مانی حقیقی که در این دوره از جشنوارهی فیلم فجر با فیلم «اژدها وارد میشود» حضور دارد با تاکید بر اینکه از هیچ کس نمیترسد، هرگونه نمادگرایی در آثارش را رد کرد.
دیباچه:
این فیلمساز روز 20 بهمن ماه در نشست پرسش و پاسخ فیلمش و در پاسخ به سوالی درباره نشانهها و نمادهای فیلم «اژدها وارد میشود» توضیح داد: هنرمندی که به شیوه نمادین اثر میسازد، میترسد حرفش را مستقیم بزند و تلاش میکند در لایههای استعاری آن را پنهان کند اما من از هیچکس نمیترسم.
وی افزود: در هر نوع فرایند خلق اثر هنری از نمادگرایی بیزار هستم و فیلمهایم هرگز نمادی نبوده است. اما دیگران قائل به این نمادگرایی بودهاند و همیشه هم اطمینان داشتهاند که فقط برداشت خودشان از نمادهای فیلم من درست است که آن را نوعی تنبلی ذهنی در منتقدان میدانم چون دایره امکانات یک اثر را به ذهنیت خود محدود میکنند و این اطمینانشان بیش از هر چیز حاکی از عدم علاقه یا توانایی کاویدن لایههای بیشتر اثر است.
وی ادامه داد: در فیلمم فضایی خلق کردهام که این حس را ایجاد میکند، در این اثر معانی پنهانی است و این برایم بازی جذابی است که همه میتوانیم در آن دخیل باشیم.
حقیقی خاطرنشان کرد: اگر فیلم خیالی بود میتوانست نمادین باشد. اما این فیلم یا راست است یا دروغ و من در باره این بحث نمیکنم ضمن اینکه اگر فیلم را با دقت تا به آخر نگاه کنیم کاملا پاسخ این پرسش برایتان مشخص میشود.
وی با اشاره به رایج بودن آثار نمادین در سالهای پیش از انقلاب خاطرنشان کرد: در حال حاضر ترسیدن جایی در ابراز نظر هنرمندان ایرانی ندارد و از بیخ و بن نگاه اشتباهی است که ما به دنبال معانی پنهان فیلم بگردیم.
حقیقی افزود: چرا فکر میکنید، من به دلیل نگرانی بابت ابراز نظرم آنقدر احمق هستم که فیلمی این چنین پیچیده بسازم و احمقانهترین نقدی که درباره فیلم خواندم کاری بود که کشتی فیلم را استعارهای از ایران دانسته بود.
کارگردان فیلم «پذیرایی ساده» یادآور شد: در دوره شاه بود که هنرمندان میخواستند در آثارشان نیشی به دولت بزنند اما حالا اصلا ما نیش نمیزنیم بلکه حرفمان را صریح و آشکار میگوییم.
او در پاسخ به پرسشی دیگر با این مضمون که آیا تفاوت فیلمهایش به معنی این است که جهان بینی مشخصی ندارد و فیلمساز مولفی نیست تصریح کرد: جهان بینی یعنی چه؟! این یک مفهوم کلی است مانند آن جملهای که عدهای میگویند مردم این را میخواهند یا آن را می خواهند. در حالی که از نظر من مفاهیمی مانند جهانبینی ،جامعه و ... بی معنی است.
حقیقی خاطر نشان کرد:تمام تلاشم را میکنم که در هر فیلمم مخاطب را غافلگیر کنم، برایم خیلی مهم است که خودم را تکرار نکنم و به واسطه این تکرار قابل پیشبینی نباشم.
وی با اشاره به اینکه فیلم دیگرش با نام «پنجاه کیلو آلبالو» عید امسال اکران میشود، تاکید کرد: وقتی این فیلم را دیدید، کاملا متوجه میشوید که چگونه آن را ساختهام و زیرآب کل، کارنامه فیلمسازیام را زدهام.
حقیقی ادامه داد:برایم مهم این است که فیلمساز مولف نباشم چون در کشور ما فیلمساز مولف یعنی یک هنرمند مدام یک قصه را بسازد اما این برایم جذابیتی ندارد. هرچند نتیجهاش این است که میگویید من جهانبینی ندارم.
وی در بخش دیگری از این نشست و درباره حاضر نشدنش روی فرش قرمز جشنواره فجر تاکید کرد: برخلاف آقای حاتمی کیا هیچ مشکلی بابت فرش قرمز ندارم. بلکه برایم خیلی دلانگیز است و جزو آداب و رسوم همه جشنوارههای دنیاست. به همین دلیل در جشنوارههای دیگر در مراسم فرش قرمز حاضر میشوم.
حقیقی ادامه داد:حاضر نشدن ما روی فرش قرمز جشنواره فجر به این دلیل بود که این مراسم به بدترین شکل ممکن اجرا میشد و شیوه اجرایش کاملا نادرست است.
او با اشاره به شیوه اجرای فرش قرمز در این دوره از جشنواره فجر توضیح داد: در فرش قرمز به پیشواز آن هنرمند میآیند اما معماری برج میلاد به گونهای است که هنرمندان باید از طبقات بسیاری بگذرند و کلی با دوستانشان سلام و احوال پرسی کنند، بعد از سالن خارج شوند و دوباره وارد آن شوند تا مراسم را برگزار کنند. به همین دلیل از نظر من این فرش قرمز جعلی ،غلط و کمدی است و نتوانستم به چنین سیرکی تن بدهم.
کارگردان فیلمهای «کنعان» و «کارگران مشغول کارند» درباره اینکه چهار تن از عوامل فیلم تازهاش «اژدها وارد میشود« جزو نامزدهای جشنواره فجر هستند، گفت: از این موضوع بسیار خوشحالم وقتی در جشنوارهای شرکت میکنیم یعنی به تمام قواعد آن پایبند هستیم. هیات انتخاب و داوری جشنواره با ملاکهای خودشان آثار را انتخاب میکنند و اگر ما مخالفتی داریم، نباید در جشنواره شرکت کنیم.
وی هیات داوری این دوره از جشنواره فجر را جزو افراد برجسته سینما دانست و افزود: ما میدانستیم چه کسانی داور هستند، اگر بعضی افراد دیگر در این ترکیب بودند فیلمم را از جشنواره بیرون میکشیدم. اما به نظر این داوران احترام میگذارم و با نامزدهای فیلمم موافق هستم و امیدوارم جایزه بگیرند، چون در این فیلم کاری کردم که هر یک از اعضای گروه بتوانند کار خودشان را به بهترین شکل انجام دهند بنابراین هر کس در این فیلم جایزه بگیرد، بخشی از آن را متعلق به خود میدانم.
حقیقی که فیلمش را در جزیره قشم فیلمبرداری کرده است، درباره بودجه تولید این فیلم توضیح داد: این فیلم یکی از پرخرجترین فیلمهایم بود اما بودجهاش متعارف بود و فکر میکنم نسبت به دیگر فیلمهای بخش مسابقه جشنواره کمی کم خرجتر است.
وی اضافه کرد:این فیلم کاملا در بخش خصوصی ساخته شده اما این افتخاری نیست. هرچند بعضی دوستان مدام میگویند ریالی از بنیاد سینمایی فارابی نگرفتهایم. در حالی که فارابی جایی است که باید از آن کمک بگیریم. البته ما این کار را نکردیم چون سرمایه گذاران سخاوتمندی داشتیم، ضمن اینکه گروه ما به خوبی بلدند با پول محدود بهترین کیفیت را ارائه دهند.
ایسنا نوشت: در این نشست حسین معززی نیا که به عنوان منتقد جلسه حضور داشت، ابتدا گفت حضور منتقد در چنین نشستهایی غیر ضروری است و بهتر است عوامل فیلم مستقیم با مخاطبان گفت وگو کند.
وی اضافه کرد: یکی از مشکلات سینمای ایران و همینطور نقد آن اصرار عجیب به رئالیسم است. گویی این سبک تنها گونهای است که به رسمیت شناخته شده است و حاضر نیستیم بپذیریم که ممکن است سینمای فانتزی هم داشته باشیم. به همین دلیل وقتی فیلمی از رئالیسم فاصله میگیرد به سرعت سراغ نمادگرایی میرویم. این بحثها از سالها قبل و حتی در دوره «اجاره نشینها» وجود داشته است.
وی اهمیت فیلم «اژدها وارد میشود» را در این دانست که این فیلم از محافظه کاری و روال عادی سینمای ما خارج شده و تجربه کاملا منحصر به فردی است.
در بخش دیگری از این نشست همایون غنیزاده یکی از بازیگران فیلم که خود جزو کارگردانهای تئاتر است، تجربه همکاری با مانی حقیقی را لذت بخش دانست و گفت: در تمام مدتی که فیلمنامه را می خواندم به تخیل و خلاقیت آقای حقیقی حسادت کردم و دائم فکر میکردم چرا به عقل من نرسید، چنین فیلمنامهای بنویسم؟!
احسان گودرزی و امیر جدیدی و لیلا تجمل دیگر بازیگران فیلم هم در این نشست حضور داشتند و مطالب کوتاهی را بیان کردند.
در پایان جلسه حسین معززینیا درباره نامزدهای بخش سودای سیمرغ جشنواره گفت: اصلا از این فهرست شگفتزده نشدم چون حال و هوای غالب هیات داوران این است که فیلم انتخابی چه حرفی برای گفتن دارد و با این نگاه فیلم «اژدها وارد میشود» یکی از نامناسبترین فیلمها برای این هیات است.
در حاشیه:
در این نشست مانی حقیقی از اهالی رسانه که شامگاه گذشته از ساعت 1 تا 3 بامداد به تماشای فیلمش در کاخ جشنواره نشسته بودند، قدردانی کرد و گفت: ما این تجربه را فقط شب گذشته داشتیم اما اهالی رسانه در طول برگزاری جشنواره چندین شب چنین وضعیتی داشتهاند.
این سخن او با تشویق حاضران همراه شد.
او در پاسخ به پرسش خبرنگاری که گفت سوال حاشیهای دارد با لحنی طنز آمیز گفت: عاشق حاشیه هستم.
مانی حقیقی بعد از اعلام نظرات خود درباره نمادگرایی و اینکه از چیزی نمیترسد، با لحنی طنزآمیز خطاب به اهالی رسانه گفت: حالا شما باید برای من دست بزنید و حاضران برایش کف زدند.