رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار دیباچه در پاسخ به این سوال که چرا به دوره کودکستان به صورت اساسی توجه نشده است اظهار کرد: مقام معظم رهبری،ایده محوری کشور را پیشرفت می دانند،یعنی قرار است ناظر بر جامعه پردازی،نظام سازی و تمدن سازی، تمام ابعاد حاکمیت به این سمت برای رسیدن به آن پیشرفت همکاری کند.
مجتبی همتی فر اضافه کرد: عنصر اصلی پیشرفت، نیروی انسانی است ؛چه به عنوان شهروند، چه به عنوان نیروی متخصص و چه به عنوان پدر و مادر که هسته خانواده را تشکیل میدهد. چه کسی میخواهد در این مسیر اینها را آماده کند؟نظام تعلیم و تربیت. مهمترین سن پایه کجاست؟ بچه های کلاس اول که وارد میشوند و قرار است برای تحصیل و آموزش آماده شوند، کجا مهارت پایه یاد گرفته اند؟ یکسری از توانمندی ها و مهارت هایی که بچه ها باید کسب کنند که لزوماً خانواده شرایط آن را ندارد؛ مثل تربیت اجتماعی به ویژه الان که خانوادهها کوچک شدند و تعداد فرزندان کم شده بچه کجا میخواهد تربیت اجتماعی را تمرین کند؟
وی افزود: بچه در مدرسه تمرین جدی تر انجام می دهد که باید در جامعه شهروند خوب،یک نیروی اجتماعی خوب و یک کنشگر بوده و یا در پایه ای که ما انتظار داریم موفق باشد، اینجا دوره کودکی مهم میشود. با این نگاه اساساً به شکل نظری و بنیادین،دوران کودکی مورد تاکید همه است که باید سرمایه گذاری کرد.اینجا این سوال مطرح است که آیا این مسئله در کشور آنقدر توجه می شود؟ نه چندان. هرچند ما کانون پرورش فکری را داشتیم که به عنوان یکی از مجموعههایی که برای کودکان و نوجوانان از قبل انقلاب تاسیس شده بود،بعد از انقلاب هم ناظر تربیت اسلامی روی توسعه خدمات تربیتی و فرهنگی و ذوقی که از سن ۷ سال به بالا بود تمرکز کرد.هرچند سن پایین تر را هم تا حد جدی پوشش میداد اما مخاطب اصلی کودکان و نوجوانان مدرسه ای بودند.
همتی فر اضافه کرد: یا نهاد دیگر مثل بهزیستی که تا پیش از این در خدمات مراقبتی و زیستی کمک می کرد، وزارت بهداشت با مرکز بهداشتی که در مناطق محروم و شهری مستقر هستند، خدمات بهداشتی را به خانواده، کودکان و نوزاد ارائه میکند، یک مجموعه کارهای پراکنده انجام میشد اما با هم هماهنگ نبود. مسئله این بود که با نگاه تربیتی ناظر به اهمیتی که گفته شد و از نگاه یکپارچه اتفاقی نمیافتاد، تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک بر اساس نیازسنجی بود و با توجه به اینکه سن یک برشی می خورد و به همه نهادها مربوط می شود، ما یک مدیریت یکپارچه نیاز داریم که بتوانیم در این نهادها یکپارچگی را به وجود بیاوریم.
این مسئول ادامه داد: این یک گام رو به جلو است برای اینکه ما آن توجه ویژه ای که باید را داشته باشیم اما یک اقتضائاتی هم دارد، بخشی مربوط به نگرش هاست که ما کودکی را به معنای غیر مهم بودن تلقی نکنیم بلکه به معنای اساسی بودن در نظر بگیریم.
وی تصریح کرد: وقتی در هر مسئله اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مواجه میشویم به سراغ این بخش آمده و بتوانیم ریشه این مسئله را پیدا کنیم.وقتی ما در یک مسئله اجتماعی برخورد میکنیم، افراد ممکن است آن طور که باید و شاید به قوانین پایبند نباشند،برای مثال ما در یک دوره ای به این راه حل رسیدیم که همیار پلیس نیاز داریم. یعنی به سراغ دانش آموزان رفتیم و به این رسیده بودیم که اگر این بچه ها با قوانین و مفاهیم ترافیک آشنا بشوند هم زیرسازی میشود که بعدها خودشان به عنوان شهروندی که در جامعه رفت و آمد دارد رعایت کنند و هم روی پدر و مادری که رانندگی می کنند اثر بگذارد و دیدیم که اثر مثبت گذاشت.
معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه چون پذیرندگی این دوره بیشتر هست میتواند اثر بگذارد گفت: اما میتوانم بگویم هنوز کشور به این نتیجه نرسیده که دوره کودکی در عمل آنقدر مهم است،البته جوانه های این توجه را داریم می بینیم و خود تشکیل این سازمان و این که میبینیم در بخشهای مختلفی کودکی مهم شده قسمتی از این توجه هست.
وی با تاکید بر اینکه مهم فونداسیون و زیرساز بودن است،خاطرنشان کرد: طبیعتا در یک ساختمان،یک سازه و یک گیاه فونداسیون مهم است، هرچه محکم تر کاشته و ساخته شود، طبقات و در دورههای بعدی و رشد آن گیاه خیلی محکم تر خواهد بود و در زلزله های اجتماعی، مسائل فرهنگی و اقتصادی کار راحتتر میشود و چون کار راحتتر میشود آموزش در مناطق محروم راحتتر اتفاق می افتد،تکرار پایه کمتر خواهیم داشت.
همتی فر،متذکر شد: حدود ۶۰ هزار نفر در سال در کلاس اول ابتدایی مردود میشوند که عمدتاً آن مناطق محروم،دو زبانه و عشایری ماست که بچه ها آن فرصت های یادگیری با کیفیت باید با کیفیت و عادلانه در اختیار نداشتند. وقتی ما خدمات در اختیار آنان قرار دهیم این به لحاظ اقتصادی هم به صرفه تر است، یعنی ۶۰ هزار نفر دانش آموز هزینه دوباره نشده و همین اندازه ظرفیت کلاس های ما می تواند در اختیار دیگران قرار گیرد و کلاس های ما خلوت تر شود.
گفتگو از : نسرین هاشمی