محمد حسن گودرزی:روز سه شنبه، اول اکتبر آخرین فرصت کشورها برای معرفی نماینده خود به آکادمی هنرها و علوم سینمایی (اسکار) برای شرکت در بخش بهترین فیلم خارجی زبان بود. از امسال مقرر شد که به جای نام بهترین فیلم خارجی زبان، بهترین فیلم بلند بین المللی به جای نام قبلی برای این بخش جایگزین شود.
امسال ۸۵ کشور در این بخش نمایندگان خود را معرفی کرده اند که در این میان سه کشور غنا، اوگاندا و ازبکستان برای اولین بار است که شانس خود را در این بخش آزمایش میکنند. در بین فیلمهایی که به آکادمی معرفی شده نکات جالبی به چشم میخورد. امسال ژاپن با انیمیشن فرزند آب وهوا (Weathering with You) سنت شکنی کرده و از سوی دیگر بعد از اینکه انتخاب یک فیلم مستند از سوی ایران (در جستجوی فریده) در این کشور جنجال آفرید، سه کشور دیگر (لیتوانی، بلاروس، مقدونیه شمالی) هم فیلمهای مستند را برای این بخش معرفی کردند.
در این مطلب نگاهی شده به ۱۰ فیلمی که بیشترین شانس را برای قرار گرفتن در بین ۵ فیلم نامزد اسکار بهترین فیلم بلند بین المللی دارند. نامزدهای این بخش از بین ده فیلمی که بیشترین رای را از بین نمایندگان معرفی شده به دست آورده اند، انتخاب و در ژانویه به همراه سایر نامزدهای اسکار معرفی میشوند.
۱۰-حُکم (Verdict) فیلیپین
نماینده فیلیپین با نابازیگران و کارگردان ناشناس خود به نام ریموند ریبای گوتیرز (Raymund Ribay Gutierrez) اولین بار در جشنواره فیلم تورنتو توانست توجهات را به خود جلب کند. حُکم، ماجرای زنی را روایت میکند که پس از اینکه به همراه دخترش مورد آزار خانگی قرار میگیرد، به دنبال عدالت است.
این فیلم در جشنواره فیلم « تورنتو » تنها فیلم حاضر از جنوب شرق آسیا بود و توانست جایزه ویژه هیات داوران را دریافت کند. سینمای « فیلیپین» تاکنون نتوانسته نامزدی در بخش بهترین فیلم خارجی زبان داشته باشد.
۹- سیستم خرد کن (System Crasher) آلمان
نماینده امسال آلمان به مانند نماینده فیلیپین،فیلمی با بازی نابازیگران خود است که به مسائل خانوادگی میپردازد. فیلم با موضوع حساس خود در مورد سیستم حضانت فرزندان در آلمان ماجرای دختری ۹ سالهای را روایت میکند که با به چالش کشیدن نظام حضانت کودکان در آلمان تلاش میکند که به نزد مادرش بازگردد.
سیستم خُرد کن، در بخش مسابقه جشنواره فیلم برلین حضور داشت. سینمای آلمان ۱۷ نامزدی در بخش بهترین فیلم خارجی زبان را تجربه کرده و از این میزان حضور در بین نامزدها، سه بار اسکار را به خود اختصاص داده است. آخرین نامزدی آلمان مربوط به سال گذشته و فیلم هرگز روی برنگردان (Never Look Away) بود.
۸-بینوایان (Les Misérables) فرانسه
بینوایان، برخلاف نامش ارتباطی به اثر معروف ویکتور هوگو ندارد. فیلم با الهام از حوادث و شورشهای سال ۲۰۰۵ پاریس ساخته شده و این فیلم حول سه عضو یک تیپ ضد جرم و جنایت که در تلاش برای دستگیری افراد در حال غارت میگردد. فیلم نقدهای خوبی ار از منتقدان دریافت کرده است.
سینمای فرانسه تاکنون ۳۷ نامزدی اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را داشته و ۹ اسکار حاصل کار فیلمسازان فرانسوی بوده است. آخرین نامزدی سینمای فرانسه به سال ۲۰۱۵ و فیلم موستانگ بازمی گردد که نکته جالب توجه در مورد موستانگ، زبان فیلم بود که به جای فرانسه از تُرکی در آن استفاده شده بود.
۷-آنتیگونه (Antigone) کانادا
نماینده امسال کانادا به زبان فرانسه و برگرفته از نمایشنامه مربوط به دوران یونان باستان به همین نام است. فیلم فضای نمایشنامه را به دوران کنونی آورده و مسائلی مانند مهاجرت و بیگانه هراسی از موضوعاتی است که در آنتیگونه به آنها پرداخته شده است.
این فیلم نقدهای مثبتی در هنگام نمایش در جشنواره فیلم تورنتو به دست آورد. سینمای کانادا تاکنون ۷ نامزدی اسکار را در کارنامه خود داشته و توانسته در سال ۲۰۰۳ جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را برای فیلم هجوم بربرها (The Barbarian Invasions) به خود اختصاص دهد.
۶-بازندگان قهرمان (Heroic Losers) آرژانتین
بازندگان قهرمان، نماینده امسال آرژانتین در اسکار امسال است و با تمرکز بر مشکلات اقتصادی و رکود بزرگ این کشور در سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ به روایت داستان گروهی میپردازد که سعی در پرداخت پولهای از دست رفته خود در این دوره از تاریخ آرژانتین دارد. فیلم با نقدهای بسیار خوبی رو به رو شده و حضور « ریکاردو دارین» (Ricardo Darín) بازیگر مطرح و بین المللی سینمای آرژانتین که در کارنامه خود سابقه بازی در فیلمهایی مانند « داستانهای وحشی» و « همه میدانند » را دارد هم باعث بالا رفتن ارزشهای این فیلم شده است.
فیلمهای آرژانتینی تاکنون هفت بار نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شده اند و دو بار در سالهای ۱۹۸۵ و ۲۰۰۹، اسکار این بخش به نمایندگان آرژانتین رسیده است. آخرین نامزدی آرژانیتن به سال ۲۰۱۴ و فیلم داستانهای وحشی بازمی گردد.
۵-پرنده نقاشی شده (The Painted Bird) جمهوری چک
« پرنده نقاشی شده » نماینده جمهوری چک در اسکار امسال است. فیلم با تکیه بر مفاهیمی مانند « آزار مذهبی » میتواند توجه اعضای آکادمی را به خود جلب کند. این فیلم داستان یک پسر جوان یهودی را روایت میکند که والدینش او را برای اجتناب از آزار و اذیت ضد مذهبی به نزد خویشاوندان خود در اروپای شرقی میفرستند. خاله پسر به طور ناگهانی میمیرد و او باید در دنیای وحشی و خطرناک که با او دشمن است، از خود مراقبت کند.
« پرنده نقاشی شده » به صورت سیاه و سفید ساخته شده و با موفقیت در دو فستیوال کن (جایزه بهترین فیلمنامه) و « فستیوال ونیز » (جایزه یونیسف و نامزدی شیر طلایی بهترین فیلم) به نظر میرسد که تلاش دارد موفقیت فیلم روما در سال پیش را تکرار کند. سینمای جمهوری چک، از سال ۱۹۹۴ در بخش بهترین فیلم خارجی زبان شرکت کرده و یک اسکار و دو نامزدی را در کارنامه خود دارد. آخرین نامزدی جمهوری چک در سال ۲۰۰۳ بود.
۴-میمونها (Monos) کلمبیا
امسال فیلمهای اسپانیایی زبان موفقیتهای خوبی به دست آورده و سینمای کلمبیا هم بی نصیب از آن نمانده است. این فیلم روایت یک گروه شبه نظامی به نام « دسته میمونها » است که در منطقهای دور افتاده از یک گروگان با ارزش نگه داری میکنند.
در بین فیلمهای معرفی شده امسال، « میمونها » یکی از موفق ترین فیلمها در جشنوارههای بین المللی بود و جایزه ویژه هیات داوران جشنواره ساندنس، جشنواره فیلمهای مستقل بوینس آریس در آرژانتین و جشنواره فیلم شیلی از جمله افتخارات این فیلم است. سینمای کلمبیا تنها یکبار نامزدی اسکار را در سال ۲۰۱۵ تجربه کرده است.
۳-بینپول (Beanpole) روسیه
سینمای روسیه همواره به عنوان یکی از سینماهای پیشرو در سراسر جهان به حساب میآید و امسال هم با فیلم بینپول پا به رقابت با سایر کشورها بر سر اسکار برخواسته است. این فیلم ماجرای مادری را در جریان جنگ جهانی دوم و در شهر لنینگراد روسیه روایت میکند که در تلاش برای زنده نگه داشتن خود و کودک سه ساله اش است.
بینپول اولین بار در بخش نوعی نگاه جشنواره کن به نمایش درآمد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. بینپول، امید زیادی دارد که بعد از شانزده بار نامزدی فیلمهای روسی (با احتساب شوروی سابق) هفدهمین فیلم روسی باشد که نامزد اسکار میشود. آخرین نامزدی روسیه در اسکار به سال ۲۰۱۷ بازمی گردد. سینمای روسیه چهار بار (سه بار در زمان شوروی سابق) برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان شده که آخرین آن در سال ۱۹۹۴ بود.
۲-درد و شکوه (Pain and Glory) اسپانیا
بسیاری از منتقدان آخرین ساخته پدرو آلمادوار (Pedro Almodóvar) کارگردان مطرح اسپانیایی را شاهکار ارزیابی کرده اند. در واقع درد و شکوه تمام عناصر لازم را برای نامزدی اسکار را دارد. این فیلم در مورد سینما و روایت زندگی کارگردانی با بازی آنتونیو باندراس که روایت نگاه و دیدگاه وی نسبت به مسائل مختلف زندگی است.
این فیلم برای اولین بار در اسپانیا و سپس در جشنواره فیلم کَن به نمایش درآمد و علاوه بر موفقیت تجاری، توانست جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم کن را برای آنتونیو باندراس به ارمغان بیاورد. سینمای اسپانیا ۱۹ بار نماینده خود را در بخش بهترین فیلم خارجی زبان دیده که آخرین بار آن در سال ۲۰۰۴ بود که نماینده این کشور جایزه اسکار این بخش را به خانه برد.
۱-اَنگل (Parasite) کره جنوبی
غافلگیری بزرگ امسال محصول کره جنوبی است. فیلم اَنگل به کارگردانی بونگ جونگ -هو (Bong Joon-ho) در مورد خانواده فقیری است که تلاش میکنند با نزدیک شدن به خانوادهای ثروتمند، از آنها سواستفاده کنند. پرداخت هنرمندانه این موضوع باعث شد که اَنگل در جشنواره کن نماینده خوبی برای سینمای کره جنوبی باشد و اوج این موفقیت، نخل طلای بهترین فیلم جشنواره کن برای این فیلم بود.
اَنگل از نظر تجاری هم موفقیت خوبی در کره جنوبی داشت و اکران محدود این فیلم در آمریکا هم باعث شد که بیش از پیش در چشم تماشاگران و منتقدان نام خود را نشان دهد. سینمای کره جنوبی علیرغم موفقیتهای بسیاری که در جشنوارههای گوناگون داشته، هنوز نتوانسته موفقیتی در اسکار به دست بیاورد. اما ممکن است اولین نامزدی و چه بسا اولین اسکار کره جنوبی امسال برای سینمای این کشور به دست بیاید.