محمد حمیدی‌مقدم در ابتدای نشست خبری شانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، ضمن خیرمقدم به حاضرین و تسلیت شهادت حضرت فاطمه (س) در گزارشی درباره جشنواره شانزدهم «سینماحقیقت» گفت: ۲۶ تیرماه ۱۴۰۱ فراخوان ارسال اثر به دبیرخانه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» منتشر شد و تا ۱۵ شهریور مهلت پایان آثار بود. مهلت دریافت اثر باتوجه به درخواست مستندسازان تا پایان شهریورماه ادامه یافت و در نهایت ۶۱۴ اثر ثبت‌نام و ۵۸۷ فیلم به دبیرخانه جشنواره تحویل داده شد.
او افزود: در واقع از میان آثار تحویل داده شده به دبیرخانه ۷۶ مستند به دلایلی از جمله پخش شدن از شبکه‌های تلویزیون، شرکت در ادوار قبلی یا حضور در جشنواره‌های دیگر شرایط حضور در رقابت شانزدهمین دوره را نداشتند و از گردونه خارج شدند.
دبیر جشنواره «سینماحقیقت» در ادامه بیان کرد: در بخش شهید آوینی، ۱۲ مستند به این دلیل که در پانزدهمین دوره، فرم شرکت در جشنواره را پر کرده بودند، کنار گذاشته شدند. البته در این بخش شرکت در جشنواره‌های دیگر یا پخش از شبکه‌های تلویزیونی در نظر گرفته نمی‌شود.
دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» : از میان آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره شانزدهم، در بخش مستندهای بلند ۱۰۱ فیلم، مستندهای نیمه‌بلند ۱۲۶ فیلم و بخش کوتاه ۲۷۴ مستند واجد شرایط بررسی شناخته شدند. مجموع آثاری که بخت بررسی شدن برای حضور در این دوره را داشتند ۵۱۱ مستند است و از میان این آثار ۱۸۸ مستند متقاضی حضور در بخش شهید آوینی بودند.
او ادامه داد: هر سال بعد از مراحل اولیه ثبت‌نام آثار و تحویل اولین نسخه فیلم‌ها، با توجه به شرایط مختلف (از جمله مسائل فنی، دلایل حقوقی و حقیقی مرتبط با فیلم و صاحبان اثر) گروهی از حضور در جشنواره انصراف داده یا فیلم‌شان در موعد مقرر به دبیرخانه تحویل داده نمی‌شود. امسال ۲۵ فیلمساز از حضور در شانزدهمین دوره جشنواره «سینماحقیقت» انصراف دادند.
حمیدی مقدم تاکید کرد: نیاز به شفاف‌سازی می‌بینم که بگویم از میان این تعداد ۵ فیلم مشکل حقوقی داشتند، ۸ فیلم به دلیل فنی از جشنواره کنار رفتند و ۹ تهیه‌کننده تمایلی به شرکت مستندشان در جشنواره «سینماحقیقت» نداشتند. باید بگویم که ۳ فیلم نیز در اعتراض به شرایط کنونی جامعه و ناآرامی‌ها از حضور در این دوره انصراف دادند. ۱۶ فیلم بلند، ۱۵ فیلم نیمه بلند و ۲۰ اثر کوتاه برای رقابت نهایی انتخاب شدند و همچنین ۱۲ فیلم در بخش شهید آوینی و ۹ فیلم خارج از مسابقه خواهیم داشت.
دبیر جشنواره بیان کرد: تعداد آثار مستند رسیده به دبیرخانه جشنواره که حائز شرایط شرکت در مسابقه هم بودند، در این دوره ۱۶ درصد افزایش داشته است اما حضور فیلمسازان زن در این دوره با کاهش ۱۵ درصدی روبه‌رو شده است. تعداد متقاضیان حضور در بخش شهید آوینی نیز ۱۷ درصد رشد داشت.
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند تجربی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره بخش بین‌الملل شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» گفت: کل آثار متقاضی در بخش بین‌الملل از ۹۵ کشور، ۱۳۴۸ اثر است که از این تعداد ۲۶۰ فیلم در بخش بلند و ۱۹۵ اثر نیمه‌بلند، ۸۹۳ مستند در بخش کوتاه ثبت‌نام کرده‌اند. نهایتا به انتخابی رسید که در ادامه درباره آن می‌گویم.
وی در ادامه با اشاره به تمرکز و توجه مرکز گسترش به استان‌ها و کشف استعداد در این نقاط گفت: خوشبختانه روند تولید و نگاه به جشنواره که در استان‌ها شاهدیم و ۲۸ فیلم از ۱۶ استان در این دوره حاضر هستند که این اتفاق بزرگی در جشنواره امسال است. در کنار فیلمسازانی که در بخش مسابقه حضور دارند، ما برای اولین بار در این دوره مجموع ۱۴۰ فیلمساز را به جشنواره دعوت کردیم تا در جریان این رویداد حضور داشته باشند. این اتفاق در کنار اقدامات انجام شده می‌تواند باعث بالا رفتن کیفیت تولیدات استان‌ها شود.
حمیدی مقدم گفت: همچنان از میان ۵۱۸ فیلم بخش عمده مستندهای ما موضوعات اجتماعی و شهری هستند که ۲۷ درصد کل آثار را تشکیل دادند. همچنین ۱۹ درصد کل آثار ارائه شده دفاع مقدسی هستند. مستندهای پرتره ۱۴ درصد و مستندهای محیط زیست و حیات وحش هم ۱۰ درصد آثار را تشکیل داده‌اند.
این مدیر سینمایی افزود: فکر می‌کنم امسال آثار خوبی در زمینه حیات وحش داریم. ۱۰ درصد میراث فرهنگی، ۸ درصد دینی- آیینی، ۶ درصد ورزشی، ۶ درصد سیاسی و ۱ درصد مستندها با موضوعات متفرقه هستند.
او ادامه داد: بیشتر سهم تولید با معاونت‌های سینمایی و فرهنگی وزارت ارشاد است و همچنین ما برای همگرایی نشستی دو روزه با معاونت‌های سینمایی انجام دادیم تا بتوانیم مسائل و مشکلات هنرمندان شهرستانی را نیز مرتفع سازیم.
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی درباره کارگاه‌ها و نشست‌های این دوره توضیح داد: مستندسازی تک نفره، طراحی ساختار در مستند بحران، نوشتار متن مستند، تکنیک‌های مصاحبه در مستند، مستندهای ترکیبی تعدادی از عناوین کارگاه‌های این دوره هستند که باتوجه به ضعفی که در سینمای مستند داشتیم، انتخاب شده است. همچنین در نشست‌های بین‌المللی جشنواره نیز برنامه‌ریزی خوبی صورت گرفته است. به عنوان مثال در این دوره یک موضوع مشترک برای همه شرکت‌کنندگان داریم تحت این مسئله که آیا باید نسبت جشنواره «سینماحقیقت» با آوینی ادامه پیدا کند یا تبدیل به جشنواره‌ای جدا شود. همه این موضوعات در جشنواره مطرح می‌شود.
در ادامه این نشست خبری، دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» گفت: بخشی از مدیران روابط‌عمومی برای ارتباط با مستندسازان دعوت شدند تا با مستندسازان گفتگو کرده و جریان مستندسازی ما وارد طرحی ملی شود. ما در این جشنواره نشست تخصصی روایت‌ها و نشست تخصصی مستندسازان با نگاهی جهانی را داریم. مستندهای سیاسی ما و ریسک بالای مستندساز برای خطرپذیری نیز نیاز به نشستی تخصصی داشت که با مهمانان داخلی برگزار می‌شود.
حمیدی مقدم درباره محل برگزاری این دوره از جشنواره گفت: مجموعه سینمایی «ملت» خانه جشنواره امسال است. دوره‌های‌گذشته در چارسو برگزار می‌شد اما امسال چون ظرفیت مهمان‌ها بیشتر شده و برای راحتی بیشتر مهمانان و استفاده از اکران دوم پردیس سینمایی ملت انتخاب شده است و همچنین به دلیل تداخل احتمالی با مسابقات فوتبال جام جهانی، جشنواره امسال را از ۷ روز به ۵ روز تقلیل دادیم.
محمد حمیدی مقدم در بخش دیگری از این نشست درباره حضور شرکت‌کنندگان خارجی در این دوره گفت: ۱۱ مهمان بین‌المللی داریم و تعداد زیادی فیلمساز هم متقاضی بودند که باتوجه به هزینه‌ای که برای مهمان‌های خارجی وجود دارد، رایزنی‌هایی در حال انجام است اما در بخش حضور اساتید کارگاه‌ها و داورها در حال برنامه‌ریزی خوبی هستیم و اتفاق خوبی در جریان است.
او در پاسخ به سوالی درباره اسامی مهمان‌های خارجی گفت: اسامی کامل به زودی اعلام می‌شود اما در هیات داوران رییس دانشگاه معتبر روسیه‌ای را داریم که از معتبرترین مدارس سینمایی جهان است.
دبیر شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» در پاسخ به این سوال که موضوع مستندهای این دوره ناآرامی‌های اخیر ایران را در بر گرفته است یا نه گفت: ۶ درصد کل آثار متقاضی حضور در جشنواره شدند و درصد آثار منتخب شاید کمتر باشد. در این دوره از جشنواره مستندهای سیاسی اکران می‌شوند اما فراخوان جشنواره ما اول مهر ۱۴۰۱ به اتمام رسیده است و در حوزه مسائل اخیر فیلمی نداشته‌ایم. اگر در این مورد فیلمی ساخته شود احتمالا در دوره بعدی «سینماحقیقت» اکران شود.
او درباره تحریم انجمن منتقدان گفت: فعالیت انجمن منتقدان مربوط به خود می‌شود و هر صنفی فعالیت‌های خودش را پیش می‌برد اما درهای جشنواره «سینماحقیقت» به روی تمامی صنوف و انجمن‌ها باز است. باید بگویم که «سینماحقیقت» فعالیت خودش را دارد و این جشنواره در حوزه متنی، نقد و انتشار کار خود را انجام می‌دهد. تحریم این رویداد نیز، قاعده‌ای صنفی است که فکر می‌کنم فعالیتی خارج از صنف است چون انجمن‌ها باید از برگزاری هرگونه رویداد فرهنگی استقبال کنند تا موجب انسداد فرهنگی نشوند. این روزها فعالیت‌ها بسیار متکثر شده و هرکسی در بخشی فعالیت می‌کند.
این مدیر سینمایی ادامه داد: فعالیت‌های صنفی قابل احترام هستند اما فراموش نکنیم که نویسندگان و منتقدان آزاد هنوز در جشنواره حضور دارند و هر کسی قابلیت انتخاب دارد.
