ما حالا خیلی وقت است که با «سامسونگ» و «ال جی» خو گرفته‌ایم؛ ماشین‌های «هیوندای» را دوست داریم و کم‌کم داریم به این نتیجه می‌رسیم که از «سوشی» خوشمان می‌آید و حتی بدمان نمی‌آید که تلویزیون برای بار پنجاهم «جومونگ» پخش کند و خب قطعا خیلی طبیعی است که بچه‌هایمان از صبح تا شب هندزفری بگذارند و «بی. تی. اس» پِلِی کنند!
به گزارش دیباچه، اگر تعارف را کنار بگذاریم، باید اعتراف کنیم که ما ایرانی‌ها از کره‌ای‌ها و به طور کلی از فرهنگ کره خوشمان می‌آید. حتی اغلب فیلم‌های کره‌ای که از صدا و سیما پخش می‌شود، اغلب در ایران نسبت به کره جنوبی دارای رتبه بیننده بالاتری هستند. مثلا محبوب‌ترین قسمت‌های «جومونگ» بیش از ۹۰ درصد مخاطبان ایرانی را جذب کرد و این در حالی بود که فقط ۴۰ درصد محبوبیت میان مردم کره را به خود اختصاص داد و بازیگر اصلی آن «سونگ ایل گوک» در ایران تبدیل به یک سوپراستار شد!
«موج کره‌ای» موجی بلند از جانب شرق آسیا
موج کره‌ای، نو واژه‌ای است که به افزایش شهرت فرهنگ کره از دهه ۱۹۹۰ در سطح جهان اشاره می‌کند. موج کره‌ای یا «هالیو» اول با گسترش صنعت موسیقی و سریال کره‌ای در کشورهای آسیای شرقی و جنوب شرقی آغاز شد و بعدها با رشد اینترنت و رسانه‌های اجتماعی به ویژه قرار گرفتن نماهنگ‌های پاپ کره‌ای در یوتیوب به مفهومی جهانی تبدیل شد.
اصطلاح «هالیو» نخستین بار در سال ۱۹۹۹ توسط وزارت فرهنگ و گردشگری کره جنوبی استفاده شد که آن زمان یک لوح فشرده موسیقی به زبان چینی تحت عنوان «هالیو ـ ترانه‌ای از کره» تولید کرده بود که رسانه‌های چینی از نام آن برای توصیف موفقیت فرهنگ مردمی کره در چین استفاده کردند.
کم‌کم نام کره جنوبی با طلوع سده ۲۱ میلادی به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان فرهنگ عامه و جذب گردشگر بر سر زبان‌ها افتاد. شهرت روزافزون فرهنگ عامه کره در میان بسیاری از ملل دنیا باعث شد تا دولت کره جنوبی به منظور گسترش قدرت نرم خود با پرداخت یارانه و تأمین مالی شرکت‌های نوپا که در حوزه سرگرمی فعال بودند، تلاش کند. هدف دولت کره از این کار رقابت با فرهنگ‌های عامه ژاپن و بریتانیا بود؛ حوزه‌ای که در حدود نیم قرن است که در تسلط آمریکایی‌ها است.
موج کره‌ای برای اینکه خودش را به جهان معرفی کند، به ابزاری قوی نیاز داشت و چه چیزی بهتر از شبکه‌های اجتماعی و چه چیزی بهتر از سریال کره‌ای و «کی ـ پاپ» یا همان موسیقی پاپ کره‌ای!
ستاره‌های کره‌ای از کجا می‌آیند؟
این که هر آدمی چه موسیقی گوش کند، کاملا به سلیقه شخصی او مربوط است. هر کدام از ما موسیقی را می‌شنویم که با آن ارتباط احساسی بهتری پیدا می‌کنیم. پس اصلا نمی‌خواهیم، بگوییم که موسیقی پاپ کره‌ای موسیقی خوب یا بدی است؛ چرا که موسیقی پاپ در هر جای دنیا طرفداران قابل توجهی دارد. آنچه قابل طرح است این است که «کی ـ پاپ» چه جذابیتی برای نوجوانان ایرانی دارد، در حالی که حتی نمی‌توانند این موسیقی را همراه با خواننده زمزمه کنند؟
«آیدل پاپ» کره‌ای اصطلاحی است که برای معرفی یک خواننده در کره جنوبی به کار می‌رود. در کره جنوبی استعدادهای خوانندگی معمولا توسط نمایندگی‌هایی با آزمون یا به طور آزاد جذب می‌شوند تا به کارآموز تبدیل شوند. افرادی که آزمون را با موفقیت پشت سر می‌گذارند با کمپانی‌ها قراردادهای طولانی مدت می‌بندند.
فرایند کارآموزی ممکن است از چند ماه تا چند سال طول بکشد و معمولا شامل کلاس‌های خوانندگی، رقص و زبان است که به همراه سایر کارآموزان برگزار می‌شود. گاهی اوقات دوران کارآموزی افراد با تحصیل آنها در مدرسه همراه می‌شود؛ هرچند که برخی کارآموزان مدرسه یا دانشگاه را برای تمرکز روی آیدل شدن رها می‌کنند. در سال ۲۰۱۲ روزنامه «وال استریت» نوشت که هزینه کارآموزی یکی از اعضای گروه «گرلز جنریشن» حدود سه میلیون دلار بوده‌است.
موج کره‌ای باعث شد، آیدل‌های کره‌ای بسیار بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. همچنین سایر ابعاد فرهنگ کره مانند فیلم و سریال‌های کره‌ای نیز مورد توجه زیادی قرار گرفت.
و اما «کی‌ـ پاپ»... رنگ، نور، رقص
به هر موسیقی عامه‌پسندی «پاپ» می‌گوییم و کره‌ای‌ها به موسیقی عامه‌پسند کشورشان «کی ـ پاپ» می‌گویند. این ژانر تحت تأثیر سبک‌ها و ژانرهای مختلفی از سراسر جهان بوده است؛ از آن جمله می‌توان به اکسپریمنتال، راک، جاز، گاسپل، هیپ هاپ، آر. اند. بی، رگی، رقص الکترونیک، فولک، کانتری و کلاسیک، علاوه بر ریشه‌های موسیقی سنتی کره‌ای اشاره کرد.
اصطلاح «کی-پاپ» از دهه ۲۰۰۰ میلادی محبوب شد اما در سال ۲۰۱۸ رشد قابل توجهی پیدا کرد و تبدیل به یک صنعت شد.
بر اساس «گزارش موسیقی جهان در سال ۲۰۱۹» از فدراسیون بین‌المللی صنعت فونوگرافی، کی ـ پاپ در جایگاه ششم ۱۰ بازار موسیقی برتر جهان قرار گرفت و از «بی‌تی‌اس» و «بلک‌پینک» به‌عنوان پیشتازان رشد این صنعت نام برده‌شد. کی ـ پاپ در سال ۲۰۲۰ سالی رکوردشکن را تجربه کرد و با رشد ۴۴/۸ درصدی سریع‌ترین رشد سال را در میان بازارهای بزرگ جهان داشت.
کی ـ پاپ خیلی سریع در ایران هم هواداران خودش را پیدا کرد. درست همان زمانی که پدر و مادرها از سریال‌های کره‌ای لذت می‌بردند، فرزندانشان هم با «کی ـ پاپ» انس گرفتند. شاید برای نسلی که علاقه به خاطره‌بازی با موسیقی دارند، «کی ـ پاپ» چندان جذاب نباشد اما برای نوجوانان خیلی زود شنیدنی شد. چرا؟ «کی ـ پاپ» فقط موسیقی نیست؛ بلکه رنگ، نور، رقص و مُد هم هست.
بیشتر گروه‌های «کی ـ پاپ» از یک خواننده رپ برخوردار هستند و در آن متن انگلیسی با متن کره‌ای همنشین می‌شوند و منجر به اجرای ملودی‌های جذابی می‌شوند. اجراکنندگان موسیقی، رقصنده‌های خوبی هم هستند که رقص‌هایشان را مناسب با هر قطعه طراحی می‌کنند. همه این‌ها در کنار عمل‌های زیبایی اجراکنندگان کم سن و سالش همان‌چیزی است که به شدت مورد توجه نوجوانان ایرانی قرار گرفته است.
انقلاب «بی. تی. اس»
در ایران شاید «کی ـ پاپ» را با گروه «بی. تی. اس» خیلی خوب بشناسند که یک گروه هفت‌نفره است. بی. تی. اس در ابتدا به‌عنوان یک گروه «هیپ هاپ» شروع به کار کرد ولی در طول زمان سبک‌های گوناگونی را پوشش داد. متن ترانه‌های آن اغلب دغدغه‌های شخصی و اجتماعی، سلامت روان، مشکلات دوران مدرسه، فقدان، عشق به خود و فردگرایی را شامل می‌شود. آثار این گروه اقتباسی از ادبیات و مفاهیم روان‌شناختی و شامل یک خط داستانی مربوط به جهانی جایگزین است.
بی. تی. اس در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان پیشروی موج کره‌ای، وارد بازار موسیقی جهانی شد و رکوردهای فروش بسیاری را شکست و به اولین گروه کره‌ای تبدیل شد که گواهی‌نامه انجمن صنعت ضبط موسیقی ایالات متحده آمریکا را برای تک‌آهنگ «مایک دراپ» دریافت کرد و همچنین اولین هنرمند کره‌ای بود که با آلبوم استودیویی «عاشق خودت باش» در صدر جدول بیلبورد قرار گرفت. بی. تی. اس به اولین گروهی پس از «بیتلز» تبدیل شد که در کمتر از دو سال، چهار آلبوم شماره یک داشته است.
بی. تی. اس در سال ۲۰۲۰ به نخستین گروه کره‌ای تبدیل شد که با تک‌آهنگ «دینامیت» و ریمیکس «عشق وحشی» در صدر جداول ۱۰۰ آهنگ داغ و ۲۰۰ آهنگ جهانی «بیلبورد» قرار گرفت و با انتشار «زندگی ادامه دارد» به نخستین گروهی در تاریخ تبدیل شد که دو تک‌آهنگش بلافاصله پس از انتشار در میان ۱۰۰ آهنگ داغ شماره یک شد.
موج کره‌ای پایان دارد؟
این روزها مطالب زیادی راجع به موج کره‌ای نوشته می‌شود و همه از تاثیر کی ـ پاپ بر روح و روان نوجوانان می‌گویند. موجی که در واقع از آنها می‌خواهد همیشه زیبا، ظریف و ریزاندام باشند؛ موجی که حتی کی ـ پاپ‌های کم سن و سال کره‌ای را هم مجبور به خودکشی کرده است اما واقعیت این است که این موج بلند فقط به نفع کره‌ای هاست و هر بار با یک به روزرسانی جدید، تصویر زیباتری از خود به نمایش می‌گذارد.
