مینا قنبری: هنر معرق کاری از جمله هنرهای زیبا در صنایع دستی است که باید گفت این هنر در زمان های قدیم هم رواج بسیاری داشته و در دوران سلجوقیان به اوج رسیده است. آثار به جا مانده از قرن ششم به خوبی ظرافت و جذابیت این هنر را در دوران سلجوقیان نشان می دهد و امروزه هم می توان نمونه هایی از معرق کاری را در ابنیه های تاریخی مشاهده کرد. این هنر زیبا از دیرباز مورد توجه بوده و اکنون هم هنرمندان و اساتید بزرگی در این رشته فعالیت دارند. هنر معرق کاری ابتدا با کاشی و سپس با چوب و شیشه انجام و در سطوح ظریف تر مورد استفاده قرار گرفته است. از همین رو با یکی از هنرمندان معرق کاری به گفت و گو پرداخته ایم که در ادامه می خوانید.

« فاطمه محسنی پور » ، هنرمند معرق کار درخصوص هنر معرق کاری در گفت و گو با خبرنگار «دیباچه» بیان کرد: کلمه معرق به معنای تکه هایی از یک جنس ماده است که کنار هم قرار گرفته و درنهایت نقشی را ایجاد می کند. معرق چوب, کاشی, شیشه و... از جمله این مواد است.در معرق چوب از رنگ و بافت طبیعی چوب ها استفاده و همانند یک پازل آن ها را در کنار هم قرار داده و درنهایت یک تصویر یا نقش را ایجاد می کنیم. معرق به شیوه های مختلفی کار می شود و اکنون کارهایی تمام چوب بدون هیچ رنگ و نقاشی تولید و سعی می شود که از بافت و رنگ طبیعی چوب ها در کار استفاده شود.
وی افزود: مهم ترین ابزار معرق کمان اره و تیر اره است که تمام برش ها با کمک این دو ابزار ایجاد می شود , ارزش کار معرق به زمان و مهارت هنرمندی است که آن را درست می کند. معرق چوب را می توان به عنوان یک کالای لوکس و تزیینی به شکل تابلو استفاده کرد و هم می توان آن را به شکل کاربردی همانند روی سطوح میز , در , قاب عکس و آیینه و جعبه های مختلف و...ایجاد کرد.
محسنی پور با اشاره به چگونگی شروع هنر معرق کاری برای افراد علاقه مند بیان کرد: ابتدا باید ابزار مورد نیاز کار خریداری شود و سپس متناسب با طرح و اثر اجرایی , چوب ها را تهیه کنند. این ها هزینه های اولیه است و برای تهیه ابزار بطور متوسط حدود 500 الی 600 هزار تومان هزینه لازم است. این هنر را می توان در منزل و در فضای کوچک انجام داد و هیچ محدودیتی برای مکان و سن و جنسیت در این هنر وجود ندارد.هنرجویان ما از سنین 9 سال تا 70 سال هستند توجه به هدف یادگیری هنر معرق می تواند در دوره های آموزشی موثر باشد زیرا افرادی هستند که می خوهند این هنر را کامل فرا گرفته , مدرک دریافت کنند و سپس به عنوان مدرس کار کنند بنابراین شیوه آموزش آن ها با کسانی که به صورت تفریحی و سرگرمی این کار را انجام می دهند, متفاوت است.

وی افزود: کسانی که می خواهند کار بازاری انجام دهند یعنی به فروش خوبی برسند باید کار مورد پسند مردم انجام داده و در کار خلاقیت داشته باشند و طرح ها و ابعادی را ایجاد کنند که هزینه و زمان کمتری داشته و زودتر آن را ارائه دهند و در نهایت با یک قیمت مناسب اثر را به فروش برسانند. برای فروش آثار می توان با گالری های صنایع دستی صحبت کرد و خوشبختانه گالری های هنری زیادی در سطح شهر وجود دارد و با ارائه نمونه کار , کار خود را برای فروش بگذارند.
محسنی پور درخصوص تفاوت منبت کاری و معرق کاری گفت: معرق از کنار هم قرار دادن قطعات چوب بوده و در نهایت با (ساب) یکدست کردن سطح کار با یک تصویر همانند نقاشی رو به رو می شوید ولی در منبت کاری حجم و برجسته کاری در اثر وجود دارد و باید گفت ابزار موجود در این دو هنر با هم متفاوت است. در معرق کاری با استفاده از کمانه قطعات را برش و در کنار هم قرار می دهیم ولی در منبت کاری با استفاده از مغار چوب را تراش و شیارها و پستی و بلندی های کار را ایجاد می کنیم . حال در معرق کاری از رنگبندی مختلف چوب ها استفاده و حس اثر را همانند نقاشی در کار ایجاد می کنیم. از طرفی هنر منبت معرق هم داریم که ترکیب هر دو هنر است بدین صورت که معرق را بصورت چند پلان کار کرده و بعد با استفاده از ابزارهای منبت به کار حجم می دهیم.

محسنی پور درخصوص آسیب هنرمندان از شیوع بیماری کرونا گفت: شیوع بیماری کرونا به صنایع دستی هم مانند دیگر اصناف ضرر وارد کرد زیرا نمایشگاه ها و جشنواره ها تعطیل شدند و هنرمندان نتوانستند کارهای خود را ارائه دهند , از طرفی شرایط اقتصادی نامناسب سبب افزایش قیمت ابزار و چوب ها شد و هنرمندانی که در کارگاه کار می کنند با افزایش اجاره بها رو به رو شدند که همین موضوعات سبب بالا رفتن هزینه یک اثر هنری می شود و اگر جایی برای ارائه و فروش وجود نداشته باشد , این کار فایده ای برای هنرمند ندارد. اگر صنایع دستی در کل کشور گالری و نمایشگاه های دائمی برگزار کند که تعداد آن ها زیاد باشد و آثار هنرمندان در آن ها ارائه شود , کمک زیادی به هنرمندان برای فروش آثار می کند.

او ادامه داد: البته برگزاری این نمایشگاه ها باید متعارف باشد یعنی نمایشگاهی با هزینه های گزاف برگزار نشود تا هیچکس علاقه ای برای حضور در آن نداشته باشد. به نظر من صنایع دستی در این زمینه کم کاری کرده و بهتر است این زمینه را ایجاد کند , از طرفی برای فروش آثار هنری در خارج از کشور هم برنامه ریزی و با ورود نهاد مرتبط آثار ما در کشورهای مختلف دیده شود که اتفاق بسیار خوبی برای هنرمندان خواهد بود.