معصومه شمسینی غیاثوند : وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تازگی در برنامه تلویزیونی به بیان عملکردش در طول یک سال تشکیل دولت سیزدهم پرداخته است این در حالی است که در طول این ایام، انتصابات پرحاشیه مدیران، مرمت غیراصولی بناهای تاریخی، طرح جنجالی مجلس با عنوان استفاده «بهینه از اشیا باستانی و گنجها» و عدم برنامهریزی صحیح برای جذب گردشگر داخلی و بینالمللی به کشور با انتقادهای فراوان کارشناسان میراث فرهنگی همرا بوده است.
رحیم یعقوبزاده، رئیس مرکز گردشگری علمی و فرهنگی دانشجویان با انتقاد از عملکرد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در طول یکسال گذشته، به دیباچه میگوید: با توجه به نحوه انتصاب وزیری بدون تجربه در حوزه میراث فرهنگی و عدم استفاده از مدیران متخصص انتظار تحول خاص و پیشرفت قابل قبولی در این وزارت خانه نبود حتی برخی از اقدامات باعث دلسردی کارشناسان و فعالان این حوزه در داخل و خارج کشور شد. یکی از ایرادات اساسی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ضعف در به کارگیری مدیران کارآمد در حوزههای مختلف است و امید چندانی برای جبران این کاستیها وجود ندارد.
انتصاب مدیران سابق صدا و سیما و شخصی معروف به چُلمن سیزدهم به مدیریت موزه فرش از جمله این انتقادات بود، یعقوبزاده میگوید: در بسیاری از کشورهای دنیا موزه به مکانی برای حفظ اشیای با ارزش و دارای قدمت تاریخی تبدیل شده است و همچنین مکانی برای آشناسازی علاقمندان و مردم با اشیا و دورانهای تاریخی است. فعالیتهایی که بسیاری از هنرمندان و علاقمندان به فرهنگ و تمدن یک سرزمین انجام دادهاند حساسیت ویژه خودش را میطلبد. انتظار میرفت این موزه که فرشهای با ارزش و تاریخی را در خود جای داده است شخص دارای تجربه و مهارت کافی برآن مدیریت کند که چلمن سیزدهم این شایستگی را نداشت.
وی افزود: موزه فرش مکانی است که قالیها و فرشهایی از قرن 9 هجری در آن نگهداری میشود و از طرفی مکانی برای پژوهش در حوزه آموزش و نگهداری فرش ایرانی است که باید شخصی کاردان و متخصص به عنوان مدیر این موزه انتخاب میشد و دیگر اهالی فرهنگ و هنر آن را به رسمیت بشناسند نه اینکه با انتخاب شخصی معروف به چلمن سیزدهم فضای طنز آلود تلخی ایجاد شود زیرا این موضوع به زوال فرش ایرانی منتج خواهد شد.
مرمت غیر اصولی بنارهای تاریخی کشور یکی دیگر انتقادات کارشناسان میراث فرهنگی است، این کارشناس گردشگری گفت: شاهد تغییر غیر اصولی مسجد امام، مسجد شیخ لطفالله و مدرسه چهار باغ در طول این یک سال بودیم در حالی که این بنا دارای ارزش جهانی و ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است و بشریت به آن افتخار میکند. حدود 400 سال قبل با امکانات محدود آن زمان این بناهای ظریف و شگفتانگیز با ابزار محدودی ساخته شده است که مشخص نیست با این ابزار جدید بلاهایی سر این بناهای تاریخی آورده شده است که حتی اصالت بنا زیر سوال رفته است.
طرح مجلس با عنوان استفاده «بهینه از اشیا باستانی و گنجها» هر چند به تصویب نرسیده است اما بیتفاوتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نگرانیهایی را برای حراج گنجها و اشیای تاریخ کشف شده در بین کارشناسان گردشگری ایجاد کرد، یعقوبزاده در این رابطه گفت: طرحی نمایندگان مجلس در اردیبهشتماه مطرح کردند که افرادی که دارای شرایط خاص هستند به عنوان باستانشناس مجوز حفاری دریافت کنند و این طرح در واقع چوب حراج به میراث فرهنگی کشور وارد میکند. در لایحهای که سال 58 تصویب شد هر گونه حفاری غیر مجاز اشیایی که بیش از 100 سال قدمت دارد غیر مجاز است و کاملا مشهود است که این 46 نماینده مجلس که این طرح را مطرح کردند نشان داد سواد کافی و لازم برای این طرح نداشتند. این طرح چوب حراج به اشیای تاریخی کشور میزند در حالی که بسیاری کشورها نه تنها این کار را انجام نمی دهند حتی سعی میکنند اشیای تاریخی سرقت رفته را به کشورشان بازگردانند.
رئیس مرکز گردشگری علمی و فرهنگی دانشجویان ایران با تاکید بر استفاده از ظرفیتهای گردشگری کشور خاطرنشانکرد: با توجه به قدمت تاریخی که کشور ما دارد استفاده از ظرفیتهای گردشگری باید مورد توجه قرار بگیرد و بتوانیم هم گردشگر داخلی و هم گردشگر را خارجی را جذب کنیم لازم است که این موضوع به درستی مدیریت شود و باید با تبلیغات اصولی گردشگر داخلی و بینالمللی را جذب کنیم و اطلاعرسانی صحیح در فضای مجازی به مردم کشورهای دیگر بدهیم و گردشگران احساس ناامنی به کشور ما نداشته باشند زیرا در اذهان مردم برخی کشورها ایران کشوری ناامنی است و باید این تصویر منفی را از بین برد و گردشگر بیشتر جذب کشور شود.
یعقوبزاده گفت: برای پیشرفت گردشگری مشارکت بین همه دستگاههای کشور از جمله وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداریها و فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی ضروری است. از آنجا که نهادهای دولتی با مشکلاتی مواجه هستند، انجمنهای مردم نهاد در حوزه گردشگری و علاقمندان و دلسوزان صنعت گردشگری کشور نقش مهمی برای شناساندن جاذبههای گردشگری کشور در حوزه بینالملل را دارند. همچنین رسانهها میتوانند ضعفهایی را که در صنعت گردشگری وجوددارد با ارائه گزارشهایی اطلاعرسانی کنند تا حساسیت مردم و مسئولان کشور افزایش پیدا کند. مذاکرات در حال انجام است و ممکن است پس از توافقات پسا برجام شرایط مهیا و منجر به جذب بهتر گردشگر بینالمللی به کشور شود و در این شرایط ما به مدیران کارآمدتر برای بهبود حوزه میراث فرهنگی و گردشگری نیاز داریم.