دیباچه- محسن سرافراز: دقایقی پیش ، روابط عمومی سازمان سینمایی کشور ، از دیدار محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور به همراه جمعی از مدیران این سازمان با پیمان جبلی رئیس سازمان صدا و سیما خبر داد ؛ دیداری که گفته شده به منظور تبادل نظر و هم اندیشی پیرامون گسترش فضای همکاریها و تعاملات دو سازمان صدا و سیما و سینما انجام گرفته است.
واقعیت این است که در سالهای اخیر روابط سردی بین سازمان سینمایی و سازمان صداو سیما حاکم بوده و بسیاری از سینماگران نسبت به بی توجهی رسانه ملی به هنر هفتم ، سانسور ، تبعیض و عدم تبلیغ مناسب فیلم های اکران شده به طرق مختلف گلایه داشتند .
در مواردی هم اظهارنظرهایی از سوی مدیران وقت سازمان صداو سیما در جهت حمایت از سینمای ایران شنیده می شد که در واقعیت اما خروجی مثبتی برای سینمای ایران نداشت ؛ تعطیلی چندباره مهمترین برنامه سینمایی تلویزیون یعنی برنامه « هفت » خود گواه این موضوع است که اساسا نگاه جدی ای به این حوزه مهم در سیمای ملی وجود نداشته و از دوره ضرغامی به بعد این بی میلی به ساخته نشدن برنامه های سینمایی شدت گرفت ؛ وجود برنامه هایی مانند هفت ،در دوره ضرغامی و به خصوص در زمان تهیه کنندگی و اجرای محمد گبرلو ،تشویق مردم به فیلم دیدن، تکریم هنرمندان و سینماگران بود اما متاسفانه در سری های بعدی هفت و به خصوص هفت فعلی ، زیرسوال بردن جایگاه هنرمندان و بی احترامی به فیلمسازان کشور و حتی توهین به روسای سازمان سینمایی در دوره های پیشین، نشان از یک آشفتگی در حوزه برنامه سازی تلویزیون دارد و باید دید، دیدار اخیر محمد خزاعی با پیمان جبلی می تواند شرایط را آرام کند و نزدیک شدن سیاست های فعلی سازمان سینمایی با سیاست های سازمان صدا و سیما منجر به آشتی ای دوباره بین سینمای ایران و سازمان صدا و سیما شود؟
در این دیدار مشترک حرفهای خوبی زده شده که بسیاری از آنها اگر به واقع تحقق یابد ، بدون شک می تواند آغازگر تحولی جدی در حوزه سینمای کشور شود و بنظر می رسد محمد خزاعی به دلیل شناختی که از شرایط حاکم بر صداو سیما دارد و از طرفی از بدنه خود سینماست ، بتواند در دوره مدیریت خود در سازمان سینمایی ، به این مهم دست یابد.
در ادامه بخشهای مهم این دیدار به اختصار می آید:
- جبلی رئیس صدا و سیما : این نگاه مشترکی که بین سینما و تلویزیون شکل گرفته است را باید قدر دانست. سالها منتظر این فرصت بودیم که سینما و تلویزیون از لحاظ اهداف فرهنگی و انقلابی یکسان شود. بیش از دو تا سه دهه است که این همگرایی میسر نشده بود. نگاه ارزشی در دولت و دستگاههای اجرایی سازمان سینمایی و نوع نگاه تحولی در صدا و سیما، باعث شده تا یک اتمام حجتی برای همه ما ایجاد شود.
- این وضعیت نابهسامان فرهنگی دغدغه مشترک بین مردم، رهبری و مسئولین نهادهای فرهنگی خواهد بود. در بخش نمایش خانگی در دولت قبل فیلمها و سریالهایی مجوز گرفتهاند، که وقتی فیلمنامهشان را میخوانیم، دچار حیرت میشویم چه برسد به اینکه این آثار ساخته شوند، در چنین شرایطی مسئولین سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با نگاه ارزشی و انقلابی مجبورند فیلمهایی را اکران کنند که ذاتاً با آن همسو نیستند.
- ما از پیشنهاد سازمان سینمایی در خصوص شکل گیری «کارگروه تخصصی سینما و سیما» به شدت استقبال میکنیم. در این رابطه تجربه خوبی در حوزه کتاب داریم، به نظرم حتما این مفید خواهد بود و ایدههایی که دوستان مطرح کردند قابلیت اجرا شدن در آن کارگروه را دارد. ما اکنون شهرک سینمایی غزالی را داریم و ما و شما میتوانیم با هم همکاری کنیم. بحث دیتاسنتر(Data Center) میتواند بسیار مهم باشد و صندوق مشترک برای تولید مستند و انیمیشن را به راحتی میتوان انجام داد.
- با همکاری سازمان سینمایی این کارگروه به نوعی مرجع سینماشناسی تلویزیون نیز خواهد بود. در حال حاضر در بحث تیزر فیلمهای سینمایی تصمیم گیرنده اداره کل بازرگانی است، البته اصل شورای محتوایی دارند و دوستان نظر میدهند ولی منطقی تر این است که کارگروه مشترک باید مرجع این قضیه باشد. قبلا سیمافیلم هر سال 7-8 فیلم سینمایی آماده میکرد و آثار ارزشمندی را در جشنواره ارائه میکردند و استقبال خوبی هم میشد. این موضوع هم میتواند دوباره احیا شود، البته امسال هم فیلم سینمایی مهدی باکری را داریم.
- محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی : این دو سازمان، ماموریتها و چالشهای مشترکی در عرصه فرهنگ و تصویر دارند و با توجه به چالشها و خلاءهای که در این حوزه هم در زمینه تولید محتوا و هم در عرصه مباحث گفتمانی وجود دارد میتوان به راهبردهای مشترک دست یابیم.
- جریان اپوزیسیون داخلی و خارجی تلاش میکند فضای یاس آلودی را برای سیاه نمایی و از بین رفتن منافع ملی بوجود بیاورد. نیاز است برای تعالی کشور طرح ها و ایدههای جدید ارائه بدهیم و با هم افزایی تخصصها و ظرفیتها در مسیر منافع ملی گام برداریم. متاسفانه، به نظر میرسد ما همه دچار انحراف فرهنگی از ریل منافع ملی شدهایم.
- وادادگی و ناامیدی که در برخی آثار فرهنگی و تصویری ما احساس میشود نشان میدهد که ما بیش از همیشه به برنامه استراتژیک، پژوهش محور و آیندهنگرانه احتیاج داریم- به نوعی همگرایی پایدار و میطلبد طی نشستهای مشترک و در قالب کارگروهها، ماموریتها و اهداف مشترک طراحی و پیگیری شوند.
- یکی از این خواستهها حمایت از فیلمسازان کوتاه، مستند و سینمای حرفهای از طریق خرید حقوق فیلمها به قیمت بالاتر و افزایش عادلانه و منطقی با توجه به افزایش هزینههای تولید فیلم، مشارکت در تولیدات و ارائه بسته تسهیلات حمایتی در زمینه تبلیغات فیلمها است. برای اینکه فضای سینما رونق پیدا کند، خانوادهها و مردم با سینما آشتی کنند و اقتصاد سینما دستخوش تغییر و تحول شود لازم است که تلویزیون برای کمک به سینما در کنار آن قرار گیرد و این حمایت ضروری است.
- این سالها در اثر غفلت یا تاثیر جریان نفوذ، نوعی قبحزدایی و اباحه گری رونق گرفته است. برخی مسائلی که برای خانوادهها ارزش و اخلاق بوده در آثار کمرنگ شده است. مضامینی وارد سینما شده که خانوادهها را بعضا، نگران میکند. یا در برخی سریالهای خانگی هم دیده میشود. زمانی در تلویزیون این رویه پیدا شده بود. سازمان سینمایی به تنهایی نمیتواند این مسئله را درست کند، اگر تلویزیون کمک کند و سیاستهای فرهنگی مشترکی داشته باشیم، به رویکرد و سازو کارهای مشترکی خواهیم رسید .
- به عنوان حسن شروع، پیشنهاد میدهم در همین جشنواره ملی فجر، سازمان صدا و سیما میتواند با انتخاب برخی فیلمها در روز اختتامیه تعدادی از آنها را مورد حمایت قرار دهد و حق رایت آنها را برای تلویزیون خریداری کنند.
- مسعود نقاشزاده دبیر جشنواره فیلم فجر : در سال ۱۴۰۰ و آغاز قرن جدید باید برای همافزایی در بخشهای مختلف فرهنگی کشور برنامهریزی داشته باشیم. همه ما میدانیم که دستگاههای مختلف فرهنگی در کشور تا چه اندازه کارایی دارند؛ فکر میکنم بخش مهمی از آن چیزی که اسمش را فقدان کارآیی مناسب میگذارم و در فرمایشات مقام معظم رهبری هم به کرات عنوان شده است، این است که دستگاهها هر کدام به شیوه خودعمل میکنند؛ فرایند کار فرادستگاهی باید مورد توجه مدیران ارشد قرار گیرد، تا منابع، امکانات و کار نیروهای موثر از بین نروند.
- در دورهای رسانه ملی از سازمان سینمایی و ارشاد فاصله میگرفت و این فاصلهها یا دلایل مدیریتی داشت یا به دلیل مسائلی بود که در اجرا به وجود میآمد. فکر میکنم که حضور آقای اسماعیلی و خزایی میتواند فرصتی برای این همافزایی در حوزه کلان مدیریتی باشد. البته این را به این جهت نمیگویم که سازمان صدا و سیما باید همواره پشتیبان جدی برای سینما باشد کماینکه بوده و خواهد بود بلکه این را بیشتر به عنوان دغدغه حوزه فرهنگی مطرح کردم.
- امسال سال خاصی برای جشنواره فیلم فجر است. بخش مهمی از آنچه که از تولیدات سینمایی به جشنواره رسیده در دولت قبل با برخی از شیوه نامههای آن زمان تولید شده و ما امسال میخواهیم جشنوارهای برگزار کنیم که با چارچوبهای دولت قبل شکل گرفته است البته منظورم این نیست که دولت قبلی بسیار متفاوت بودند اما بالاخره تفاوتهای موجود در دیدگاهها و رویکردها باعث میشود که تنظیم کردن این جریان دشوار شود.
گفتنی است این جلسه با حضور محمدحسین نیرومند مشاور هنری و سینمایی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسعود نقاشزاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر، وحید جلیلی قائم مقام رئیس صدا و سیما در امور فرهنگی و دبیر ستاد تحول رسانه ملی، حمید شاه آبادی معاون سیما، یزدان عشیری مشاور رئیس سازمان سینمایی و مدیرکل روابط عمومی سازمان سینمایی، یاسر شاه پیری مدیرکل حوزه ریاست و مشاور اجرایی رئیس سازمان، حبیب ایل بیگی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی، رمضانعلی حیدری خلیلی معاون توسعه مدیریت و منابع، محمد رحمتی معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی، محمد حمیدی مقدم مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، سیدمهدی جوادی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، هاشم میرزاخانی مدیرعامل موسسه سینما شهر، مهدی آذرپندار مدیرعامل انحمن سینمای جوانان ایران و جواد رمضاننژاد مدیرعامل سیمافیلم برگزار شد.