دینا محمدی: علی فتحعلی بازیگر، نویسنده و کارگردان عرصه نمایش است که فعالیت خود را از سال 1368 با بازی در 5 نمایش حاکم یک شبه، زیرگذر صالح، بازگشت، گیج و تیغ و ترنا همراه با شادروان هادی اسلامی، آغاز کرد، همچنین نمایش هایی چون "سلطان سیاه" کاری از ازاستادعلی نصیریان، "دندون طلا" به کارگردانی داودمیرباقری، "بنگاه تاترال" کاری ازهادی مرزبان نمایش "ارداویراف نامه" به کارگردانی شهرو خردمند از دیگر فعالیت های این هنرمند پیشکسوت در عرصه تئاتر است. او همچنین در ابتدای فعالیتهای هنری خود با مرحوم سعدی افشار ،داود فتحعلی بیگی و مجید جعفری، حسین جعفری، دکترمحمودعزیزی، عنایت الله شفیعی و اصغرسمسارزاده از بزرگان این عرصه همکاری داشته است، او می گوید: "مبارک در ژاپن" نمایشی است که با هدف احیای آثار سياه بازی به روی صحنه رفته وامیدوارم چراغ نمایش های آئینی وسنتی به صورت سالانه روشن شود ومسئولان با اختصاص دادن واحدهای بیشتر درسی در دانشگاهها به این عرصه، آن را از سپردن به دست فراموشی برهانند.
علی فتحعلی کارگردان و نویسنده نمایش "مبارک در ژاپن" در گفت و گو با دیباچه گفت: نمایش "مبارک در ژاپن" به لحاظ نوع بازی، نمایش قصه گو محسوب میشود و به صورت سنتی و رئال به اجرا در می آید و در زمان ۲۵ سال گذشته، دغدغه یافتن کار برای جوانان دهه ۶۰ و همچنین ازدواج در یک خانواده سنتی در ۸۰ سال گذشته را روایت میکند و البته ازدواج اجباری مولیر که ساده زیست شده به صورت نمایش سنتی و کمدی برای مخاطب به روی صحنه می رود.
این هنرمند پیشکسوت بیان کرد: خوشبختانه جشنواره سنتی و سیاه بازی و آئین سنتی داریم که دو یا سه سال یکبار برگزار میشود و این اتفاق به همت دکتر داود فتحعلی بیگی و دیگر دوستان برگزار میشود، امیدوارم که این نوع جشنواره ها به صورت مداوم و سالی یکبار برگزار شود و به قول مبارک جشنواره، جشن پاره نباشد که گاهی هست و گاهی نیست همچنین خدا را شاکر هستیم که گروهی از جوانان و پیشکسوتان در جشنواره شرکت میکنند و کار های قابل توجهی را ارائه میدهند.
فتحعلی افزود: از تجربیات پیشکسوتان این نوع تئاتر در کنار بازیگران جوان بهره بردیم و برای حفظ سنت و روابط گذشتگانمان باید از جان و دل مایه بگذاریم ؛همچنین آئین نمایش که به صورت سینه و سینه به ما رسیده و ما برای پاسداشت قصه هایمان این سبک را به جوانان علاقه مند نیز انتقال می دهیم و خواهیم داد. به امید اینکه تا نسل های بعدی به یادگار بماند.
این هنرمند پیرامون کم توجهی به نمایش سیاه بازی در دانشگاه ها خاطر نشان کرد: برای این اتفاق متأسفم؛ اما در کنار آن برخی از اساتید دانشگاه از بنده دعوت میکنند تا در کلاس ورک شاپی ( هم برای پیش پرده خوانی و کار های سنتی) که برای علاقه مندان و دانشجویان این عرصه در نظر گرفته شده، شرکت کنم اما این گونه ورک شاپ ها به صورت مداوم نیست.
وی که در نمایش "جمعه کُشی" به کارگردانی اسماعیل خلج به ایفای نقش پرداخته، در ادامه افزود: با توجه به اینکه کشورهایی که قدمت هزار ساله دارند برای حفظ آئین ها یشان در دانشگاه و ... تلاش میکنند جایی بسی تاسف است که این سبک از نمایش، به فراموشی سپرده شود. کما اینکه باید در بین تئاتر کلاسیک و مدرن که در دانشگاه تدریس میشود جایی هم برای سیاه بازی، تئاتر سنتی و پیش پرده خوانی که به فراموشی سپرده شده، باز شود.
به طور قطع بازیگری که آموزش میبیند لازم است که این نوع کار را بَلَد باشند ،مثل ایتالیایی ها که کمدی دلارته شان را هیچ وقت فراموش نمیکنند و یا کشور چین که مدرسه آکروبات خود را بیشتر از مدرسه تحصیلی بها میدهند و آکروبات آنها در دنیا حرف اول می زند،امیدوارم جوانان ما با آموزش های بهتر در این عرصه از تئاتر را به سمت جلو هدایت کنند چرا که هنر مال جوان هاست و به شدت میتوانند حامی خوبی برای تئاتر سنتی کشورشان باشند.
حمید رضا جهانگیری بازیگر نمایش "مبارک به ژاپن می رود"، گفت: نسل جدید، نسلی عجیب و غریبی هستند که از همان دوران کودکی با اینترنت و فضای مجازی بزرگ شدند و بر همین مبنا خیلی سخت میشود آنها را خنداند و جذبشان کرد چراکه آن ها با موسیقی های به روز آبدیت شده اند و حتی با ساز های سنتی و روایت های قدیمی که جذاب بوده ، آشنایی ندارند.میتوان گفت؛ تاریخ و گذشتگان مهم تلقی میشود به گونه ای که این موضوع به شدت به نوع کارگردانی و متن نمایش وابسته است.
او که در نمایش" شاه لیر" به کارگردانی دکتر مسعود دلخواه به عنوان بازیگر و دستیار در کنار بازیگرانی چون مهدی سلطانی، رحیم نوروزی و بهاره رهنما، الهام پاوهنژاد حضور داشته ، گفت: این روز ها قوانینی در تئاتر وضع شده که در واقع تیشه به ریشه خودمان میزنندو سالن سنگلج قانونی گذاشته که کودک زیر ۸ سال نمیتواند به تماشای تئاتر بنشیند، یک بچه ۸ الی ۹ ساله شخصیتش شکل گرفته و مسیر تفریح خود را پیدا کرده و حتی میتوان تزریق این هنر تئاتر را از بچگی به کودکان آموخت تا بتوانند کار ها را از نزدیک ببینند،و میتوان گفت بازیگران خوب و پیشکسوت این مرزو بوم از بچگی در دنیای هنر قدم گذاشتند و ماندگار شدند.به طور کل به صورت طنز میتوان خیلی از چالش ها و مشکلات جامعه را بیان کرد و به تصویر بکشد و یا به صورت طنز سنت و فرهنگ کشور را به مردم ارائه داد.طنز همیشه جذاب بوده و اگر با کمدی یا خنده اثری را به روی صحنه ببریم با تاثیر بیشتری در ذهن مخاطب نقش بسته و ماندگار میماند.
جهانگیری در ادامه بیان کرد: مبارک شخصیتی است که خیلی راحت با میرزا ارتباط میگیرد و اجازه شوخی کردن با او را دارد و همچنین احترام اهالی خانه به بزرگ خانواده است که مادر و فرزند ها به میرزا احترام میگذارند و شخصیت اصلی کار مبارک بوده که در قالب شوخی و طنز، آن دلخوری ها، ناراحتی ها و اشتباهات را به بزرگ خاندان گوشزد میکرد و در نهایت به نتیجه مثبت میرسد و این فرهنگ قدیم سیاه بازی، نشان دهنده این است که ایرانی ها به فرهنگ، سنت و آداب و رسوم کشور، با به روی صحنه بردن اینگونه نمایش ها، احترام میگذارند.
او که در نمایش تخت حوضی "کفش شیشه ای" به کارگردانی هیلا رضاییان به نقش آفرینی پرداخته، گفت: متاسفانه در دانشگاه ها سیاه بازی که ریشه پر قدمتی در آئین سنتی و فرهنگ این مرزو بوم دارند، تدریس نمی شود؛ اصلا انگار هنر میخواهد از تاریخ این مرزو بوم محو شود و نمیدانم چرا به هنر بها داده نمیشود و یا مسئولین مربوطه از آن پشتیبانی نمیکنند.
او خاطرنشان کرد: مشکل دار ترین ارگان کشور ما هنرمندان هستند و حتی در دوران سخت کرونا که گذشت، همه مشاغل، به کار خود با وجود تامین بودجه برگشتند؛ به جز هنر مظلوم و مهجور تئاتر،برخی از هنرمندان حتی شغل هنر های نمایشی خود را کنار گذاشتند و به رانندگی اینترنتی پرداختند؛ کارکردن سخت شده و خیلی از گروه ها منحل و کم شدند و متاسفانه در دانشگاه ها تدریس و آموزشی داده نمی شود و کیفیت کارها افت پیدا کرده و در نهایت مخاطب کم و کمتر میشود و این هنر نمایشی مهم خیلی زود به فراموشی سپرده میشود.
گفتنی است: نمایش "مبارک در ژاپن" هر شب ساعت ۱۹:۳۰ از تماشاخانه سنگلج روی صحنه می رود