معصومه شمسینی غیاثوند؛ هنر کاریکاتور در ایران از جایگاه ویژهای برخوردار است. روزگاری مخاطبان هنر کاریکاتور را از نشریات تخصصی مثل هفتهنامه «گلآقا» اثر طنزپرداز کشور مرحوم «کیومرث صابری» دنبال میکردند، اما امروز کاریکاتور جایگاه گذشته خودش را نشریات ندارد هر چند که الان تنها نشریه طنز و کاریکاتور زیر نظر «جواد علیزاده» منتشر میشود و نمایشگاههای مختلفی مثل نمایشگاه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال در حال برگزاری است.
سید مسعود شجاعی طباطبایی، دبیر نمایشگاه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال به دیباچه در باره جایگاه هنر کاریکاتور ایران، میگوید: بعد از پیروزی انقلاب با اتفاقات بسیار موثر و جریانساز روبهرو شدیم که روند موثری در جریان پیشرفت کاریکاتور در کشور داشت. در آن زمان تعداد کاریکاتوریستها و کارتونیستها به ۳۰ نفر هم نمیرسید، اما الان با افزایش زیادی همراه است. بعد از شکلگیری انقلاب یک گروه کاریکاتور شکل گرفت که این گروه زمینهساز اتفاقات بزرگی در کاریکاتور شد. این گروه ابتدا در دانشکده هنرهای زیبا شکل گرفت و بعد جهاد دانشگاهی تهران و سپس در حوزه هنری به قوام و سازماندهی دست یافت و این گروه توانستند نمایشگاه متعددی برگزار و کتاب چاپ کنند.

این کاریکاتوریست میافزاید: این گروه هنری زمینهساز اولینها در کاریکاتور ایران شد؛ اولین دوسالانه کاریکاتور تهران، اولین مجله تخصصی کاریکاتور در ایران، شکل گرفت. در دنیا مجلات تخصصی در زمینه کاریکاتور مثل کیهان کاریکاتور که در موسسه کیهان چاپ میشد، وجود نداشت. چند شماره در آمریکا نشریه کاریکاتور چاپ شد که دوام نداشت، ولی کیهان کاریکاتور نزدیک ۲۸ سال کار موثر انجام داد و منتشر شد. بعد از افول کاریکاتور در نشریات، کیومرث صابری احساس کرد که اقبال در مردم وجود ندارد ،برای همین انتشار گلآقا به صورت هفته نامه متوقف شد. الان تنها نشریهای که به شکل طنز و کاریکاتور منتشر میشود زیر نظر «جواد علیزاده» است.
شجاعی طباطبایی تصریح کرد: دوسالانه کاریکاتور در ابتدای دهه ۷۰ برگزار شد و زمینه حضور هنرمندان فعال برجسته و بزرگ دنیا را فراهم کرد و این هنرمندان در معرض جریانهای بزرگ کاریکاتور قرار گرفتند. تاسیس خانه کاریکاتور در تهران در ابتدای دهه ۷۰ بسیار موثر بود و با اینکه خانه کاریکاتور در تهران تاسیس شد، اما اساسنامهای برای همه هنرمندان در سراسر کشور در ایران شکل گرفت. دهه ۷۰ دوران شکوفایی و اوج طلایی کاریکاتور در کشور بود. ما به صورت مستمر برپایی مسابقات بینالمللی را در دستور کار داشتیم.
مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری تصریح کرد: ایران جزو سه کشور برتر در حوزه تولید کارتون و کاریکاتور است. اگر کارتونیستها و کاریکاتوریستهای ما در جشنوارهای حضور پیدا نکنند آن جشنواره اعتبار ندارد. در مسابقه کاریکاتور در برزیل فراخوان مسابقه به زبان پرتغالی، انگلسی و فارسی منتشر میشود. در مسابقات کاریکاتور کاریکاتوریستهای ما در جوایز، داوری، سخنرانی، برگزاری نمایشگاه انفرادی حضور چشمگیری دارند.
وی با اشاره به برگزاری نمایشگاه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال در ایران گفت: آخرین اتفاق در حوزه بینالملل رخ داد؛نمایشگاه بینالمللی کارتون و کاریکاتور جام جهانی فوتبال با حضور هزار و ۷۳۷ هنرمند از ۷۲ کشور در تَب و تاب مسابقات جام جهانی فوتبال است. بانی این اتفاق حوزه هنری و البته سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز نقش مهمی در ارائه منتخبی از آثار ارایه شده در جام جهانی فوتبال است و حوزه هنری تلاش میکند که این آثار در فضای عمومی مترو به نمایش در بیاید.
شجاعی طباطبایی در خصوص عدم استقبال از کاریکاتور در سالهای اخیر گفت: اتفاقی که در هنر کاریکاتور رقم خورد جهانی است و محدود به ایران نیست و در همه کشورها شاهد افول کاریکاتور در نشریات هستیم؛ رشد تکنولوژی در فضای مجازی این اتفاقات و علاقمندی انتشار کاریکاتور مثل سابق کم شده است. با گسترش فضای مجازی در دنیا و حالا برخی خبرگزاری و بعضی نشریات ستون مربوط به کاریکاتور داشتند، اما در حال حاضر این مهم کم رنگ است؛ این افول محدود به جغرفیای ما نیست. در اروپا نشریه «لوموند» یا در آمریکا نشریه «نیویورک تایمز» ستون ثابت کاریکاتور دیگر منتشر نمیشود. ترامپ در مقطعی به دلیل انتشار کاریکاتوری از او در نیویورک تامیز با این نشریه درگیری داشت و از نیویورک تایمز شکایت کرد که منجر به تعطیلی این نشریه شد.
مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری با بیان اینکه در جشنوارههای کاریکاتور دنیای غرب فضای سیاهنمایی علیه ایران وجود دارد. گفت: مسابقه کاریکاتور در سازمان ملل توسط شخصی صهیونیست از سال ۲۰۰۹ فعالیتهایی با رویکرد ضد ایرانی و اسلامی برگزار میشود که جوایز بزرگی و بالای ۲۵ هزار دلار دارد. رویکرد این نوع مسابقات در فرانسه دنبال میشود که از طیق سه وزارتخانه این کشور حمایت میشود و موضوع آن تبلیغاتی و با اهداف سیاسی دنبال میشود.