معصومه شمسینی غیاثوند : نمایشگاه بین‌المللی اکسپو 2020 به مدت شش ماه  از اول اکتبر سال 2021 تا 31 مارچ 2022 در دبی درحال برگزاری است. کشور ایران به عنوان یکی از شرکت‌کنندگان به منظور نمایش آخرین دستاوردهای خود در این رویداد حضور دارد. با توجه به اینکه این نمایشگاه فرصت طلایی را به منظور تعاملات تجاری و فرهنگی به ویژه حضور گردشگری دارد، بسیاری از کشورها با برنامه‌ریزی مشخصی در این نمایشگاه حضور پیدا کردند در حالی که بسیای از کارشناسان و فعالان حوزه گردشگری به نحوه حضور ایران در این نمایشگاه انتقاد دارند و معتقد هستند که آخرین دستاوردها و فناوری‌های کشور به طور مناسب در این رویداد به عرضه گذاشته نشده است.

رحیم یعقوب زاده، رئیس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران و مدرس دانشگاه علم و فرهنگ در گفت‌وگو با دیباچه می‌گوید: «نمایشگاه اکسپو » فرصت مناسبی برای کشورهای دنیا است تا آخرین دستاوردهای خود را ارائه کنند اما کشور ما  در این نمایشگاه به روال سنتی حضور پیدا کرد و همانند کشورهای دیگر از غرفه و فضای نمایشگاه برای نمایش دستاوردها و فنآوری خود استفاده نمی‌کند و نکرده است.»

او با اشاره به نمایش مکرر محصولات و کالاهایی نظیر قالی و زعفران ایرانی در نمایشگاه‌ها گفت:  قالی ایران بِرَند هزاران ساله و زعفران ایرانی شهرت جهانی دارد، این محصولات خوب هستند اما نشان‌گر پیشرفت‌‌ها، دستاوردها و فناوری ما نیستند. محصول شناخته‌شده‌ای مثل زعفران به کشور ما تعلق دارد، هرچند در برخی کشورها بسته‌بندی و به نام آن کشور به فروش می‌رسد. قالی ایرانی هم شهرت جهانی دارد و نیازی به تبلیغ ندارد. نمایشگاه اکسپو نشان داد که تفکری برای برگزاری نمایشگاه یا حتی چگونگی تزئین غرفه‌ها وجود ندارد در حالی که این غرفه‌ها  باید طوری طراحی می‌شد که به نوعی بیانگر فرهنگ کشور باشد.

رئیس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران با انتقاد از نحوه آرایش فضا و چیدمان غرفه ایران در نمایشگاه اکسپو گفت: چیدمان غرفه ایران در نمایشگاه اکسپو شبیه معماری ایرانی و هویت فرهنگ تاریخی کشور نبود، بلکه شبیه معماری کشورهای عربی بود. از نظر تاریخی متاسفانه افسارگسیخته و به نوعی در هم ریخته بود. در نمایشگاه  اکسپو، معماری ای  از ایران نمایش داده نشد و جای آن خالی بود. شاید قصد داشتند رضایت میزبان یعنی کشورهای عربی را جلب کنند که همین کار هم بیهوده بود. ما باید مبلمان نمایشگاه و فضا را طوری طراحی می‌کردیم که این باور و احساس در تماشاگر ایجاد شود که چقدر فرهنگ و تمدن ما متمایز از کشورهای دیگر است، در صورتی که در این نمایشگاه حتی فناوری های  ما در حوه رباتیک و کالاهای ایرانی به درستی به نمایش گذاشته نشد.

یعقوب‌زاده ادامه داد: در نمایشگاه اکسپو ما در حوزه گردشگری موفق عمل نکردیم در حالی که بسیاری از کشورها از این فرصتِ پیش آمده توانستند نهایت استفاده را ببرند و از ماه‌ها و سال‌ها قبل با برنامه‌ریزی صحیح آخرین دستاوردهای خود را ارائه کنند، اما ما ضعیف عمل کردیم و این نشان می‌دهد برنامه‌ریزی غرفه ایران در نمایشگاه به شکل عجولانه ای انجام گرفت و از متخصصان به نحو مطلوبی استفاده نشد. جاذبه‌های گرشگری، فرهنگ و تمدن، دستاوردهای ما در حوزه فناوره ای نوین در عمل به نحو مطلوب و قابل قبول ارائه نشد و در مجموع بگویم عملکرد بسیار ضعیفی در اکسپوی دبی داشتیم.

او  با اشاره به جای خالی افراد متخصص در نمایشگاه اکسپو  افزود: همه کشورهای جهان برای جذب مخاطب این طور  فکر می‌کنند که در چه زمینه‌ای سرآمد هستند اما شناخته شده نیستند به همین منظور در حوزه های مختلف از تجربیات کشورهای دیگر هم  استفاده می‌کنند. مثلا تماشاگران علاقه‌مند به چه حوزه‌ هایی  هستند؟  یا اینکه چه مواردی را نمایش دهند که برای تماشاگران  جذاب باشد؟

رئیس مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران به ارائه راهکارهایی برای حضور موفق ایران در نمایشگاه اکسپو  اشاره کرد و گفت: باید به این مزیت‌‌ها توجه و از افراد متخصص در حوزه های مختلف به ویژه  گردشگری و فنآوری نوین  استفاده می‌کردیم و از تصمیمات تاثیرگذار آن‌ها استفاده می‌شد ؛ گاهی از متخصصان دعوت می‌شود  اما تصمیمات آن‌ها اثر گذار نیست ، عمده  تاکید ما بر این است که  از متخصصان حوزه‌های مختلف  مثل گردشگری، فرهنگی و تمدن و یا فناورهای کشور استفاده می‌شد و به آن‌ها اختیار داده می دادند که برنامه‌ها و تصمیم‌های خود را در این نمایشگاه ارائه کنند.

یعقوب‌زاده در پایان تاکید کرد: از جمله مواردی که باید در نمایشگاه به آن توجه می‌شد دستاوردهای کشور بود که باید به نحو قابل قبول در معرض دید قرار می گرفت. در این نمایشگاه نتوانستیم جاذبه‌های گردشگری، صنایع دستی و سایر فناورهای کشور  را نشان دهیم. در حالی که بسیاری از کشورهای دنیا مثل ترکیه از این فرصت استفاده و در این نمایشگاه موفق عمل کردند لذا برای اینکه ما هم حرفی برای گفتن داشته باشیم باید از حضور متخصصان و تجربیات آن‌ها استفاده کنیم تا در دوره‌های بعدی نمایشگاه اکسپو موفق ظاهر شویم.»