فاطمه شعبانی : چهره های معصوم ولباسها وسروصورت کثیفشان
آدم را یاد فیلم الیورتوئیست می اندازد. با لحنی رقت انگیز از بیماری و نداری خود و
خانواده شان می گویند. گاهی با التماس دست و دامن رهگذران را می گیرند و با التماس
درخواست کمک می کنند.اغلب اوقات رهگذران دست در جیب کرده و صدقه سرشان را کف دست
این متکدیان می گذارند. گاهی تبلیغات و گاهی تحقیقات نشان می دهد که پولی که کف
دست این متکدیان گذاشته می شود اغلب اوقات دردی از آنها دوا نمی کند و اگر کودک
است پدرو مادر معتاد و اگر زن است، شوهر معتادش این پولها را از کفشان به در می
آورند. ماهها قبل طرح« تهران شهر بدون گدا» با همکاری شهرداری، فرمانداری و
بهزیستی و تعدادی از نهادها در شهر تهران کلید خورد. به سراغ « حسین مهاجر» مدیرعامل
سازمان دهی آسیب های اجتماعی شهرداری تهران رفتیم و از نتایج این طرح پرسیدیم.
.........................
ماهها بعد از کلید خوردن طرح جامع جمع آوری
متکدیان٬ درحال حاضر این طرح در چه مرحله ای و به کجا رسیده است؟ همکاری
نهادهای دیگر درچه حدبوده است؟
اول باید اشاره کرد که طرح جمع آوری و ساماندهی متکدیان از
سال 1378 پیرو مصوبه شورای عالی اداری در دستور کار نهادهای مختلف قرار گرفت. این
طرح در سال 1384 با ورود و تامین هزینه ها اعم از راه اندازی و تجهیز مرکز،تامین
نیروی انسانی، تامین هزینه های درمانی، اطعام، پوشاک و.....توسط شهرداری تهران در
قالب ایجاد مرکز نگهداری افراد آسیب دیده آقایان و در ادامه در سال 1385 با راه
اندازی مرکز زنان آسیب دیده آغاز به کار کرد. سازمان دادگستری،بهزیستی وکمیته
امداد امام(ره) صرفا با معرفی نماینده خود وحضور در مراکز فوق الذکر با شهرداری تهران همکاری کردند. در این بین، نیروی انتظامی نیز در قبال تامین هزینه توسط
شهرداری تهران در فرایند جمع آوری متکدیان در قالب گشت
جمع آوری افراد آسیب دیده ، با شهرداری تهران همراهی کرد. این فرایند در حال حاضر بدون حضور
نمایندگان بهزیستی و کمیته امداد امام(ره)
توسط شهرداری تهران کماکان در حال اجرا است.گفتنی است در طرح ساماندهی افراد آسیب
دیده و از آن جمله متکدیان دستگاههایی همچون استانداری و فرمانداری،بهزیستی، کمیته
امداد امام(ره) دادگستری، سازمان فنی و حرفه ای، سازمان برنامه و بودجه ، صدا و
سیمای جمهوری اسلامی ایران....می بایست مشارکت و ارائه خدمات می کردند.
از آنجا که درطرح تهران بدون گدا قرار بود
شهرداری علاوه برجمع آوری وظیفه غربالگری را هم داشته باشد٬ آماری از وضعیت بهداشت
و سلامت این متکدیان تهیه شده یانه؟
طبق مصوبات شورای عالی اداری، صرفا وظیفه جمع آوری متکدیان ،
تامین فضا وتجهیزات برعهده شهرداری بوده و سایر امور مربوط به ساماندهی و
خروج متکدیان از چرخه پدیده اجتماعی برعهده سایر سازمانهای متولی بوده است. در این
بین با توجه به عدم مشارکت دستگاههای متولی در ابعاد مورد انتظار و با توجه به
احساس مسئولیت اجتماعی، اخلاقی وحرفه ای، شهرداری تهران در سطوح مختلفی از اجرای
این طرح پا به میدان گذارده است که از آن جمله می توان به بهداشت و درمان، تامین
هزینه های نگهداری و هزینه های درمان بیماری های جسمی و روانی اشاره کرد. لازم به
ذکر است ایجاد بانک اطلاعات و بروز رسانی و ورود اطلاعات مربوط به افراد آسیب دیده
و در معرض آسیب درفرایند اجرای طرح متکدیان نیز از جمله اقدامات شهرداری تهران در
این طرح است.
به نظر می رسد که متکدیان به صورت شبکه ای اداره
می شوند، شهرداری چه طرحی برای قطع کردن این شبکه هادارد؟ تا به حال چکار کرده
است؟
تاکنون سندی دال بر باندهای متکدی و یا شبکه های سازمان
یافته توسط شهرداری تهران شناسایی نشده است. بدیهی است وظیفه شناسایی این شبکه ها
و برخورد با آن نیز متوجه دستگاههای مسئول است. لذا در صورت شناسایی افراد و
باندهای سازمان یافته ، مراتب طی هماهنگی های صورت گرفته با مقام قضایی و از طریق
نیروی انتظامی مورد بررسی قرار خواهد گرفت و قطعا با آن برخورد قانونی خواهد شد.
در گرما و سرما شاهد نوزادانی معصوم درآغوش متکدیان هستیم- که
بر اثر خوراندن تریاک نای گریه ندارند- اقدامی برای گرفتن این بچه ها وتحویلشان به
بهزیستی شده است؛یا نه؟
گشتهای شهرداری تهران در صورت مشاهده افراد متکدی قطعا نسبت
به جمع آوری این افراد خواهد کرد. در صورتی که همراه این افراد کودکی باشد
قطعا این کودکان پس از پذیرش به همراه مادر خود با حکم قضایی به مبادی ذیصلاح
تحویل خواهند شد.
سال قبل، یکی ازهمکاران مادر همشهری محله از ۲ساعت تکدی گری
۶۰هزارتومان به دست آورد- این حاکی ازاحساساتی بودن مردم ماو از زاویه
دیگر عدم اعتماد به نهادها است - من به عنوان یک شهروند در برخورد با این متکدیان چه
عکس العملی انجام بدهم؟ گاهی خود من موقع رد کردن دست اینها دچار عذاب وجدان می
شوم!
از شهروندان خواهشمند است در صورت مشاهده هر فردنیازمند با شماره 137 تماس بگیرند و از کمک مستقیم به
این افراد خودداری کنند. طبق اطلاعات مددکاری
موجود می توان گفت بیش از 90 درصد این افراد نیازمند هستند.اینکه شهروندان با
ادبیاتی همچون متکدیان افراد مجرم هستند و یا اینکه از کمک به متکدیان پرهیز شود(
همانگونه که تاکنون اینطور مطرح شده است) نمی توان با رویکرد اجتماع محور و جلب
مشارکتهای مردمی با پدیده تکدی مواجهه کرد. لذا تلاش شهرداری تهران در دوره مدیریت
جدید معطوف بر تشویق و ترقیب شهروندان به کمک رسانی به موسسات خیریه فعال در حوزه
خدمات رسانی و ساماندهی متکدیان خواهد بود و مقدمات لازم در دست اجرا است.
نکته جالب تر پوشش و حجاب این متکدیان است٬ اینها قومیت خاص هستند؟ این
متکدیان خارجی- اغلب پاکستانی- در شهر ما چه می کنند؟
در اولین اجرای طرح ساماندهی متکدیان در سال 1385 می توان گفت
تعدادی از متکدیان، اتباع یکی از کشورهای همسایه و همچنین قومیتی خاص و شناخته شده
ای از اقوام بومی یکی از نقاط محروم کشور بودند که د رهمان ماههای آغازین توسط
شهرداری جمع آوری و دسته اول توسط پلیس اتباع به موطن خود و گروه دوم توسط کمیته
امداد امام خمینی(ره) به شهرستان خود عودت شدند.
