به گزارش دیباچه، در این گزارش با برخی آیین‌های دیدنی مردم کشورمان در ماه محرم و ایام سوگواری امام حسین (ع) آشنا می شوید :
آیین نخل گردانی در تَفت
مراسم نخل‌گردانی تفت یکی از رویدادهای بسیار شورانگیز معنوی و آیینی در استان یزد است که همه ساله در ماه محرم، و ایام سوگواری امام حسین (ع) با حضور خیل عظیمی از مردم برپا می‌شود.
این آئین مذهبی چند سال قبل در فهرست آثار معنوی کشورمان به ثبت رسیده تا نشان دهد که ارادت و عشق به ائمه اطهار به ویژه سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) همواره در این سرزمین زنده است.
آنطور که خبرنگار مهر به طور میدانی از مراسم روایت کرده، اصلی‌ترین مراسم این روز، اجرای مراسم نخل‌گردانی است. عزاداران با فریادهای «حسین، حسین» به زیر نخل رفته و به اتفاق دیگر عزاداران که نخل را وارد میدان کرده‌اند، با فریاد «یا علی» نخل را از زمین بلند می‌کنند.
آنها نخل را ۳ تا ۵ مرتبه دور تا دور حسینیه می‌چرخانند و همزمان از بلندگوی حسینه، نوحه‌های مرتبط پخش می‌شود.
مردم سوگوار و هیأت‌های عزاداری پس از آنکه نخل را به دور حسینیه گرداندند، آن را به جای اولیه بازمی‌گردانند و همراه با عزاداری از آن فاصله می‌گیرند. مراسم نخل‌گردانی با شنیدن صدای اذان، برای برگزاری نماز جماعت روز عاشورا آماده می‌شوند.
بعد از نماز، نوبت پذیرایی از عزاداران حسینی است. اصلی‌ترین غذای نذری در آئین عزاداری مردم تفت خورشت قیمه است که توسط هیأت‌های مختلف در حسینیه شاه‌ولی طبخ و توزیع می‌شود. پخش غذای نذری بعد از اذان ظهر در محدوده حسینیه انجام می‌شود.
آیین گل‌مالی در خرم آباد
«گل‌مالی» یکی از رسم‌های سنتی مردم لرستان است که بر اساس رسم دیرینه مردم خرم‌آباد، در زمان عزاداری بر فاجعه روز کربلا، سر و صورت خود را گل‌مالی می‌کنند. مردم بومی این منطقه، در زبان محلی گل‌مالی را «خَه‌رَّه‌گیری»، (خَه‌رّه به معنای گِل) می‌نامند.
(تصاویر) آیین گِل مالی لرستانیهای مقیم تهران
آیین هفت منبرون داراب
مراسم هفت منبرون در محله قدیمی داراب به نام ریگ آباد شامگاه تاسوعا برگزار می‌شود رسمی کهن و قدیمی است که مردم از امامزاده ابوالقاسم(ع) اولین شمع‌های خود را روشن می‌کنند و سپس یک به یک در مسیری مشخص به خانه‌های سیدان این محله که منبردار بودند می‌روند و در هفت منبر شمع خود را روشن می‌کنند.
با وجودی که خیلی از این خانه‌ها مستهلک شده و یا حالت تاریخی خود را از دست داده همچنان مردم داراب به این سنت پایبندند و هر سال تاسوعا را به این شکل عزاداری می‌کنند. این مراسم به عنوان میراث ناملموس ثبت ملی شده است.
آیین عزاداری زارخاک در روستای قورتان
آیین عزاداری روز تاسوعا در روستای قورتان با عنوان مراسم زارخاک مطرح است . از حدود ۱۲۰ الی ۱۳۰ سال قبل سادات و بزرگان قورتان با توجه به شناخت و علمی که از اهل بیت خصوصاً امام حسین (ع) داشتند این نحوه از عزاداری را بنا نهادند. اهالی روستا به دو دسته تقسیم می شوند ، یکی دستۀ سادات و دیگری دستۀ عام (عموم مردم) می باشند ،کودکان نیز در این مراسم شرکت داده می شوند . سادات شال سبز به گردن می آویزند و عوام هم از رنگهای دیگر استفاده می کنند و در هنگام شروع عزاداری شالها را می گردانند که اصطلاحاً به آن شال گردانی گفته می شود. زمان برگزاری مراسم خاک زار تقریبا نزدیک غروب آفتاب است و در آن، دسته سادات در جلو دسته عام‌ها حرکت می کنند و زار را شروع می‌کنند. این برنامه هر روز از ابتدای محرم تا روز تاسوعا برگزار می‌شود و «زار» اصلی در روز تاسوعا است. این برنامه از دو ساعت قبل از تاریکی هوا آغاز می‌شود و تا بعد از اذان مغرب ادامه دارد.
مراسم زنجیر آتشی
مراسم زنجیر آتشی از رسوم عزاداری روستای بیاضه قبل از طلوع خورشید روز عاشورا با قدمتی ۲۰۰ ساله است. این مراسم نمادی از آتش گرفتن خیمه‌های اهل بیت در ظهر روز عاشورا است.
