبکه های ماهواره ای اگرچه از پخش تیزر و آنونس فیلم های سینمایی در حال اکران آن هم در داخل کشور شروع شد و به تدریج تعداد تبلیغات و دفعات پخش آن ها افزایش یافت اما حالا دامنه ای بس گسترده یافته و به حوزه دعوت به خرید کالاهای ایرانی هم کشیده شده است.
چندی است که شبکه ماهواره ای جم که در کشور ترکیه سریال ها و برنامه هایی را به زبان فارسی پخش می کند و به تعبیر بسیاری از کارشناسان و منتقدان رسانه باورها و ارزش های دینی و بنیان های خانواده های ایرانی را هدف تهاجم فرهنگی خود گرفته است، تبلیغ یا بهتر بگوییم آیتمی نسبتا طولانی پخش می کند که توصیه هایی مبنی بر استفاده از کالاها و خرید برندهای ایرانی و دلایل کیفیت این محصولات و خدمات را در بر می گیرد. در تبلیغ نامبرده هیچ کالای خاصی معرفی نمی شود و صرفا ماهیت خرید کالایی ایرانی مورد توجه و تاکید قرار دارد.
اگرچه این اتفاق در ظاهر اقدامی قابل توجه و درخور تحسین است و می تواند با تکرار برای بینندگان این شبکه در زمینه خرید و مصرف کالاهای ایرانی فرهنگسازی کند، اما ابتکار عمل طراحی و ساخت چنین آیتمی از سوی شبکه ای ماهواره ای می تواند پیام های ضمنی و آشکار زیادی را در بر داشته باشد که به چند نمونه آن ها در این یادداشت اشاره می شود: نخست آن که وقتی شبکه ای ماهواره ای اقدام به پخش چنین آگهی و تبلیغی می کند به طور ضمنی بر این نکته تاکید می کند که مخاطبان هدف و بینندگان شبکه جم عمدتا ایرانی هستند. بنابراین تبلیغ و توصیه به آن ها برای خرید کالاهای ایرانی هم توجیه پیدا می کند.
در مرحله بعد توصیه مردم به خرید کالاهای ایرانی از طریق این شبکه خلاقیت و ابتکار عمل شبکه ای ماهواره ای را برای فرهنگسازی درباره یک ارزش نشان می دهد که شبکه های تلویزیون داخل از دور رقابت با آن جا مانده اند.
همچنین این شبکه به طور ضمنی بر وجود و ابراز یک مشکل در صنعت ملی دست می گذارد. این که ایرانیان کالاهای خارجی را ترجیح می دهند و با خرید محصولات سایر کشورها صنعت ملی و اقتصاد داخلی را با مشکلاتی رو به رو کرده اند. چنانچه این آسیب به قدری دامنه دار و گسترده شده است که شبکه ای ماهواره ای برای مقابله با آن دست به کار شده است. از سوی دیگر پخش این آگهی با صدای صداپیشگان ایرانی بر همکاری برخی از هنرمندان ایرانی با شبکه های ماهواره ای به طور مستقیم و غیر مستقیم تاکید می کند. همانطور که سال گذشته نیز موجی از مهاجرت بازیگران و هنرمندان ایرانی به ترکیه برای همکاری با شبکه های ماهواره ای از جمله جم را شاهد بودیم.
از سویی نشستن پای توصیه های شبکه های ماهواره ای در ارتباط با خرید و مصرف برندهای ایرانی برای بینندگان این شبکه ها معنای ناکارآمدی و عدم موفقیت شبکه های تلویزیونی ایرانی برای فرهنگسازی و تبلیغ در این زمینه را می رساند. در واقع آن ها به این موضوع خواهند اندیشید که تلویزیون ایران نه تنها نتوانسته است به کمک صنعت داخلی بیاید بلکه به دلیل مواجهه با محدودیت های مالی و ناسازگاری با دولت یازدهم طی دو سال اخیر بعضا به سراغ پخش آگهی بازرگانی کالاها و خدمات خارجی نیز رفته و حتی در این زمینه عملکردی منفی هم داشته است.
پانا نوشت: از این رو باز هم باید گفت که صداوسیمای ایران در آغاز دور جدیدی از رقابت با رسانه های رقیب خود همچنان از خلاقیت و ابتکار عمل در طراحی و تولید برنامه هایی دیدنی و همچنین جلوگیری از کوچ انبوه تیزرهای سینمایی و حتی تئاتر بازمانده است.
