فاطمه شعبانی : این روزها که بحث کرونا داغ است، اخباری از مسمومیت با الکل شنیده می شود که متاسفانه در بعضی از شهرستانها آمار کشته هایش از ویروس کرونا جلو زده است!! در شبکه های اجتماعی پیامهایی با منابع ناشناس دست به دست می شود که شُرب الکل از ابتلا به بیماری کرونا پیشگیری می کند. با دکتر « شاهین شاد نیا » استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس بخش مسمومین بیمارستان لقمان حکیم این موضوع را بررسی کردیم که این توصیه ها چقدر صحت و چقدر جنبه علمی دارد؟ و دلایل افزایش مسمومیت با الکل در چند روز گذشته چه بوده است؟
دکتر« شاهین شاد نیا» با اشاره به اینکه در چند روز اخیر شاهد افزایش مسمومیت با الکل سمی متانول یا متیل الکل یا الکل چوب بوده ایم و بیمارانی به مراکز درمانی در تهران و شهرستانها مراجعه می کردند که علائم مسمومیت با الکل متانول مثل مثل تار بینی، کوری و کاهش سطح هوشیاری را داشته اند و حتی متاسفانه چند مورد مرگ ناشی از این مسمومیت هم اتفاق افتاده وگزارش شده است می گوید:« در بررسی هایی که انجام شد بعضی از بیماران ،نمی توانم بگویم همگی، اولا اطلاعی از اینکه این الکل سمی و متانول است را نداشتند و دوما چون محلولهای حاوی الکل برای ضد عفونی کردن سطوح و دستها مورد استفاده قرار می گیرد و ویروس کووید 19 نسبت به الکل حساس است، این ذهنیت و این باور غلط در ذهن بعضی از بیماران شکل گرفته بود که شاید مصرف خوراکی الکل ها بتواند نقش پیشگیری کننده از بروز این بیماری ویروسی را داشته باشد و روی این حساب اقدام به شُرب الکل کرده بودند!! متاسفانه در پاره ای از موارد ،الکلی که خورده بودند الکل متالیک بود و باعث بروز مسمومیت برای این بیماران شده بود. من بارها گفته ام در هیچ کدام از منابع علمی، چه در خارج و چه در داخل کشور که در زمان بروز اپیدمی این بیماری منتشر شده است، نقش و جایگاهی برای مصرف خوراکی الکل برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید 19 وجود ندارد و این باور کاملا غلط، غیر علمی و این رفتار غیر بهداشتی است و جز آسیب رساندن هیچ کمک دیگری را به فرد استفاده کننده نمی رساند و متاسفانه این باور غلط در بعضی شکل گرفته است. همانقدر که این محلول های الکلی در ضد عفونی کردن دست و سطوح موثر هستند و می توانند در پیشگیری از این بیماری ویروسی کمک کننده باشند، مصرف این الکلها به صورت خوراکی هیچ جایگاهی در پیشگیری ندارد و فقط افراد را در معرض خطر مسمومیتها مثل مسمومیت با الکل یامتانول قرار می دهد. قاطعانه می گویم و مستدل بر کلیه مطالب و مقالات منتشر شده که سعی کردم تقریبا همه آنها را مرور داشته باش.- هیچ جا، هیچ مطلب علمی مبنی براینکه شرب الکل می تواند در پیشگیری از بیماری ویروس کرونا یا کووید 19 نقش داشته باشد ندیدم و این یک باور غیر علمی و غلط است.!»
رئیس بخش مسمومین بیمارستان لقمان حکیم با تاکید براینکه الکل اتیلییک یا اتانول و الکل متالیک یا متانول از لحاظ ظاهر باهمدیگر تفاوت ندارند و هردو بی رنگ هستند ادامه می دهد:« شما هیچ تفاوت ظاهری در این 2 الکل مشاهده نمیکنید اما متانول کاملا سمی است و وقتی به صورت خوراکی وارد بدن می شود به دلیل پدیده های متابولیسمی که روی آن اتفاق می افتد متابولیتهای سمی ایجاد می کند که باعث کوری و آسیب مغزی و نهایتا مرگ بیماران می شود این اتفاقی است که می افتد. چون در ظاهر هردو بی رنگ هستند شما نمی توانید به راحتی این دو را از همدیگر افتراق بدهید. متاسفانه افرادی که اقدام به شرب الکل می کنند، در پاره ای از موارد به خاطر شباهت ظاهری که این دو الکل با هم دارند، الکل متانول را شرب کرده و دچار این مسمومیتها می شوند. یک نوع الکل دیگر هم به نام الکل صنعتی در بازار داریم که الکل هایی زرد رنگ هستند که یک مواد رنگی به آنها اضافه شده و ملغمه ای از الکل های مختلف است که امکان دارد داخلش متانول یا اتانول و همچنین سایر الکل های دیگر وجود داشته باشد. معمولا برای اینکه الکل صنعتی را از الکل اتانول یا اتلیک افتراق بدهند به آن یک مواد رنگی به نام تریبانتین اضافه می کنند که رنگ زرد ایجاد می کند و قابل افتراق می شود. متاسفانه شاهدیم یکسری افراد با اضافه کردن موادی آن رنگ را از بین می برند و باعث می شوند بسیاری از افراد در افتراق این دو تا الکل دچار مشکل شوند.»
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این نکته که وقتی الکل به صورت خوراکی مصرف می شود خیلی سریع در نیم ساعت اول از راه دستگاه گوارش جذب بدن می گردد تصریح می کند:« معمولا باید حدود 10-12 ساعت سپری شود که آن الکل در بدن متابولیسمه و متابولیسم سمی اش تولید شود به همین دلیل، هیچ اقدام اولیه ای نمی شود کرد و اضافه براین اقدامات دیگری که در دیگر مسمومیت ها داریم، مثل ایجاد تهوع و استفراغ ،در مورد مسمومیت با الکل ها خیلی موثر نیست. در این مسمومیت اقدامات اولیه درمانی وجود ندارد و زمانی که طرف مطلع می شود که اتفاقی افتاده است، بهترین راه مراجعه به مراکز درمانی است تا پادزهارهای اختصاصی شروع یا حتی در صورت لزوم اقدامات درمانی پیشرفته تر مثل دیالیز برای این بیماران استفاده شود.»